IPPT PAN rozpoczął prace badawcze w ramach projektu „Wytwarzanie metalowych sond o zróżnicowanym kształcie ostrza do zastosowania w mikroskopach sił atomowych”. Prace te są finansowane przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR) oraz Narodowe Centrum Nauki (NCN) w ramach wspólnego przedsięwzięcia TANGO-3. Jest to trzecia edycja programu, którego celem jest wspieranie komercjalizacji wyników badań podstawowych.

Realizacja projektu odbywa się w ramach dwóch równoległych zadań: zadanie koncepcyjne i zadanie badawczo-rozwojowe. Zadanie koncepcyjne obejmuje różnego rodzaju działania marketingowe i biznesowe, mające prowadzić do pozyskania partnerów biznesowych, dystrybutorów oraz zainteresowania innych badaczy opracowywanym rozwiązaniem. Jak również zabezpieczenie praw własności intelektualnej w Polsce i Europie. Zadanie B+R polega na przeprowadzeniu ostatnich wymaganych eksperymentów, które pozwolą dopracować metodę na tyle, żeby bez żadnych komplikacji wprowadzić ją na rynek.

Projekt jest realizowany przez zespół badawczy z Zakładu Mechaniki Materiałów w składzie: dr inż. Dariusz Jarząbek, mgr inż. Piotr Jenczyk, mgr inż. Michał Milczarek.

Projekt ma na celu wprowadzenie na rynek metalowych sond pomiarowych do mikroskopów sił atomowych. Obecnie takie sondy nie są oferowane przez żadnego z producentów, pomimo tego, że posiadają szereg zalet względem sond krzemowych. Zastosowana zostanie autorska metoda, której założenia zostały opracowane w ramach badań podstawowych w projekcie „Zewnętrzne i wewnętrzne efekty skali oraz ich sprzężenie w pojedynczych kryształach oraz materiałach nanokrystalicznych badane przy pomocy ściskania, rozciągania i zgnania nanokolumn oraz nanodrutów” (SONATA).

Figure 1: Ostrze pomiarowe prototypowej sondy pomiarowej wykonanej z niklu (fot. P. Jenczyk)

Rozwijana metoda wykorzystuje galwaniczne osadzanie metalu i umożliwia wykonywanie sond o zróżnicowanym kształcie końcówki pomiarowej dzięki zastosowaniu plastycznego, metalowego podłoża. Pozwala to na łatwiejszą obróbkę w porównaniu do podłoży krzemowych, stosowanych w metodach opisanych w literaturze. Zastosowane procesy pozwalają na łatwą zmianę używanych materiałów. Dzięki temu możliwe będzie wykonywanie sond z niespotykanych wcześniej materiałów. Modyfikowanie kształtu końcówki pomiarowej oraz materiału pozwoli na wykonanie sond lepiej dostosowanych do różnych metod pomiarowych. Celem jest, aby pod koniec projektu IPPT PAN wprowadził na rynek innowacyjne sondy pomiarowe do mikroskopów sił atomowych, które m.in. otworzą drogę do nowych badań w dziedzinie mikro i nanotrybologii.

Realizacja projektu będzie trwała 12 miesięcy.