Instytut Podstawowych Problemów Techniki

Nakładem wydawnictwa IPPT PAN (IPPT Reports 1/2016) ukazała się monografia "Why must we work in the phase space?" ("Dlaczego należy pracować w przestrzeni fazowej?") autorstwa Jana J. Sławianowskiego, Franka E. Schroecka i Agnieszki Martens. Autorzy wykazują, że opis zjawisk mechanicznych oparty na pojęciu przestrzeni fazowej jest fundamentalny zarówno z klasycznego jak i kwantowego punktu widzenia. Pokazują, że liczne problemy mechaniki statystycznej, teorii kwantów i mechaniki quasiklasycznej oraz teorii układów całkowalnych mogą być dobrze sformułowane wyłącznie w języku symplektycznej przestrzeni fazowej. Istnieje mnóstwo nieporozumień czy wręcz błędów dotyczących pojęcia prawdopodobieństwa warunkowego i entropii w przypadku podrozmaitości przestrzeni fazowej. Przede wszystkim są one zazwyczaj definiowane dla przypadku powierzchni o defekcie wymiaru jeden. Co jednak dużo ważniejsze, zwykle zakłada się, że przestrzeń fazowa ma jednocześnie metryczną geometrię Euklidesową. Geometria metryczna podrozmaitości, używana w konstrukcji zespołu mikrokanonicznego, jest otrzymywana jako redukcja, ograniczenie pierwotnej geometrii Euklidesowej. Wiadomo jednak, że rozmaitość przestrzeni fazowej nie ma żadnej ,,wrodzonej'' geometrii metrycznej i że wszystkie podstawowe pojęcia, wyjąwszy dynamikę konkretnych modeli, muszą mieć czysto symplektyczną genezę. W przeciwnym wypadku są one przypadkowe lub wręcz sztuczne. Zatem, nawet jeśli wyjściowa przestrzeń konfiguracyjna ma zadaną geometrię typu metrycznego, to na ogół właściwa geometria podrozmaitości w wiązce ko-stycznej, przynajmniej ta istotna dla pojęć statystycznych, nie jest związana z metryką konfiguracyjną i ma czysto symplektyczną genezę. I to wystarcza dla skonstruowania pojęcia zespołu mikrokanonicznego i entropii. W każdym razie, czysto symplektyczna geometria przestrzeni fazowej wystarcza do otrzymania pojęć mechaniki statystycznej w obrębie języka całkowicie niemetrycznego. W przypadku, gdy przestrzeń konfiguracyjna jest Euklidesowa, implikowane przez metrykę pojęcia statystyczne pokrywają się z symplektycznymi. W ogólnym wypadku nie musi tak być. Autorzy pokazują, że pojęcia te dadzą się wprowadzić w języku czysto symplektycznym, niezależnym od metryki konfiguracyjnej. Dotyczy to także uogólnionych rozkładów mikrokanonicznych.

Nowa książka prof. Andrzeja Nowickiego jest niejako konsekwencją wydanej przez IPPT PAN w 2010 r. książki „Ultradźwięki w medycynie” – tego samego autora.

Monografia omawia teoretyczne podstawy obrazowania ultrasonograficznego i dopplerowskich metod pomiaru przepływu krwi oraz ich zastosowania w diagnostyce medycznej. Książka podzielona jest na dwie części. Część I zawiera osiem rozdziałów i obejmuje materiał wykładów dotyczących podstaw USG, prowadzonych przez Autora w ramach kursów ultrasonograficznych w Roztoczańskiej Szkole Ultrasonografii w Zamościu. Ta część książki jest adresowana do lekarzy wykonujących badania ultrasonograficzne jak również do studentów medycyny.

Część II książki obejmuje trudniejsze zagadnienia związane z fizyką ultradźwięków i zawiera 9 rozdziałów. Ta część jest adresowana do inżynierów i fizyków zajmujących się analizą i przetwarzaniem sygnałów ultradźwiękowych, projektowaniem i badaniem urządzeń ultrasonograficznych oraz do studentów wybierających specjalizację ultradźwięków lub inżynierii biomedycznej.

Książka zawiera trzy aneksy - dodatki. Dodatki 1. i 2. przybliżają czytelnikowi skalę decybelową i stosowane jednostki miar w układzie SI. W trzecim dodatku przedstawiono obszerny słownik pojęć stosowanych w piśmiennictwie ultrasonograficznym.