Prace IPPT PAN z roku 1987

Presented considerations will be used in the problem of non standard design of structural setting (with clearances or friction in the structural joints) for load capacity maximization.

Optimal Strategy of Avoiding Resonance.

The problem of active control of natural frequencies by changes of local stiffness in structural elements in order to avoid resonance (due to variable frequency of excitation) is considered. The optimal strategy of play with switchable control parameters in the case of simple discrete structure and continuous beam cantilever is discussed. It is concluded that even one structural element with controllable stiffness coefficient gives us an efficient (in most cases) device to avoid resonance frequencies in the structure under variable excitation.

RUDOWSKI Jerzy, STUPNICKA - SZEMPLIŃSKA Wanda

On an Approximate Criterion for Chaotic Motion in a Model of a Buckled Beam.

Warszawa 1987 s. 31.

Prace IPPT 38/1987.

Periodic and chaotic motions in a mathematical model of a buckled beam is studied by the aid of approximate theory of nonlinear vibration and computer simulation. It is shown that the first approximate harmonic solution of Small Orbit motion may provide an approximate criterion for chaotic motion to appear. While computer simulation shows a variety of subharmonic motions /period doubling bifurcation/ critical system parameters calculated on the assumption of harmonic solution prove to be close to the true boundaries of chaotic zone.

SZUMILIN Krystyna, KRAUSE Sonja

Double Layer Polarization of nonconducting spheroidal Particles and its Application to Kerr Effect.

Warszawa 1987 s. 39.

Prace IPPT 25/1987.

The problem of the double layer polarization of elongated spheroidal charged particles in an electrolyte solution is discussed. The nonconducting elongated ellipsoidal particle, embedded in the electrolyte, is assumed to acquire a surface charge, compensated by the surrounding counterion atmosphere, forming the double layer. The double layer thickness is assumed to be small: K ^-1a>1 where K^-1 is reciprocal Debye radius and a is the particle radius. The electric potential j is found inside the particle for the case of the constant external electric field E êç a, applied parallel to the symmetry axis of the particle. The Laplace equations are solved for the distribution of the potential j and the electrolyte concentration C with the boundary conditions describing the diffuse double layer in the model of Dukhin and Shilov /Kolloidn. Zh., 31, no. 5, 706 (1969) and 36, no. 6, 1133 (1974)/. The effective electric field E _eff (a) is then found inside the ellipsoidal particle. The polarization energy, associated with the induced polarization of the ellipsoid and the surrounding medium is calculated, then the steady-state specific Kerr constant is found, following the O`Konski and Krause /J.Phys.Chem. 74, no. 17, 3243, (1970)/ approach.

BAŁANADYNOWICZ Henryk W.

Model strukturalny systemu paliwowo-energetycznego i badania skumulowanej transformacji czynników wejściowych na wyjściowe.

(Praca doktorska).

Warszawa 1987 s. 192.

Prace IPPT 1/1987.

W rozprawie przedstawiono model - o nazwie CUMUL, który oprogramowano na m. c. UNIVAC 1100 - umożliwiający wyznaczenie wskaźników skumulowanego zużycia /wydalania/ czynników ograniczających. Czynnikami ograniczającymi nazwano te, które stanowią barierę w rozwoju gospodarczym kraju /np. nakłady inwestycyjne, środki dewizowe, emisję SO₂/.

Obliczenia tych wskaźników są możliwe, o ile rozpatrywany jest system produkcyjny przedstawiony zostanie w postaci macierzy obiektowych współczynników technicznych oraz znana będzie wartość wskaźników bezpośredniego zużycia /wydalania/ czynników ograniczających. Stwierdzenie to przyjęto jako pierwszą tezę rozprawy. Ponadto dowiedziono, że wartość wskaźników skumulowanego zużycia /wydalania/ są dostatecznie stałą grupą charakterystycznych parametrów systemowych.

W rozprawie rozpatrzono zużycie /wydalanie/ następujących czynników ograniczających: nakładów inwestycyjnych, eksploatacyjnych i pracy ludzkiej oraz emisję SO₂ i zrzut ścieków.

WOJNO Włodzimierz, IMIEŁOWSKI Szymon

Identyfikacja wskazań czujników opóźnienia zanotowanych podczas próby barierowej samochodu osobowego.

Warszawa 1987 s. 32.

Prace IPPT 2/1987.

Niniejsza praca przedstawia metodę identyfikacji wskazań czujników opóźnienia zanotowanych podczas próby barierowej samochodu osobowego. Ruch czujników w trakcie próby jest złożonym z ruchu względnego odbywającego się wzdłuż osi pomiarowej, która jednocześnie obraca się względem ustalonego punktu. Aby ten ruch opisać wprowadzono nieruchomy układ współrzędnych, związany z jezdnią i barierą oraz układ ruchomy, związany z osią pomiarową. Wyodrębniono trzy następujące po sobie fazy ruchu samochodu: zgniot części nadwozia znajdującej się przed silnikiem przy sztywnym zachowaniu się części pozostałej, obrót połączony z deformacją części uznanej w fazie poprzedniej za sztywną oraz w końcu opadanie, podczas którego znikają deformacje sprężyste. W wykonanych obliczeniach posłużono się zależnościami przyrostowymi.

W rezultacie otrzymano wykresy przyśpieszeń, prędkości, przemieszczeń zgniatania i kąta obrotu osi pomiarowej oraz oszacowanie z góry skróceń poszczególnych odcinków osi i jej kąta obrotu. W pracy zaproponowano również pewne uzupełnienia oprzyrządowania do tego typu prób wykonywanych w przyszłości.

MADEJ Dariusz, NOWAKOWSKA Wanda

Realizacja mikrokomputerowego modelu generacji sygnału mowy.

Warszawa 1987 s. 23.

Prace IPPT 3/1987.

Opracowany mikrokomputerowy model narządu mowy jest kontynuacją wcześniejszych prac z tego zakresu. [1], [2], [3]. Narzędzie badawcze do realizacji badań modelowych opracowane na mikrokomputerze typu ZX SPECTRUM firmy Sinclair czy COMMODORE 64 znacznie poszerzają zakres jego zastosowań ze względu na dostępność. Wstępne analizy wykazały, że dokładność odwzorowania jest wystarczająca. W pracy przedstawiono przebiegi modułu ciśnienia akustycznego u wylotu ust odpowiadające sześciu polskim samogłoskom uzyskane na ZX Spectrum firmy Sinclair.

JUSZKIEWICZ Adam

Hydratacja jonowa i nie jonowa w mieszaninach woda - nieelektrolit.

Warszawa 1987 s. 44.

Prace IPPT 4/1987.

Metodą ultradźwiękową wyznaczono liczby hydratacji niektórych elektrolitów 1 - 1 wartościowych i 2 - 1 wartościowych, mocznika, amidów i ich N-metylowych pochodnych, a także alkoholi i amin w binarnych mieszaninach woda - nieelektrolit. Pomiary wykonano w roztworach nieelektrolitów monofunkcyjnych takich jak: etanol, propanol, tetrahydrofuran, aceton i dioksan, które są promotorami lodopodobnej struktury wody. Dla porównania wykonano również badania w wodnych roztworach dimetyloformamidu i dimetylosulfotlenku, gdyż substancje te są uznawane jako niszczące pierwotną strukturę wody. Metoda wyznaczania liczb hydratacji z pomiarów prędkości ultradźwięków polega na określaniu punktów maksimum na parabolopodobnych zależnościach prędkości ultradźwięków od stężenia nieelektrolitu w mieszaninach woda-nieelektrolit oraz woda-nieelektrolit-substancja rozpuszczona. Zmianę położenia maksimum prędkości spowodowaną obecnością substancji rozpuszczonej przypisuje się hydratacji danej substancji.

Liczby hydratacji otrzymane z pomiarów w wodnych mieszaninach różnych nieelektrolitów w zakresie temperatur 5-35⁰ C, ekstrapolowane do temperatury 0⁰C dają wartości zbliżone do siebie w granicach ± 1 mol na mol substancji rozpuszczonej w przypadku azotanów metali jednowartościowych i dwuwartościowych, mocznika, amidów oraz alkoholi i amin. Wskazuje to na tworzenie się w badanych roztworach określonego typu struktury, a zbliżanie się wartości liczb hydratacji otrzymanych w różnych mieszaninach woda-nieelektrolit w miarę zbliżania się do temperatury 0⁰ C może świadczyć o tym, iż jest to struktura lodopodobna.

Dla mocznika i formamidu otrzymano ujemne liczby hydratacji. Określono udziały w hydratacji kationów i anionów oraz udziały w hydratacji hydrofobowych i hydrofilowych części badanych substancji organicznych.

Otrzymane wyniki interpretowano przyjmując lodopodobny model struktury wody i roztworów wodnych.

SOSNOWSKI Włodzimierz

ASGRAM-3D -numeryczna analiza sprężysto-plastycznych ram przestrzennych.

Warszawa 1987 s. 44.

Prace IPPT 5/1987.

Celem pracy jest przedstawienie podstaw teoretycznych oraz opisu i instrukcji użytkowania programu ASGRAM-3D służącego do analizy sprężysto-plastycznych ram przestrzennych. Analiza ta ma charakter przyrostowy. Uwzględnienie nieliniowości materiałowych następuje poprzez użycie metody zmiennej sztywności nazywanej niekiedy metodą całkowania „w przód”. Wykorzystujemy przy tym koncepcję tzw. uogólnionych przegubów plastycznych i stowarzyszone prawo plastycznego płynięcia Hubera-Misesa. Cały algorytm oparty jest na metodzie elementów skończonych.

CIARKOWSKI Ryszard

Syntetyzator mowy MEA 8000 - układ i oprogramowanie dla eksperymentów z mową syntetyczną.

Warszawa 1987 s. 36.

Prace IPPT 6/1987.

Scalone syntetyzatory mowy stanowiące podstawę dla upowszechnienia praktycznych zastosowań syntezy mowy realizowane są w oparciu o różne metody. W pracy przedstawiono ogólny podział dostępnych obecnie układów syntetyzatorów mowy wysokiej skali integracji. Również metoda syntezy formantowej znalazła odbicie w mikroelektronice cyfrowej. Przykładem jest układ syntetyzatora formantowego MEA 8000 firmy Valvo, dla którego podano charakterystyczne dane techniczne, zasadę działania i reguły sterowania.

W oparciu o układ MEA 8000 i zestaw minikomputerowy MERA 303 powstało stanowisko laboratoryjne dla syntezy mowy. Opracowane oprogramowanie realizujące funkcje konieczne w eksperymentach z mową syntetyczną: wprowadzanie i opracowywanie danych syntezy, przechowywanie ich na dyskach elastycznych oraz wspomaganie syntezy analizą widmową.

PETRYK Henryk

Niejednoznaczność i niestateczność procesów deformacji plastycznych.

(Praca habilitacyjna).

Warszawa 1987 s. 220.

Prace IPPT 7/1987.

Praca dotyczy zagadnień niejednoznaczności i niestateczności rozwiązań, opisujących quasi-statyczne procesy dużych deformacji plastycznych. Sformułowano teorię regularnego zagadnienia przyrostowego rzędu drugiego dla ciał sprężysto-plastycznych, ze szczególnym uwzględnieniem problemu jednoznaczności rozwiązania. Rozszerzono znaną teorię Hilla bifurkacji w prędkościach dla materiałów przyrostowo nieliniowych, wykazując słuszność twierdzeń tej teorii przy założeniu nowej nierówności konstytutywnej, słabszej od dotychczas stosowanego warunku względnej wypukłości potencjału konstytutywnego.

Przy założeniu konserwatywności obciążenia i istnienia potencjału dla przyrostowo nieliniowych równań konstytutywnych, przedstawiono nowe, jednolite podejście energetyczne do różnorodnych przejawów niestateczności w plastyczności. Wykazano, że z postulowanego energetycznego kryterium niestabilności procesu deformacji wynikają znane kryteria niestateczności plastycznej, wyprowadzane dotychczas w niejednolity sposób. Jako przykład rozpatrzono różne przejawy niestateczności w próbie jednoosiowego rozciągania dla klasy materiałów ortotropowych przy dowolnym przekroju próbki. Przedstawiono ogólne, energetyczne kryterium lokalizacji odkształceń plastycznych w przyrostowo nieliniowym materiale, oraz podano szczególną postać tego kryterium, odpowiadającą możliwości lokalizacji zachodzącej raptownie, jako proces dynamiczny. Sformułowano definicje stabilności w sensie energetycznym dla procesu deformacji plastycznych i stanu równowagi. Okazuje się, że stabilność stanu równowagi w sensie energetycznym wyklucza niestowarzyszone prawo płynięcia.

Przedstawiono szereg przykładów rozwiązań, uzyskanych metodą linii poślizgu przy wykorzystaniu techniki macierzowej. Rozwiązania opisują stacjonarne lub samopodobne procesy dużych deformacji w przypadku swobodnego brzegu o nieznanym z góry kształcie. Wykazano istnienie nieskończenie wielu rozwiązań dla zadanych warunków brzegowych w tej samej klasie zagadnień.

MAZUREK Jerzy

Analiza ośrodków niejednorodnych za pomocą przetwarzania impulsów ultradźwiękowych.

Warszawa 1987 s. 72.

Prace IPPT 8/1987.

W pracy przedstawiono klasyczne metody analizy struktury niejednorodnych ośrodków stałych oparte na pomiarze prędkości i osłabienia fal ultradźwiękowych. Z uwagi na niedostatki powyższych metod w charakteryzowaniu ośrodka niejednorodnego zaproponowano metody oparte na przetwarzaniu impulsu ultradźwiękowego: analizę widmową i binarnie generowane impulsy ultradźwiękowe.

Możliwości analizy widmowej omówiono na przykładach oceny lokalizacji oraz kształtu regularnych i nieregularnych makrodefektów oraz badań struktury próbek żeliwnych, kamiennych oraz spieków W-Cu. Dyskretnie generowane impulsy ultradźwiękowe przedyskutowano na przykładach fal powierzchniowych Rayleigha oraz fal podłużnych. Analizę struktury ośrodka niejednorodnego /identyfikację oraz rozkład skupisk mikrodefektów/ przedstawiono dla modelu „sześciennego” ośrodka niejednorodnego i omówiono w aspekcie kamieni budowlanych /naturalnych i sztucznych/.

HOLNICKI - SZULC Jan

Modyfikacje konstrukcji symulowane polami dystorsji - minisystem MODIS -

Warszawa 1987 s. 35.

Prace IPPT 9/1987.

Przedstawiony w pracy system MODIS daje możliwość symulowania poprzez stany dystorsyjne wymuszone w układach kratowych ich modyfikacji geometrycznych oraz modyfikacji rozkładów naprężeń lub deformacji.

Rozwiązania techniczne dopuszczające fizyczną możliwość generowania dystorsji w elementach konstrukcyjnych /np. dystorsje cieplne lub odpowiednie siłowniki hydrauliczne/ stwarzają nową niestandardową sposobność projektowania ustrojów poddanych zmiennym oddziaływaniom. Aktywne sterowanie wprowadzanymi stanami dystorsji poprzez procedury systemu MODIS daje efektywną metodę optymalnej adaptacji ustroju.

TURSKA - KŁĘBEK Ewa

O wyznaczaniu stref plastycznych w ciałach sprężysto-plastycznych zawierających szczelinę w antypłaskim stanie odkształcenia.

Warszawa 1987 s. 23.

Prace IPPT 10/1987.

Wyznaczono rozkład naprężeń w nieograniczonym materiale sprężysto-idealnie plastycznym zawierającym półnieskończoną szczelinę i znajdującym się w antypłaskim stanie odkształcenia. Rozważono przypadki: gdy powierzchnie szczeliny są obciążone, a w nieskończoności naprężenia znikają i gdy brzegi szczeliny są wolne od naprężeń, a w nieskończoności naprężenia są stałe. Dla zagadnienia półprzestrzeni z nieobciążoną szczeliną uzyskano kształt granicy strefy plastycznej i funkcję odwrotną do zespolonej funkcji naprężeń.

DOMAGAŁA Piotr

Segmentalne rozpoznawanie fonokodu do sterowania maszyną roboczą.

Warszawa 1987 s. 23.

Prace IPPT 11/1987.

Przedstawiono i uzasadniono dobór fonemów bazowych (i, a, u, s, p) będących podstawą do konstrukcji fonokodu oraz sformułowano zasady jego budowy. Przeprowadzono eksperymenty nad rozpoznawaniem 18 haseł wypowiedzianych przez 8 głosów. Uzyskano 94% poprawność rozpoznawania niezależnie od głosu.

ŻUCHOWSKI Krzysztof

Rezystywność warstwy podwójnej i jej rola w plazmie kosmicznej.

Warszawa 1987 s. 19.

Prace IPPT 12/1987.

W pierwsze części pracy przedstawiono zagadnienie związane z rezystywnością samej warstwy podwójnej i rezystywnością anomalną plazmy przed ukonstytuowaniem się warstwy podwójnej. Ujęcie warstwy podwójnej jako elementu obwodu elektrycznego pozwoliło na jednolite podejście do rezystywności warstwy podwójnej w plazmie laboratoryjnej i kosmicznej. Ponieważ elementy obwodu elektrycznego, w który wchodzi warstwa podwójna plazmy przestrzeni kosmicznej, są na ogół w odległych od siebie miejscach uwidaczniają się tu trudności uzyskania danych eksperymentalnych i właściwe określenie rezystywności warstwy podwójnej. Nawet ograniczenie się tylko do warstw monotonicznych nie pozwala na przybliżone określenie rezystywności, gdyż rezystywność może być różna w zależności od warunków powstawania warstwy. Zdarzają się nawet warstwy bezprądowe. Zastosowanie modelu „wodnego mieszka” dla przedstawienia funkcji rozkładu prędkości cząstek warstwy podwójnej pozwoliło na obliczenie prądu cząstek dryfujących w plazmie. Wyrażenie to, gdy prędkość dryfu elektronów i jonów jest zawarta pomiędzy prędkością termiczną jonów a prędkością termiczną elektronów przybiera typowe wartości. Model funkcji rozkładu typu wodnego mieszka jest szczególnie użyteczny do badania warstw podwójnych umiejscowionych na łukach zorzowych. Zastosowanie koncepcji rezystywności dynamicznej do tego modelu pozwoliło uprzednio na wytłumaczenie obserwowanego migotania łuków zorzy.

W tym opracowaniu pojęcie rezystywności dynamicznej wykorzystano do przedstawienia rozważań dotyczących stabilności warstwy podwójnej. Rezystywność dynamiczna określa odpowiedź warstwy podwójnej na fluktuację prądu.

RICHTER Lutosława

Rozpoznawanie wzorców wizualnych 100 najczęstszych wyrazów polskich przez osoby z głębokim upośledzeniem słuchu.

Warszawa 1987 s. 24.

Prace IPPT 14/1987.

Doświadczenie przeprowadzone z trzema osobami niesłyszącymi polegało na wzrokowym rozpoznawaniu spektrogramów komputerowych 100 najczęstszych wyrazów polskich. Spektrogramy sporządzono dla jednego głosu męskiego. Testowanie zostało poprzedzone fazą treningu w rozpoznawaniu cech fonetyczno-akustycznych segmentów. Odczyty przebiegały na zasadzie wyboru wymuszonego spośród 10 lub 20 zamieszczonych na liście wyrazów lub w oparciu o identyfikację segmentów na zasadzie wolnego wyboru spośród fonemów istniejących w systemie językowym. Rezultaty i przebieg doświadczenia wskazują, iż percepcja wzrokowa sygnału mowy u osób głuchych może przebiegać w oparciu o rozpoznawanie segmentalne.

IMIOŁCZYK Janusz, KUBZDELA Henryk

Automatyczne rozpoznawanie głosów na podstawie spektrogramów binarnych.

Warszawa 1987 s. 28.

Prace IPPT 15/1987.

Opracowaną dla celów automatycznego rozpoznawania wyrazów metodę tworzenia i porównywania spektrogramów binarnych ([6]) wykorzystano - po wprowadzeniu kilku drobnych modyfikacji - do automatycznej identyfikacji zbioru głosów.

Materiał doświadczalny obejmował 11 wyrazów polskich, z których każdy został wypowiedziany przez 10 mówców (głosy męskie). Przedmiotem porównania były wszystkie spektrogramy reprezentujące ten sam wyraz. Wyznaczone w toku porównywania odległości stanowiły podstawę identyfikacji.

Uzyskane wyniki (ponad 99% poprawnych identyfikacji) dowodzą, iż przedstawione w pracy [6] metoda może być wykorzystana zarówno do automatycznego rozpoznawania wyrazów, jak i do automatycznego rozpoznawania głosów.

LEWANDOWSKI Józef

Fale ultradźwiękowe w ośrodkach niejednorodnych.

(Praca habilitacyjna).

Warszawa 1987 s. 108.

Prace IPPT 16/1987.

Praca dotyczy wybranych zagadnień związanych z propagacją fal ultradźwiękowych w ośrodkach niejednorodnych. Łącząc te zagadnienia odpowiednio w grupy, można w pracy wyróżnić trzy działy.

W pierwszej części pracy rozważa się propagację fal ultradźwiękowych w stochastycznych ośrodkach niejednorodnych wieloskładnikowych, przy czym każdy ze składników jest materiałem liniowo lepkosprężystym lub sprężystym. Zakładając, że średnie pole przemieszczeń (fala efektywna ma postać tłumionej fali płaskiej, rozwiązano formalnie równanie na fluktuację lokalną pola przemieszczeń za pomocą zaproponowanej procedury iteracyjnej i wykazano zbieżność tej procedury przy określonych warunkach. Wyprowadzono równania i wzory określające tensor efektywnych dynamicznych modułów lepkosprężystości lub sztywności ośrodka oraz prędkość propagacji i współczynnik tłumienia efektywnej płaskiej i liniowo spolaryzowanej fali ultradźwiękowej.

W dalszej części pracy bada się doświadczalnie i teoretycznie zjawisko propagacji płaskich i liniowo spolaryzowanych fal ultradźwiękowych w stochastycznym ośrodku porowatym, którego matryca jest liniowo sprężystym ciałem stałym. Znaleziono wzór wyrażający prędkość propagacji efektywnej fali podłużnej w izotropowym ciele porowatym jako funkcję prędkości propagacji fali podłużnej w izotropowej matrycy oraz porowatości. Przeanalizowano wpływ pustek na efektywną prędkość propagacji rozpatrując problem w przybliżeniu kulistych i elipsoidalnych pustek (porów). Potwierdzono stosowalność przybliżenia kulistych pustek w obszarze małych porowatości i długich fal, porównując wyniki obliczeń numerycznych z eksperymentem. Przeanalizowano również wpływ pustek na gęstość energii pola rozpatrywanych fal oraz określono w przybliżeniu długich fal zależność pomiędzy porowatością, średnim dynamicznym czynnikiem kształtu i odpowiednimi dynamicznymi efektywnymi modułami ciała porowatego.

W pracy ponadto sformułowano i rozwiązano trzy warianty zagadnienia odwrotnego do rozpraszania fal ultradźwiękowych na niejednorodnościach ośrodka, traktując to zagadnienie jako zadanie

I. I. znalezienie funkcji korelacji niejednorodności struktury ośrodka na podstawie obserwacji zjawiska rozpraszania podłużnej fali ultradźwiękowej, przechodzącej przez ten ośrodek;

II. II. znalezienie takiego opisu statystycznego struktury liniowo lepkosprężystego ośrodka niejednorodnego i pola przemieszczeń, który zapewniłby uzyskanie, po wykonaniu operacji uśredniania, średniego pola w postaci płaskiej, liniowo spolaryzowanej fali o znanych makroskopowych parametrach propagacji;

III. III. uzyskanie informacji ilościowych dotyczących tekstury polikrystalicznego ciała stałego o symetrii ortorombowej z pomiarów prędkości propagacji płaskich i liniowo spolaryzowanych fal płaskich w tym ośrodku.

Ostatnie dwa zadania rozwiązano metodą teorii informacji, wykorzystując Jaynesa zasadę maksymalnej entropii.

GAJEWSKI Krzysztof, RADZISZEWSKI Bogusław

Stabilność ruchu z uderzeniami.

Warszawa 1987 s. 16.

Prace IPPT 17/1987.

ROGOZIŃSKI Marian

Poglądowy model grawitacji i bezwładności.

Warszawa 1987 s. 24.

Prace IPPT 18/1987.

Przypomina się występowanie doświadczalnych i obserwacyjnych faktów, których interpretacja prowadzi do wniosku, że grawitacja nie jest absorbowana, ale hipotetyczne cząstki Lesage`a /poniżej nazywane grawitonami L/ ulegają rozpraszaniu ([8]).

Odrzut materii, na której to rozpraszanie zachodzi, zgodnie z przyjętym modelem - stanowi grawitację ([9]). W niniejszej pracy wykazano, że przy założeniu oddziaływania pomiędzy grawitonem L i jądrem atomowym odwrotnie proporcjonalnego do trzeciej potęgi ich wzajemnej odległości - grawitacja obliczona jako wspomniany odrzut jest w przybliżeniu proporcjonalna do masy jądra. Zależność taka jest zgodna z doświadczeniem.

Rozważania uwzględniają zmianę pędu wiązki początkowo równolegle biegnących grawitonów L przy przejściu przez obszar współśrodkowej z danym jądrem kuli o promieniu takim, że rozpraszanie poza obszarem jest pomijalne. Odległości od jądra przyjmuje się zastępując trajektorie rozpraszanych grawitonów L równolegle przesuniętymi ramionami kątów rozpraszania.

Tak więc dzięki unowocześnionej hipotezie Lesage`a makropola grawitacyjne o nieznanej strukturze zastępuje się mikropolami i, być może, trudności kwantowania uda się uniknąć.

DZIARNOWSKI Zbigniew, KRZEMIŃSKI Jerzy

Wpływ temperatury na charakterystyki nukleacyjne w wakansyjnej hipotezie powstawania mikroszczelin.

Warszawa 1987 s. 40.

Prace IPPT 19/1987.

Praca zawiera numeryczne oszacowania wpływu temperatury na podstawowe wielkości nukleacyjne występujące w wakansyjnej teorii powstawania mikroszczelin w jednoosiowo rozciąganych metalach o płasko i przestrzennie centrowanej sieci krystalicznej. Wyznaczono zależność od temperatury następujących wielkości: prędkości nukleacji mikroszczelin, rozmiaru mikroszczeliny oraz zależnej od niego swobodnej energii tworzenia. Ponadto, dla różnych temperatur, porównano wkłady mechanizmu powierzchniowego oraz obwodowego w nukleacji jednoczesnej oraz zależność rozmiaru mikroszczeliny od odkształcenia metalu. Rozważono też wpływ wielkości kąta zwilżenia i ciepła adsorpcji na charakterystyki nukleacyjne. Wyniki obliczeń zostały przedstawione w postaci wykresów.

IMIEŁOWSKI Szymon

Wpływ warunków brzegowych na stany krytyczne belek obciążonych konserwatywnie.

Warszawa 1987 s. 44.

Prace IPPT 20/1987.

W pracy omawia się wpływ warunków brzegowych na stateczność belek jednoprzęsłowych o końcach zamocowanych sprężyście i wieloprzęsłowych o różnego typu podparciach sprężystych. Ze względu na zachowawczy charakter obciążeń zastosowano statyczne kryterium stateczności. Przyjęto podpory podatne umożliwiające sprężysty obrót oraz przemieszczenie w kierunku działania siły poprzecznej. Wykazano, że wpływ podatności sprężyn działających wzdłuż osi belki jest pomijalnie mały. Dla przypadku belki jednoprzęsłowej podano równanie przestępne, z którego w zależności od przyjętych podatności podpór można wyznaczyć wartości własne odpowiadające siłom krytycznym kolejnych postaci wyboczenia. W przypadku belek wieloprzęsłowych do badania wpływu lokalizacji oraz podatności podpór zastosowano metodę macierzy przeniesienia. Wyniki numeryczne przedstawiono w postaci wykresów.

PIWNIK Michał

Uwzględnienie wzmocnienia materiału w rozwiązaniach plastyczności w płaskim stanie odkształcenia.

(Praca doktorska).

Warszawa 1987 s. 124.

Prace IPPT 21/1987.

W pracy przedstawiono nowe rozwiązanie zagadnienia plastycznego płynięcia materiału ze wzmocnieniem kinematycznym, z uwzględnieniem zmian kierunków głównych naprężeń podczas deformacji w płaskim stanie odkształcenia. Jako przykład rozwiązano monotoniczne i cykliczne zginanie w warunkach płaskiego stanu odkształcenia elementu osłabionego podwójnym symetrycznym wycięciem kołowym. Porównano uzyskane wyniki z wynikami dla wzmocnienia izotropowego i idealnej plastyczności. Ponadto wyprowadzono nowe związki wzdłuż charakterystyk w płaskim stanie odkształcenia dla wzmocnienia złożonego, uwzględniającego przesunięcie, obrót i rozszerzanie się początkowej powierzchni plastyczności podczas deformacji.

PIEŃKOWSKA Izabela

O własnościach niestacjonarnych Stokesowskich oddziaływań hydrodynamicznych.

Warszawa 1987 s. 96.

Prace IPPT 22/1987.

W niniejszej pracy badano niestacjonarne oddziaływania hydrodynamiczne pomiędzy skończoną liczbą sztywnych kul, umieszczonych w cieczy nieściśliwej, nieograniczonej. Przepływ cieczy opisują niestacjonarne równanie Stokesa. Niestacjonarne oddziaływania hydrodynamiczne między kulami rozpatrywano w dwóch przypadkach: /a/ w przypadku zaniedbywanie małych przemieszczeń kul, w rozpatrywanym czasie oddziaływania, /b/ przy uwzględnieniu wpływu małych przemieszczeń kul. W szczególności, praca dotyczy niestacjonarnych relacji tarcia w przypadkach /a/ i /b/, oraz niestacjonarnych relacji ruchliwości w przypadku /a/. Otrzymano, w rozpatrywanym przybliżeniu, współczynniki tarcia, oraz współczynniki ruchliwości. Analizowano wpływ efektów niestacjonarności przepływu cieczy, oraz ruchu kul, na relacje tarcia oraz ruchliwości.

SZELĄŻEK Jacek

Metoda przemieszczenia głowicy ultradźwiękowej w zastosowaniu do pomiarów nieciągłości materiałów.

(Praca doktorska).

Warszawa 1987 s. 132.

Prace IPPT 23/1987.

Tematem pracy jest analiza możliwości wykorzystania jednej z najczęściej stosowanych i zarazem najstarszej metody oceny wielkości wad w nieniszczących, ultradźwiękowych badaniach materiałów. Jest to metoda Przesuwu Poprzecznego /dalej nazywana krótko metodą PP/, która wiąże zmiany amplitudy impulsu odbitego od wady, obserwowane podczas przesuwu głowicy, z wymiarem wady.

W praktyce defektoskopii ultradźwiękowej utarło się, że metoda ta stosowana może być do oceny rozmiarów rozległych wad płaskich oraz długości wad liniowych. Z obecnego stanu wiedzy /rozdz.2 i 3/ nie wynika jednak jak stwierdzić czy wykryta wada jest dostatecznie „duża” lub „długa” aby oceniać jej wielkość metodą PP. Proponowane przez niektórych autorów ograniczenia metody opierają się nie na obserwowanych podczas badania zmianach amplitudy echa a na wielkości wady, czyli wielkości nieznanej w czasie pomiaru. Brak jest również wiadomości jak na podstawie uzyskanych podczas pomiaru danych stwierdzić czy wykryta wada jest wadą płaską. Nieznana jest też ogólna zależność możliwości metody PP od wzajemnych korelacji pomiędzy długością przesuwu głowicy, wielkością wady a odległością głowica-wada. Jednocześnie stosowanie metody PP zalecane jest przez szereg norm i dokumentów technicznych opisujących sposoby badań ultradźwiękowych.

W pracy podjęto eksperymentalną i numeryczną analizę powyższych zagadnień. Celem tej analizy jest znalezienie sposobów bardziej dokładnego pomiaru wielkości wad materiałów na podstawie zmian amplitudy echa zachodzących podczas przesuwu głowicy /rozdz.3/.

Do analizy możliwości i ograniczeń metody PP wykorzystano numerycznego modelowania amplitudy impulsu odbitego od wady w funkcji położeniu głowicy. Wyniki obliczeń potwierdzone są rezultatami badań doświadczalnych przeprowadzonych na próbach metalowych /rozdz.4 i 5/.

Badania obejmują dwa najważniejsze z praktycznego punktu widzenia obszary zastosowania metody PP. Są to pomiary wielkości wad głowicami normalnymi generującymi wiązki fal podłużnych oraz głowicami skośnymi, które wytwarzają w badanym materiale wiązki fal poprzecznych.

Dla głowic normalnych przedstawiono dwa przypadki usytuowania wad: w ośrodku nieograniczonym oraz wad rozpoczynających się od bocznej ściany materiału i tworzących z nią naroże.

Wynikiem przeprowadzonych pomiarów i obliczeń są zależności wiążące długość przesuwu głowicy o danej wielkości i częstotliwości drgań przetwornika z własnościami akustycznymi materiału, wielkością i odległością wady od głowicy. Dla głowic skośnych dodatkowym parametrem zależności jest kąt załamania wiązki fal.

Podsumowanie /rozdz.6/ zawiera wnioski wypływające z uzyskanych w pracy wyników. Wskazują one, że w ogólnej zależności mierzonej podczas pomiaru długości przesuwu głowicy od wielkości wady wyróżnić można pewne charakterystyczne obszary. W obszarach tych stosowanie metody PP napotyka na różne ograniczenia lub też nie jest możliwe. Granice obszarów są funkcjami długości przesuwu głowicy i odległości pomiędzy głowicą a wadą. Przebiegają one też różnie w zależności od spadku amplitudy echa przyjmowanego przy pomiarze przesuwu głowicy.

W pierwszym z obszarów długości przesuwu głowicy są proporcjonalne do wymiarów wad. W drugim - temu samemu przesuwowi głowicy odpowiadają wady o dwóch różnych wielkościach.

W trzecim obszarze wskazania nie pochodzą od wad płaskich, stosowanie metody PP w tym obszarze prowadzi do niebezpiecznego zaniżania wielkości wady.

Z przedstawionych w pracy zależności wynika, że istnieją odległości pomiędzy głowicą a wadą, dla których wadom o różnych wielkościach odpowiadają podobne długości przesuwu głowicy. Są to odległości niekorzystne z punktu widzenia możliwości stosowania metody PP.

Zaproponowano praktyczne wykorzystanie graficzne przedstawionych zależności nazwanych Wykresami PP /zał.2/.

Znajomość zmierzonej długości przesuwu głowicy i odległości głowica-wada pozwala na umiejscowienie na wykresie punktu. Położenie punktu w jednym z obszarów wykresu wskazują bądź wielkość badanej wady, bądź informuje o niemożności pomiaru wielkości danej wady metodą PP bądź też wskazuje na konieczność rozróżnienia czy wykryta wada jest „mała” czy „duża”. Wykorzystanie Wykresów PP przy pomiarach prowadzonych dwiema różnymi głowicami pozwala na wnioskowanie o formie wady i rozróżnianie wad płaskich, wklęsłych i wypukłych.

KUBZDELA Henryk

Udoskonalenie reprezentacji sygnału mowy w formie obrazów binarnych.

Warszawa 1987 s. 28.

Prace IPPT 24/1987.

Praca przedstawia propozycję nowych parametrów widmowych sygnału mowy. Wprowadzono pojęcie funkcji wagi widma i zdefiniowano je w sposób matematyczny. Podano przykładowe przebiegi funkcji wagi dla widm wybranych fonemów. Wskazano na opłacalność użycia jako parametru widmowego szerokości zakresu widma, w którym funkcja wagi widma posiada wartość większą od pewnego założonego progu. Jako dodatkowy parametr zaproponowano szerokość najdłuższego fragmentu tegoż zakresu określonego przez niezmienną wartość funkcji wagi.

Przedstawiony w pracy nowy opis parametryczny sygnału mowy powinien skuteczniej neutralizować widmowe cechy indywidualne głosu. Potwierdzają to przytoczone wyniki porównania odległości obrazów reprezentujących wypowiedzi tego samego wyrazu przez różne głosy dla przypadku, gdy obrazy te mają formę spektrogramów binarnych oraz formę opartą o pojęcie funkcji wagi widma.

SOKOŁOWSKI Marek

Przybliżona analiza ustalonego i nieustalonego przepływu ciepła w ośrodku zawierającym inkluzje.

Warszawa 1987 s. 39.

Prace IPPT 26/1987.

W pracach [1-4] zajęto się przedstawieniem metody przybliżonego ale efektywnego wyznaczania wpływu różnego defektów strukturalnych /otworów, szczelin, inkluzji/ na rozkład naprężeń w ośrodku sprężystym poddanym ustalonym obciążeniom.

W obecnej pracy chodzi o wykazanie, że metoda ta może się również okazać efektywna w przypadku analizy stanów nieustalonych w takich ośrodkach. Dla maksymalnego uproszczenia zagadnienia metodę tę przedstawiamy na przykładzie nieustalonego przepływu ciepła w nieograniczonym ośrodku sprężystym zawierającym kołowo-cylindryczne inkluzje lub otwory.

BOGACZ Roman, NIESPODZIANA A.

O stateczności ciągłych kolumn Beck`a ze zlokalizowaną utratą sztywności.

Warszawa 1987 s. 23.

Prace IPPT 27/1987.

Pracę poświęcono badaniu stateczności kolumny Beck`a złożonej z segmentów sprężystych połączonych nieważkimi przegubami sprężystymi. Badania dotyczą wpływu sztywności przegubów, ich położenia na wartość siły krytycznej stanowiącej granicę obszaru niestateczności. Do analizy wykorzystano metodę macierzy przeniesienia pozwalającą na uzyskanie ścisłych zależności pomiędzy siłą a częstością, co jest istotne w przypadku jakościowych zmian ukształtowania krzywych charakterystycznych. Uzyskane wyniki świadczą o możliwości stabilizacji i destabilizacji układu poprzez lokalne zmniejszenie sztywności kolumny. Na szczególną uwagę zasługuje rezultat świadczący o czterokrotnym wzroście siły krytycznej w przypadku kolumny o przegubie sprężystym usytuowanym w środku posiadającym sztywność tysiąckrotnie mniejszą od sztywności kolumny. Rezultat ten jest porównywalny z najlepszymi wynikami optymalizacji siły krytycznej metodą zmiany kształtu, jednak jego znaczenie ma tylko charakter poznawczy, bowiem destabilizujący wpływ tłumienia uniemożliwia realizację takiego układu w rzeczywistości.

DEPUTAT Julian

Własności i wykorzystanie zjawiska elastoakustycznego do pomiarów naprężeń własnych.

Warszawa 1987 s. 160.

Prace IPPT 28/1987.

Dokonano przeglądu nieniszczących metod pomiaru naprężeń własnych w materiałach technicznych i opisano wyniki prac podjętych dla opracowania nowych, ultradźwiękowych sposobów pomiarów naprężeń własnych. Opracowano aparaturę do precyzyjnych pomiarów bezwzględnych wartości fal ultradźwiękowych. Przedstawiono wyniki własności zjawiska wpływu naprężenia na prędkość fal ultradźwiękowych (zjawisko elastoakustyczne) w stali. Wyznaczono wartości stałych elastoakustycznych w kilku gatunkach stali dla podstawowych modów fal ultradźwiękowych. Stwierdzono możliwość wykorzystania tego zjawiska do szybkich, nieniszczących pomiarów naprężeń własnych. Zauważono obecność drugiego obok nieliniowości sieci, źródła zmian prędkości pod wpływem naprężenia w stali znajdującej się w stanie nawrotu po odkształceniu plastycznym. Zbadano własności i zaproponowano opis tego zjawiska oparty o dyslokacyjną teorię zmian modułu sprężystości. Przeprowadzono badania związków między odkształceniem plastycznym przez walcowanie żelaza i zmianami prędkości fal ultradźwiękowych rozchodzących się w kierunku walcowania i prostopadle do kierunku walcowania. Wyniki opisano w oparciu o mechanizmy obrotów ziarn i ruchu dyslokacji w płaszczyznach poślizgu. Zbadano rozkłady anizotropii akustycznej stali w spoinach i w przekroju szyn kolejowych. Pokazano związki między prędkością fal ultradźwiękowych i teksturą stali oraz akustyczne niezmienniki tekstury w walcowanych blachach stalowych. Zbadano temperaturowe zmiany prędkości fal ultradźwiękowych i różnice prędkości fal związane z niejednorodnością sprężystą stali. Zaproponowano sposoby uwzględniania tych czynników w pomiarach naprężeń własnych (poprawka temperaturowa i poprawka na różnicę własności sprężystych). Opracowano metody pomiarów naprężeń w elementach stalowych znajdujących się w jednoosiowym i w płaskim dwuosiowym stanie naprężenia (śruby, szyny kolejowe, pręty, blachy, połączenia spawane, koła kolejowe). Pokazano możliwość ultradźwiękowych pomiarów naprężeń własnych w walcach hutniczych i wyznaczania gradientów naprężeń szlifierskich.

Opracowano i zbudowano ultradźwiękową aparaturę do przemysłowych badań naprężeń własnych. Rozpoczęto produkcję tej aparatury. Wdrożono ultradźwiękowe pomiary naprężeń do przemysłowej kontroli szyn kolejowych.

Zestawiono wyniki ultradźwiękowych i niszczących pomiarów podłużnych naprężeń własnych w szynach kolejowych produkowanych w Hucie Katowice. Wyniki porównania potwierdzają prawidłowość opracowanych metod i rozwiązań aparaturowych. Zgodność wyników pomiarów naprężeń własnych wykonanych metodą ultradźwiękową z wynikami uzyskanymi metodą rentgenowską i techniką niszczącą uzyskano również w przypadku wieńców stalowych kół kolejowych.

ADAMCZYK Bogdan, KUNISZYK - JÓŹKOWIAK Wiesława, SMOŁKA Elżbieta

Stymulacja kanałem słuchowym, wzrokowym i dotykowym procesu mówienia jąkających się.

Warszawa 1987 s. 20.

Prace IPPT 29/1987.

Autorzy badali oddziaływanie echa i pogłosu przekazywanych w postaci sygnałów akustycznych, optycznych i dotykowych o ograniczonej zawartości informacyjnej na proces mówienia ludzi nie jąkających się i jąkających się. Stwierdzili, że kanały wzrokowy i dotykowy mogą być obok kanału słuchowego wykorzystane w terapii jąkania. Autorzy przedstawili też urządzenie pod nazwą zintegrowany słuchowo-wizualno-dotykowy korektor mowy.

SOKOŁOWSKI Marek

O metodzie momentów zastępczych w dynamicznych zagadnieniach ośrodków sprężystych z inkluzjami.

Warszawa 1987 s. 48.

Prace IPPT 30/1987.

W szeregu wcześniejszych prac [1-4] autor zajmował się przybliżoną analizę ustalonych stanów naprężenia w ośrodkach sprężystych zawierających pewną liczbę inkluzji lub pustek cylindrycznych. Proponowana metoda analizy polegała na zastępowaniu tych defektów momentami skupionymi różnych rzędów. Obecna praca ma na celu pokazanie, że metoda ta może również znaleźć zastosowanie w badaniu zagadnień dynamicznych dotyczących propagacji fal sprężystych w nieograniczonych ośrodkach z inkluzjami. Rozważania ograniczono do antypłaskich stanów odkształcenia.

KOMPUTEROWE modelowanie percepcji i rozumowania.

Pod red. Witolda Kosińskiego.

Warszawa 1987 s. 156.

Prace IPPT 31/1987.

BREITKOPF Piotr

Elementy sztucznej inteligencji w numerycznej analizie konstrukcji.

(Praca doktorska).

Warszawa 1987 s. 192.

Prace IPPT 32/1987.

Zastosowanie komputerów do numerycznej analizy zagadnień mechaniki jest obecnie tak powszechne, że trudno sobie wyobrazić praktyczne rozwiązanie złożonego zadania bez ich użycia. W miarę wzrostu stopnia złożoności zarówno rozpatrywanych zagadnień jak i wymaganych do ich rozwiązania algorytmów, coraz silniej dają się jednak odczuć ograniczenia tradycyjnie pojętych metod komputerowych, które nie tylko nie wyczerpują możliwości zastosowania komputera lecz także wymagają coraz większego zasobu wiedzy i doświadczenia od użytkownika. Równolegle z metodami numerycznymi rozwijała się inna dziedzina informatyki - sztuczna inteligencja, która wytworzyła jakościowo odmienne metody programowania mające na celu zwiększenie użyteczności komputerów, wykraczające poza zakres możliwy do osiągnięcia tradycyjnymi, algorytmicznymi metodami. Nowe metody, które możemy określić ogólnie mianem metod symbolicznych mają już pierwsze sukcesy w rozwiązywaniu szeregu zagadnień, zaś ich dotychczasowe ograniczenia związane z wymaganiami odnośnie zasobów komputerowych stają się w związku z niesłabnącym tempem rozwoju sprzętu komputerowego, coraz mniej istotne. Wydaje się rzeczą celową i na czasie podjęcie próby zastosowania nowych technik programowania w numerycznej analizie konstrukcji. Praca niniejsza jest próbą skonkretyzowania możliwości zastosowania tych technik poprzez zakreślenie ogólnych możliwości i realizację szczegółowych koncepcji. Ze względu na stwierdzony w trakcie realizacji obecnej pracy potencjał nowych metod, praca ma wstępny charakter i powinna być kontynuowana w przyszłości. O kierunkach tego rozwoju wspominamy w podsumowaniu pracy.

MIKSA Marek

Wpływ małych drgań skrętnych czopa na nośność łożyska poprzecznego z uwzględnieniem sił bezwładności.

Warszawa 1987 s. 51.

Prace IPPT 34/1987.

W obecnej pracy, będącej bezpośrednią kontynuacją poprzednich rozważań [1] dla drgań skrętnych czopa o niskich częstościach, uwzględniono człony inercyjne w odpowiednich równaniach ruchu. Stosując metodę perturbacyjną przedyskutowano szczegółowe rozwiązania dla drgań skrętnych o małych amplitudach, lecz wysokich częstotliwościach nałożonych na ustalony ruch czopa łożyska. Jako czynnik smarujący łożysko przyjęto ciecz opisywaną modelem cieczy drugiego rzędu. Przedstawiono także porównanie wyników z wynikami pracy poprzedniej [1].

SZYMAŃSKI Zygmunt

Pomiary spektroskopowe w tokamakach.

Warszawa 1987 s. 46.

Prace IPPT 35/1987.

W pracy zostały omówione spektroskopowe metody diagnostyki plazmy stosowane w urządzeniach typu tokamak.

Ograniczono się do metod stosowanych przy temperaturze elektronów nie przewyższającej 1 keV.

Omówiona została metoda wyznaczania temperatury jonowej T_i z dopplerowskiego poszerzenia linii spektralnych, a także metoda wyznaczania prędkości skierowanej cząstek z przesunięcia dopplerowskiego.

Pozostałe rozdziały poświęcone są diagnostyce linii H_l,, transportowi zanieczyszczeń w plazmie, wyznaczeniu ładunku efektywnego plazmy oraz pomiarom strumieni rozpylanych cząstek /sputtering/.

KOWALEWSKI Zbigniew

Wpływ wtórnej anizotropii plastycznej na pełzanie metali w złożonym stanie naprężenia.

(Praca doktorska).

Warszawa 1987 s. 229.

Prace IPPT 36/1987.

W pracy przedstawiono wyniki doświadczeń autora dotyczące pełzania czystej miedzi elektrolitycznej M1E w warunkach podwyższonej temperatury w złożonym stanie naprężenia. Badania prowadzono na nowoczesnej pełzarce wyposażonej w dwa niezależne systemy obciążania umożliwiające badania w stanach naprężenia będących różnymi kombinacjami siły osiowej i momentu skręcającego. Prace eksperymentalne objęły badania wstępne, dotyczące izotropii oraz własności wytrzymałościowych materiału, badania pełzania materiału wyżarzonego oraz materiału poddanego predeformacji plastycznej.

W efekcie przeprowadzonych doświadczeń wykazano, że badana miedź charakteryzuje się izotropowymi własnościami przy obciążeniach monotonicznie rosnących, wykazywała cechy anizotropii przy pełzaniu wyrażające się niewspółosiowością tensorów naprężenia i prędkości odkształcenia w warunkach pełzania ustalonego. Stwierdzona prawidłowość polegająca na uporządkowanym wzroście ustalonej prędkości pełzania przy zwiększaniu udziału składowej osiowej obciążenia dała możliwość opisania rezultatów doświadczalnych zmodyfikowanym równaniom Nortona.

Wyniki prób pełzania dla okresu ustalonego posłużyły do wyznaczenia kształtu przekroju części powierzchni stałej prędkości dyssypacji energii.

W dalszej części pracy oceniono wpływ wstępnej deformacji plastycznej materiału na późniejszy proces pełzania w jego pierwszym i drugim stadium. Otrzymane rezultaty pozwoliły na określenie ewolucji kształtu powierzchni stałej prędkości dyssypacji energii.

LEKSZYCKI Tomasz

Wariacyjne zasady w analizie i syntezie sprężystych układów z tłumieniem.

Warszawa 1987 s. 47.

Prace IPPT 37/1987.

Niniejsza praca jest poświęcona zagadnieniom analizy i syntezy sprężystych układów z liniowym tłumieniem zewnętrznym i materiałowym. Jej celem jest przedstawienie podstawowych zasad wariacyjnych dla niektórych ważnych zadań dynamiki układów z tłumieniem a następnie ogólne sformułowanie zadania syntezy układów niesamosprzężonych z wykorzystaniem niektórych z wyprowadzonych zasad.

W pierwszej części, dotyczącej analizy, uwzględniono trzy grupy zadań: harmoniczne drgania wymuszone, tłumiony ruch swobodny oraz ruch i analiza stateczności układów z zewnętrznymi obciążeniami niekonserwatywnymi. Wyprowadzono podstawowe zasady wariacyjne jak zasadę stacjonarności zespolonej energii wzajemnej, uogólnioną zasadę Rayleigh`a dla zespolonych wartości własnych i zasadę opisującą krytyczne obciążenia niekonserwatywne i krytyczne częstości drgań. Wykorzystano do tego sformułowanie zespolone oraz pojęcie sprzężonych układów analizy. Zasady te mogą być przydatne przy budowaniu przybliżonych metod analizy oraz syntezie konstrukcji.

Następna część pracy jest poświęcona syntezie i analizie wrażliwości układów niesamosprzężonych. Po wprowadzeniu sprzężonych układów syntezy przedstawiono ogólne sformułowanie zadania, przy czym wykorzystano tam niektóre z zasad wariacyjnych przytoczonych wcześniej. Dzięki temu, że zastosowano metodę układów sprzężonych z wyrażenia na wariacje funkcjonału celu zostały wyeliminowane wyrazy zależne od wariacji zmiennych stanu.

Ostatnia część pracy zawiera proste przykłady ilustracyjne, pierwszy dotyczący wykorzystania zasad wariacyjnych w analizie a drugi w syntezie.

BOGACZ Roman, IRRETIER H., SIKORA Janusz

O pewnych rozwiązaniach ruchomego układu o dwóch stopniach swobody z tarciem suchym.

Warszawa 1987 s. 27.

Prace IPPT 39/1987.

Praca zawiera analizę dynamiczną układu o dwóch stopniach swobody znajdującego się w stacjonarnym ruchu względem nieodkształcalnego podłoża, z którym cierne oddziaływanie opisano uogólnionym modelem Coulomba. Problem sformułowano przyjmując pewne bezwymiarowe wielkości umożliwiające ogólną analizę rozważanego układu. Rozważano przypadek drgań w ciągłym poślizgu a następnie przypadek drgań okresowych z chwilowym kontaktem spoczynkowym. Podano warunki istnienia rozwiązań okresowych „w przeciwfazie” oraz „w fazie”. Z podanych rozważań wynikają ograniczenia dla przypadku klasycznego prawa tarcia Coulomba.

WIŚNIEWSKI Krzysztof, HOLNICKI - SZULC Jan

Rozwiązania konstrukcyjne i sterowanie pracą cieplarni słonecznej.

Warszawa 1987 s. 74.

Prace IPPT 40/1987.

Praca zawiera przegląd zagadnień związanych z konstrukcją i sterowaniem pracy cieplarni słonecznej w aspekcie poprawienia jej bilansu energetycznego.

W pracy scharakteryzowano udział energii słonecznej w całkowitym bilansie energetycznym cieplarni w powiązaniu z warunkami klimatycznymi i typem konstrukcji cieplarni. Zestawiono rozwiązania konstrukcyjne cieplarni związane z pozyskiwaniem promieniowania słonecznego oraz zachowywaniem i magazynowaniem masy w cieplarni i jej instalacji słonecznej.

Zamieszczono obszerną bibliografię przygotowaną między innymi z wykorzystaniem bazy danych Compendex.