galeria zdjęć ...

EFEKTY PAMIĘCI KSZTAŁU NOWOCZESNYCH MATERIAŁÓW WIELOFUNKCYJNYCH

Koordynator: Elżbieta Pieczyska

Zespół prowadzący: Dominik Kukla, Maria Staszczak, Jan Kraskowski, Artur Myczka, Michał Majewski, Ewa Moskała

CZY STOPY METALI POTRAFIĄ ZAPAMIĘTAĆ SWÓJ KSZTAŁT?

Pokaz 1: Efekty pamięci kształtu w stopach z pamięcią kształtu TiNi

Pokazano przykłady próbek stopów z pamięcią kształtu. Omówiono ich strukturę i właściwości. Zaprezentowano, jak ich kształt i wymiary zmieniają się w zależności od temperatury. Uczestnicy wykonywali samodzielne doświadczenia odkształcając próbki drutu, rozciągając sprężyny czy prostując spinacz. Następnie, po włożeniu do wody o odpowiednio wysokiej temperaturze próbki powracały do pierwotnego (zapamiętanego) kształtu. Wyjaśniono, że obserwowane efekty zmiany kształtu wynikają z krystalograficznie odwracalnej przemiany martenzytycznej, która może być wywołana zmianą naprężenia lub temperatury.

A JEDNAK SIĘ KRĘCI - SILNIK NA BAZIE STOPU Z PAMIĘCIĄ KSZTAŁTU

Pokaz 2: Zastosowanie efektu pamięci kształtu w stopach metali

Zaprezentowano przykład praktycznych zastosowań materiałów z pamięcią kształtu.

Model silnika ciała stałego, wykorzystujący efekty pamięci kształtu stopu TiNi, wykonany przez Japońskich studentów (AICHI Institute of Technology) i przekazany IPPT PAN w prezencie, zanurzono częściowo w naczyniu z gorącą wodą i zademonstrowano spektakularne obroty.

JAK POLIMERY ZAPAMIĘTUJĄ KSZTAŁT? Dlaczego słonecznik „podąża” tarczą za słońcem?

Pokaz 3: Efekt pamięci kształtu w polimerach

Pokazano przykłady polimerów z pamięcią kształtu; omówiono ich strukturę i właściwości. Po pierwsze, właściwość dopasowywania kształtu, która oznacza, że tymczasowy kształt polimeru może być utrwalony podczas chłodzenia poniżej charakterystycznej temperatury tych materiałów, tzw. temperatury zeszklenia Tg. Po drugie, właściwość odzyskania poprzedniego kształtu, która jest związana z tym, że kształt pierwotny, zmieniony podczas odkształcenia w temperaturze powyżej Tg i utrwalony poniżej Tg, jest odzyskiwany podczas podgrzania do temperatury powyżej Tg. Wyjaśniano ponadto, dlaczego słonecznik i inne rośliny „wędrują za słońcem”.

ŚWIATŁO - jak zmienia się wulkan Fuji w zależności od oświetlenia słońcem?

Pokaz 4. Pokazano na kolorowych fotografiach obraz najsłynniejszego wulkanu w różnych warunkach oświetlenia - o różnych porach dnia i roku.

O Pikniku Naukowym

Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik to największa w Europie impreza plenerowa poświęcona nauce i ciesząca się ogromnym zainteresowaniem. Instytucje badawcze, naukowe, uczelnie, muzea, fundacje związane z nauką oraz koła naukowe prezentują swoje osiągnięcia. Pokazują naukę w sposób zrozumiały dla odbiorców w różnym wieku, wykorzystując eksperymenty, pokazy i interaktywne eksponaty.

Pierwszy Piknik - jako Piknik Naukowy Polskiego Radia BIS - odbył się w dniu 14 czerwca 1997 r. na Rynku Nowego Miasta. W 2005 r. Piknik Naukowy został wyróżniony przez Komisję Europejską jako jeden z 10 wzorcowych europejskich projektów obszaru "Nauka i społeczeństwo". Od 2008 roku Piknik jest organizowany wspólnie przez Polskie Radio i Centrum Nauki Kopernik.