Prace IPPT PAN z roku 1983

The material incompressibility, observed when plastic deformations take place, is taken into account and the results are compared with the known solution obtained when the thickness of the shell is assumed to be constant.

The influence of different definitions of perfectly plastic material on the post yield behaviour of the shells is also considered.

KRZEMIŃSKI Jerzy

Kinetics of Void Formation in strained Metals.

Warszawa 1983 s. 57.

Prace IPPT 3/1983.

CONFERENCE on Ultrasonics in Biology and Medicine.

UBIOMED VI.

Report Summaries, Warszawa-Jabłonna, 19-23. IX. 1983.

Warszawa 1983 s. 56.

Prace IPPT 10/1983.

KOTOWSKI Romuald K., ALSHITS Vladimir I.

Hamiltonian for Anisotropic Bodies with Defects.

Warszawa 1983 s. 22.

Prace IPPT 15/1983.

BRATOS Magdalena, HERCZYŃSKI Ryszard

The Shock Wave Structure in one-component Gas and in Binary Gas Mixture.

Warszawa 1983 s. 82.

Prace IPPT 19/1983.

ZAJĄCZKOWSKI Wojciech

Solvability of the Leakage Problem for the Hydrodynamic Euler Equations in Sobolev Spaces.

(Praca habilitacyjna).

Warszawa 1983 s. 172.

Prace IPPT 21/1983.

PERZYNA Piotr

Stability of Flow Processes for dissipative Solids with Internal Imperfections.

Warszawa 1983 s. 66.

Prace IPPT 27/1983.

GUTOWSKI Roman

Properties of Solutions of Ordinary and Partial Differential Equations Describing the Motion of Mechanical Systems.

Warszawa 1983 s. 129.

Prace IPPT 31/1983.

ROMANOWSKI Edward

Badania mikroskopowe przyspieszonego niszczenia styku plastycznego w parach kinematycznych z różnych metali.

Warszawa 1983 s. 14.

Prace IPPT 2/1983.

RICHTER Lutosława

Wstępna charakterystyka izochronizmu zestrojonego w języku polskim.

Warszawa 1983 s. 39.

Prace IPPT 4/1983.

Uzyskanie wysokiej jakości mowy syntetycznej wymaga uwzględnienia przy jej programowaniu zjawisk iloczasowych realizowanych na płaszczyźnie supersegmentalnej. Zalicza się do nich zjawisko izochronizmu zestrojowego, to jest tendencji do utrzymywania względnie stałej długości jednostek rytmicznych niezależnie od liczby głosek wchodzących w ich skład. Cel pracy stanowi stwierdzenie, czy taka tendencja występuje w języku polskim, a w razie uzyskania odpowiedzi pozytywnej - dokonania jej formalizacji matematycznej. Wyniki przeprowadzonego doświadczenia pozwoliły zaproponować ujęcie ilościowe zjawiska izochronizmu w języku polskim za pomocą prostych wzorów matematycznych, które umożliwiają wyznaczenie czasu trwania samogłoski w sylabie akcentowanej oraz poakcentowej dla dowolnych wartości zmiennych, od których ten czas trwania jest uzależniony.

MĄCZYŃSKI Jacek

Papers on Techniques of Program Design.

Warszawa 1983 s. 40.

Prace IPPT 5/1983.

Testowania programów są nierozłącznie związane z ich strukturą. Wynika stąd rola języka opisu zadań programowych /TDL/, a także formalizacji rachunku konkatenacyjnego dla operacji macierzowych. Język TDL jest zbliżony w pewnym sensie do języka LISP, lecz różni się od niego nie tylko ortografią, lecz również wymogiem wyraźnego definiowania zbiorów, dla których powtarza się wykonanie segmentów programowych. W zwykłej praktyce programowania stosuje się operację powtórzenia, a zbiory są pośrednim wynikiem tej operacji.

Konkatenacja jednowymiarowa wektorów i dwuwymiarowa macierzy daje się /przy dość ogólnych założeniach sformalizować. Dzięki temu tworzenie makromacierzy-składników przybiera postać rachunku, nie wymagającego odwoływania się do pomocy rysunków, lub nieraz zawodnej wyobraźni.

Testowanie gotowych programów korzysta z ich struktury i dodatkowo z faktu, że realizują one odwzorowania pomiędzy abstrakcyjnymi przestrzeniami funkcyjnymi.

GOSIEWSKI Mieczysław

Przepływ lepkosprężystej cieczy prostej w cienkiej warstwie smarującej.

Warszawa 1983 s. 28.

Prace IPPT 6/1983.

W wyniku analizy zagadnienia przepływu cieczy lepkosprężystej w otwartej szczelinie smarującej wykazaliśmy, że w przypadku cienkich szczelin możliwe jest uzyskanie analitycznego rozwiązania zarówno dla rozkładu prędkości cieczy jak i dla rozkładu nacisków dla modelu cieczy prostej.

Z analizy wypadkowej siły nośnej cieczy lepkosprężystej wynika potrzeba dokładnego zbadania nacisków na końcach szczeliny i powiązania ich z własnościami reologicznymi cieczy.

Z uwagi na małą zmienność szybkości ścinania w szczelinie, istotnym dla zagadnienia jest parametr a, który określamy poprzez geometrię oraz pochodną różnicy naprężeń normalnych względem naprężeń ścinających.

Istotną cechą prowadzonych badań jest zastosowanie ogólnego modelu reologicznego i możliwość interpretacji uzyskanych rezultatów dla dowolnych szybkości ścinania. Przedstawiona w pracy metoda rozwiązania rokuje nadzieję na pomyślne rozwiązanie innych zagadnień przepływów cieczy lepkosprężystych w cienkich warstwach typowych dla układów smarujących.

Metoda rozwiązania zastosowana w pracy może stanowić punkt wyjścia do dalszego osłabienia założeń i uwzględnienia siły inercji lub efektów wynikających z przepływu rozciągającego opisywanego przez L ₁ o reprezentacji (2.15).

ZOWCZAK Włodzimierz

Nośność graniczna i wymiarowanie spoin.

Warszawa 1983 s. 45.

Prace IPPT 7/1983.

Celem przedstawionych w pracy przykładów było ukazanie potencjalnych możliwości metody nośności granicznej w zakresie projektowania połączeń spawanych. Metoda ta pozwala obliczać spoiny pracujące w warunkach złożonych obciążeń statycznych i wiąże to z kształtowaniem łączonych elementów konstrukcyjnych.

Oczywiście metoda nośności granicznej służy jedynie do wstępnego projektowania konstrukcji. Otrzymane rozwiązania mogą być poddane weryfikacji innymi metodami i ewentualnie korygowane dla uwzględnienia takich czynników jak wytrzymałość zmęczeniowa, odporność na kruche pękanie itd.

Przedstawione przykłady pozwalają na sformułowanie szeregu wniosków szczegółowych dotyczących nośności i wymiarowania różnego typu spoin i połączeń. Należy jednak powtórnie podkreślić, że praktyczna przydatność tych wniosków może zostać potwierdzona jedynie na drodze doświadczalnej.

Przy porównywaniu nośności spoin z nośnością elementów łączonych przyjęto założenie, że materiał spoiny nie różni się własnościami /tzn. wartością granicy plastyczności 2k/ od materiału, z którego wykonano elementy konstrukcyjne. Jednakże przedstawione pola naprężeń pozostają statycznie dopuszczalne również w przypadku, gdy materiał spoiny ma niższą wartość granicy plastyczności. Wartości stałych k i s _pl odnoszą się wówczas jedynie do tego materiału. Nośność elementów łączonych nie jest w tym przypadku w pełni wykorzystana. Modyfikacja przedstawionych rozwiązań w kierunku lepszego jej wykorzystania nie przedstawia jednak większych trudności.

SOWIŃSKI Maciej

Funkcja Greena dla dielektrycznego falowodu wypełnionego ośrodkiem dyspersyjnym.

Warszawa 1983 s. 26.

Prace IPPT 8/1983.

Pole elektromagnetyczne pochodzące od liniowego prądu o dowolnej zależności czasowej jest rozpatrzone dla modelu falowodu płaskiego utworzonego z trzech warstw jednorodnych i izotropowych ośrodków dyspersyjnych, przy czym dla warstw zewnętrznych, w pobliżu warstwy środkowej, zakłada się brak pola odbitego od granic struktury. Jako przypadek szczególny możliwe jest zastąpienie zewnętrznych warstw przez powierzchnie admitancyjne, bądź przez idealne przewodniki.

Dla opisanego modelu wprowadzono wektorowe funkcje Greena, a następnie, w oparciu o teorię wektorów Hertza, skalarną funkcję Greena. Posługując się transformacjami Fouriera, zagadnienie poszukiwania skalarnej funkcji Greena sprowadzono do zagadnienia poszukiwania rozwiązania jednowymiarowego równania Helmholza, dla którego sformułowano warunki graniczne, spełniane przez częściową transformatę Fouriera skalarnej funkcji Greena w punktach styczności warstw. Równanie to rozwiązano w oparciu o metodę podaną przez Felsena i Marcuvitza w [2] i zastosowaną w pracy [5], otrzymując ścisłe wyrażenie na skalarną funkcję Greena w postaci podwójnej całki czasowo-przestrzennej. Pokazano możliwości dalszego wykorzystania otrzymanego wyrażenia całkowego prowadzące do rozważań nad modami przestrzenno-czasowymi i czasowo-przestrzennymi, oraz możliwość zastosowania opisanego postępowania dla innych, niż prąd liniowy, pobudzeń rozważanego falowodu.

TURSKI Andrzej J.

Wpływ gęstości cząstek zjonizowanych na odpowiedź plazmową w plazmosferze.

Warszawa 1983 s. 22.

Prace IPPT 9/1983.

ZAWISTOWSKI Jacek, PRZEŹDZIECKI Stanisław

Jednolite rozwiązanie asymptotyczne zagadnienia dyfrakcji dla liniowego źródła kwadrupolowego.

Warszawa 1983 s. 31.

Prace IPPT 11/1983.

JENDO Stefan, MARKS Wojciech

Optymalizacja wielokryterialna konstrukcji.

Warszawa 1983 s. 52.

Prace IPPT 12/1983.

JASSEM Wiktor, KUBZDELA Henryk, DOMAGAŁA Piotr

Segmentacja sygnału mowy na podstawie zmian rozkładu energii w widmie.

Warszawa 1983 s. 23.

Prace IPPT 13/1983.

Niektórzy fonetycy i językoznawcy utrzymują, iż niemożliwa jest obiektywna segmentacja akustycznego sygnału mowy, jakkolwiek istnieje szereg prac teoretycznych, jak i eksperymentalnych wskazujących różne efektywne metody segmentacji. Ich automatyzacja wymaga jednak znacznych mocy obliczeniowych. Proponuje się nadzwyczaj prosty algorytm automatycznej segmentacji fonetycznej akustycznego sygnału mowy zaprogramowany na minikomputer biurowy MERA 303. Algorytm sprawdzono na materiale składającym się z wyrazów polskich (wymówionych przez 2 osoby), które dobrano tak, iż znalazły się w nich szczególnie trudne z punktu widzenia segmentacji sekwencje głosek. Około 80% granic pomiędzy segmentami głoskowymi zaproponowany algorytm wykrywa poprawnie, co stanowi wynik nie gorszy od uzyskanych znacznie bardziej złożonymi metodami. Istota algorytmu polega na badaniu znaku różnicy poziomu sygnału między kolejnymi okienkami czasowo częstotliwościowymi w poszczególnych przedziałach czasowych.

CIARKOWSKI Ryszard

Algorytmizacja i oprogramowanie działań operatorskich dla parametrycznej syntezy mowy za pomocą układu CT-1 sterowanego z minikomputera MERA 303.

Warszawa 1983 s. 65.

Prace IPPT 14/1983.

W celu zautomatyzowania działań operatorskich wykonywanych przy parametrycznej syntezie mowy za pomocą układu syntetyzującego COMPUTALKER CT-1 sterowanego z minikomputera MERA 303, opracowano system programowy o nazwie „SPOS”. Praca stanowi przedstawienie systemu z uwzględnieniem charakterystyki syntetyzatora i innych urządzeń zewnętrznych współpracujących w ramach systemu z minikomputerem. Sposób realizacji poszczególnych funkcji pokazano w postaci schematów blokowych programów odpowiadających tym funkcjom. W instrukcji użytkowania systemu zawartej w pracy opisano język komend systemu, podając dla każdej z komend przykład praktycznego jej użycia.

ŚLODERBACH Zdzisław, SAWICKI Tadeusz

Efekt sprzężenia termomechanicznego w przypadku grubościennej kuli i rury obciążonych ciśnieniem wewnętrznym.

Warszawa 1983 s. 43.

Prace IPPT 16/1983.

W pracy analizowano wpływ efektu sprzężenia termomechanicznego - efektu rozszerzalności cieplnej spowodowanej dyssypacją mocy odkształcenia plastycznego, na zachowanie się grubościennej sprężysto - plastycznej kuli i rury obciążonych monotonicznie wzrastającym ciśnieniem wewnętrznym. Materiał kuli i rury przyjęto jako sprężysto plastyczny z liniowym wzmocnieniem. Rozpatrzono trzy przypadki w procesie obciążania, a mianowicie: problem niesprzężony bez i z uwzględnieniem ukrytej energii deformacji plastycznej. Wyprowadzony parametr s, uwzględniający wspomniany efekt sprzężenia termomechanicznego, jest dla większości metali bardzo mały, rzędu 10 ^-3, stąd też, efekt ten w rzeczywistości nie odgrywa istotnej roli. W pracy, do analizy przyjęto wartość parametru s = 1, aby obrazowo, na wykresie pokazać kierunek wpływu tego efektu sprzężenia termomechanicznego. W pracy pomija się także efekt piezokaloryczny, co można uczynić dla ograniczonych zakresów temperatur i średnich ciśnień hydrostatycznych, [ 14 ¸ 16].

Rozpatrywane problemy grubościennych kul i rur można rozszerzyć dodając np. do obciążenia ciśnieniem wewnętrznym także obciążenie termiczne i ciśnienie wewnętrzne, oraz uwzględniając zależność granicy plastyczności od temperatury. Wówczas to problem staje się bardzo złożony i wszystkie obliczenia należy przeprowadzić metodami numerycznymi. Należałoby również w dalszych badaniach określić wpływ parametru m, na badane wielkości rozciągając jednocześnie zasięg strefy plastycznej na całą kulę czy rurę.

W pracy uwzględniono wpływ ukrytej energii deformacji plastycznej, której prawidłowy opis pozwolić może, lepiej zrozumieć procesy plastycznego płynięcia i związane z tym zjawiska wzmocnienia lub osłabienia oraz pomóc może w wyjaśnieniu procesów niestateczności i zniszczenia metalu. Ostatnio w naszym Instytucie podjęto także badania, nad określeniem ukrytej energii deformacji plastycznej, wykorzystując przy tym nowe metody badań doświadczalnych [8]. Należałoby także rozwinąć na gruncie teorii termoplastyczności, nowe metody teoretyczne, służące do opisu ukrytej energii a bazujące na pojęciach termodynamiki procesów nieodwracalnych i wykorzystujące koncepcję makroskopowych parametrów wewnętrznych.

Opis ukrytej energii od strony dyslokacji bazuje na metodach badań rentgenograficznych. Badania takie były już podjęte i są cytowane w literaturze, por. np. [6-7].

PODGÓRSKI Jerzy

Ogólny warunek stanu granicznego dla materiałów izotropowych.

Warszawa 1983 s. 21.

Prace IPPT 17/1983.

Zaproponowane kryterium zależne od trzech niezmienników tensora naprężenia, jest ogólnym warunkiem stanu granicznego dla bardzo szerokiej klasy materiałów izotropowych zawierającej m. in. metale, skały, beton, grunty.

Jako szczególne przypadki tego kryterium można rozpatrywać klasyczne kryteria Bubera-Misesa, Tresca`i, Coulomb-Mohra i Drucker`a-Prager`a, a także szereg proponowanych później warunków stanu granicznego dla materiałów kruchych i gruntów np. kryteria Willama i Warnke [20], Ottosena [14], Lade`a [8].

Uniwersalność kryterium umożliwia ujednolicony opis różnych grup materiałów, dla których do tej pory należało stosować zupełnie odmienne postacie warunku stanu granicznego. Pięcioparametrowa postać warunku zniszczenia dla betonu rozpatrywana w niniejszej pracy mimo swej złożoności jest prostsza od analogicznej postaci warunku Willama i Warnke [20], a poza tym pozwala osiągnąć o wiele lepszą zgodność z eksperymentem.

Zaprezentowane powyżej zalety kryterium wynikają w przeważającej mierze z wprowadzenia nowej dwuparametrowej postaci funkcji kształtu przekroju powierzchni granicznej płaszczyzną oktaedryczną, co pozwoliło dostosować ten kształt do danych doświadczalnych.

Zdefiniowane w pracy dwie charakterystyki przekroju - l i u systematyzują analizę wielu różnych warunków stanu granicznego i umożliwiają określenie cech powierzchni granicznej, co będzie z pewnością pomocne przy interpretacji wyników badań doświadczalnych.

KUDREWICZ Halina, PRZEŻDZIECKI Stanisław

Analiza rozwiązania zagadnienia dyfrakcji na asymetrycznej półpłaszczyźnie impedancyjnej.

Warszawa 1983 s. 43.

Prace IPPT 18/1983.

LAPRUS Włodzimierz

Rozwiązania nieliniowych równań teorii magnetojonowej.

Warszawa 1983 s. 19.

Prace IPPT 20/1983.

Równania teorii magnetojonowej opisują propagację fal elektromagnetycznych w jonosferze. Oparte są na prostym modelu oddziaływania pola elektrycznego z plazmą złożoną z ruchomych elektronów i nieruchomych jonów. Zakłada się, że częstość zderzeń jest pomijalnie mała. Równania te tworzą układ dyspersywny z dużym parametrem p proporcjonalnym do pierwiastka ze średniej gęstości elektronów. Dla dużych pól elektrycznych opisany model jest niewystarczający, gdyż mechanizm oddziaływania pola na elektrony staje się bardziej skomplikowany. W takim przypadku należy dopuścić zależność przenikalności elektrycznej od pola elektrycznego, co powoduje, że równania teorii magnetojonowej stają się nieliniowe.

Przy użyciu metody fal biegnących opisanej w pracach [1] i [2] znajdziemy rozwiązanie równań teorii magnetojonowej w postaci rozwinięcia asymptotycznego dla p ® ¥ z dokładnością do wyrazów rzędu p ^-2. W pierwszym punkcie pracy pokażemy, że istnieje rozwinięcie asymptotyczne dla ogólnego układu równań dyspersywnych. Następnie, w drugim punkcie, omówimy typowe problemy początkowe dla tego układu. W trzecim punkcie wyliczymy współczynniki rozwinięcia asymptotycznego dla nieliniowych równań teorii magnetojonowej.

TURSKI Karol

Warunki plastyczności i prawa plastycznego wzmocnienia. Dotychczasowe hipotezy i nowe propozycje.

(Praca habilitacyjna).

Warszawa 1983 s. 94.

Prace IPPT 22/1983.

Pracę rozpoczęto od omówienia własności plastycznych metali przy złożonych stanach naprężenia i niektórych hipotez służących do opisu tych badań. Wybrano takie hipotezy, które pozwoliły w schematyczny sposób omówić skomplikowane zachowanie się metali przy deformacji plastycznej. Za pomocą znanych wyników doświadczeń pokazano, że hipotezę wzmocnienia należy wybierać w zależności od gatunku metalu, którego anizotropię plastyczną mamy zamiar opisywać.

Specjalną uwagę poświęcono równaniom warunku plastyczności, które były dorobkiem autorów: Hubera, Olszaka i Urbanowskiego, Sawczuka, Mroza. Stwierdzono, że prace Hubera , Olszaka i Urbanowskiego stworzyły podstawy do otrzymania nowego równania powierzchni plastyczności i hipotezy umocnienia, które były celem drugiej części pracy.

Nowe równanie powierzchni plastyczności otrzymano z wyrażenia określającego przyrost pracy potrzebnej do zapoczątkowania płynięcia materiału. Do tego momentu cały przyrost pracy zużyty został na sprężystą deformację. W najprostszej postaci równanie powierzchni plastyczności jest niepełnym równaniem trzeciego stopnia, które opisują uplastycznienie materiału odkształconego i niestarzonego.

Postulowano związek między pracą dysypowaną przy plastycznej deformacji i mocą potrzebną do sprężystej deformacji materiału. Z tego związku wyprowadzono prawo płynięcia materiału, które posłużyło do sformułowania parametru opisującego historię obciążenia.

Wykorzystano wcześniej wyniki doświadczalnego badania plastyczności aby pokazać zjawiska, które są opisywane przez zaproponowane reguły. Opisano zjawisko stabilizacji pętli odkształcenia przy cyklicznym obciążaniu wzdłuż nieproporcjonalnych dróg naprężenia. Omówiono zależność wielkości powierzchni plastyczności od historii obciążania.

Równanie powierzchni plastyczności, prawo płynięcia i reguła wzmocnienia kinematycznego zawierają współczynniki materiałowe, które powinny być przestudiowane w oddzielnych eksperymentach dokładniej, niż uczyniono to w niniejszej pracy.

Przedstawione w rozdziale 3 omówienie wyników doświadczeń potwierdziło skuteczność zaprezentowanego podejścia do opisu zachowania materiału przy plastycznej deformacji. Osiągnięte wyniki uzyskano przy bardzo prostym warunku, że powierzchnia plastyczności nie zmienia swoich wymiarów w trakcie procesu deformacji.

W miarę potrzeby można badać inne warianty proponowanej hipotezy, aby uwzględnić zmianę wymiarów powierzchni plastyczności.

UKLEJEWSKI Ryszard

Zastosowanie metod teorii elektrycznych linii przesyłowych do analizy jednowymiarowych zagadnień dynamicznych teorii konsolidacji.

Warszawa 1983 s. 22.

Prace IPPT 23/1983.

W pracach [9], [10] przedstawiono system analogii elektromechanicznych pomiędzy jednoosiowym stanem odkształcenia ośrodka porowatego, opisanym równaniami teorii konsolidacji M.A. Biota [1], a układem dwóch elektrycznych linii przesyłowych. Szczegółowiej przedstawiono te analogie dla zagadnień quasistatycznych; zasygnalizowano też możliwość rozszerzenia tych analogii na zagadnienie dynamiczne. Niniejsza praca dotyczy właśnie owego rozszerzenia. Przedstawiono tu elektryczną analogię jednoosiowego dynamicznego stanu odkształcenia ośrodka porowatego. Stwierdzono, że analogie można rozszerzyć na zagadnienia dynamiczne w ramach tego samego systemu analogii elektromechanicznych /systemu Firestone`a/. w którym przeprowadzono porównanie zagadnień quasistatycznych. Za pomocą metod i pojęć teorii elektrycznych linii przesyłowych zbudowano rozwiązanie ogólne dla jednoosiowego stanu odkształcenia ośrodka porowatego, w przypadku przebiegów sinusoidalnych o dowolnie dużej populacji. Stwierdzono występowanie dwóch rodzajów fal, związanych z różnymi stałymi propagacji. Rozwiązanie ogólne dla dowolnych pulsacji sprawdza się /przy założeniach odpowiadających przejściu do małych pulsacji/ do rozwiązania dla zagadnień quasistatycznych, przedstawionego w pracach [9], [10].

KUBZDELA Henryk

Badania nad udoskonaleniem spektrogramów binarnych.

Warszawa 1983 s. 18.

Prace IPPT 24/1983.

Praca dotyczy zagadnienia spektrometrii binarnej. Zbadano trzy rodzaje przekształceń widmowych poprzedzających tworzenie widma binarnego oraz dwa warianty metody wartościowania jego parametrów. Przeprowadzono ocenę jakości spektrogramów binarnych przy zastosowaniu kombinacji poszczególnych przekształceń widmowych z każdym z wariantów metody wyznaczania spektrogramów binarnych. Podstawę oceny stanowiły kryteria jakości i podobieństwa spektrogramów binarnych wyrazów wymawianych wielokrotnie przez różne głosy. W wyniku przeprowadzonych badań wyłoniono sposób otrzymywania spektrogramów binarnych lepszy od dotychczas stosowanego w procesie automatycznego rozpoznawania wyrazów.

ZAJĄCZKOWSKI Wojciech

Istnienie i jednoznaczność rozwiązań problemów mieszanych dla hydrodynamicznych równań Eulera.

Warszawa 1983 s. 24.

Prace IPPT 25/1983.

Niniejsza praca jest streszczeniem rozprawy habilitacyjnej pt. „Rozwiązalność problemu przepływu dla hydrodynamicznych równań Eulera w przestrzeniach Sobolewa” [Za.5]. Celem rozprawy jest analiza problemów mieszanych dla równań Eulera. W rozdziale 3-cim rozprawy habilitacyjnej sformułowano dobrze postawione problemy przepływu dla cieczy nieściśliwej, które są wyróżnione w następujący sposób zadanymi warunkami brzegowymi:

1) wirowość na wpływie, spełniającą pewne równanie różniczkowe oraz normalną składową prędkości na brzegu;

2) prędkość na wpływie i ciśnienie na wpływie;

3) prędkość na wpływie i normalna składowa prędkości na wpływie.

W przypadku cieczy ściśliwej, w rozdziale 7-mym rozprawy habilitacyjnej, został rozważony problem mieszany ze znikającą składową normalną prędkości na brzegu. Następnie w pracy rozpatrzono zagadnienie istnienia i gładkości rozwiązań problemów 1), 2), 3) z uwagi na : dwu i trójwymiarowość przepływu, gładkość granicy obszaru (obszar z kątami lub bez), jednospójność i niejednospójność. Okazało się, że w przestrzeniach Sobolewa udało się pokazać istnienie rozwiązań tylko problemu 2) oraz 1) przy dodatkowym założeniu, że normalna składowa wirowości zeruje się. Istnienie rozwiązań problemów 1), 2), 3) można jednak pokazać w przestrzeniach Höldera [Każ, 1, 2, 3, 4]. Wybór przestrzeni Sobolewa był podyktowany tym, że powyższe problemy były rozpatrywane w obszarach z kątami. Pozwoliło to wykorzystać teorię Kondratiewa [Kon, 1,2] i Mazji-Płamieniewskiego [M, 1, 2, 3]. Rozpatrywane w rozdziale 3 problemy prowadzą do zagadnień Dirichleta i Neumanna dla równania Laplace`a z kątami. Z prac [Kon, 1, 2] i [M, 1, 2, 3] wynikają ograniczenia na wielkość dopuszczalnych kątów w zależności od żądanej gładkości rozwiązań (relacje (4.1)¸(4.4)). Praca niniejsza jest podzielona na następujące części. W punkcie 2 wprowadzono użyte w pracy oznaczenia. W punkcie 3 sformułowano dobrze postawione problemy przepływu. W punkcie 4 sformułowano twierdzenia o istnieniu, jednoznaczności i regularności jak i o nieistnieniu rozwiązań problemów wymienionych w punkcie 3.

WOLNA Małgorzata

Niektóre aspekty odkształcenia i kruchego zniszczenia materiałów elastooptycznych.

Warszawa 1983 s. 30.

Prace IPPT 26/1983.

W artykule autorka przedstawia aktualny stan wiedzy dotyczący odkształceń i kruchego zniszczenia polimerów - stanowiących podstawowy budulec materiałów elastooptycznych. Na tle tego opisu ukazano szereg kruchych materiałów elastooptycznych otrzymanych przez różnych badaczy, a także kruchy materiał elastooptyczny otrzymany przez autorkę uzyskany z krajowej żywicy epoksydowej Epidion 2.

SKŁODOWSKI Marek

Wytrzymałość gipsu w złożonych stanach naprężenia.

Warszawa 1983 s. 5.

Prace IPPT 26/1983.

Jedną z cech materiałów kruchych - takich jak beton, skały czy ceramika - jest bardzo mała wytrzymałość na rozciąganie w porównaniu do ich wytrzymałości na ściskanie. Bezpośredni pomiar wytrzymałości na rozciąganie takich materiałów napotyka na znaczne trudności i często stosowane są metody pośrednie jej pomiaru jak np. próba brazylijska, próby zginania belek czy metoda tzw. „hoop stress” [1, 2].

Znamiennym jest, że spośród wielu metod stosowanych pośrednich nie ma dwóch dających taki sam wynik. Rozbieżność ta jest zazwyczaj tłumaczona niejednorodnością stanu naprężenia w próbkach i tym samym zależnością wytrzymałości na rozciąganie od gradientu naprężeń. Wiąże się to z uznaniem za słuszną hipotezy, że wytrzymałość na rozciąganie materiałów kruchych jest stała i równa ich wytrzymałości na jednoosiowe rozciąganie /por. kryterium Griffith`a i rozszerzone kryterium Coulomba np. w [2]/.

Prezentowana praca obejmuje weryfikację doświadczalną zachowania materiałów kruchych w płaskim stanie naprężenia na przykładzie badania kształtowych próbek gipsowych.

GADAJ Stefan P., KACZMAREK Jan, OLIFERUK Wiera

Proces magazynowania energii podczas rozciągania metalu.

Warszawa 1983 s. 13.

Prace IPPT 28/1983.

Zastosowana w niniejszej pracy metoda wyznaczania energii zmagazynowanej jest metodą pomiaru dynamicznego. Umożliwia ona obserwację procesu zmiany stanu energetycznego metalu zachodzącego podczas deformacji plastycznej.

Zastosowanie systemu termowizyjnego zapewnia kontrolę równomierności odkształcenia roboczej części próbki. W związku z tym staje się możliwe określenie zależności energii zmagazynowanej od rzeczywistej /nie uśrednionej/ wartości wydłużenia.

Wyniki badań procesu magazynowania energii podczas rozciągania stali 1H18N9T i żelaza armco mogą świadczyć o tym, że mechanizmy tego procesu, mimo różnych materiałów i różnych szybkości deformacji, są podobne. W początkowym etapie odkształcenia plastycznego stwierdzono występowanie maksimum stosunku E _s/E_w- energii zmagazynowanej do włożonej. Analiza zależności wykazała, że w przemianach energetycznych początkowej fazy deformacji plastycznej rośnie udział zjawisk endoenergetycznych. Następnie udział ten maleje, co jest równoznaczne ze wzrostem udziału zjawisk egzoenergetycznych. W końcowej fazie badanego zakresu odkształcenia udział obu typów zjawisk jest stały.

Wszystko to pozwala przypuszczać, że w przemianach energetycznych pierwszej fazy odkształcenia plastycznego rośnie udział generowania dyslokacji, następnie rośnie udział ich ruchu i anihilacji.

GADAJ Stefan P., KACZMAREK Jan, OLIFERUK Wiera, PIECZYSKA Elżbieta

Wpływ obróbki powierzchniowej na proces magazynowania energii podczas rozciągania stali 1H18N9T.

Warszawa 1983 s. 9.

Prace IPPT 28/1983.

Badania wykazały, że obróbka powierzchniowa ma duży wpływ na przebieg magazynowania energii w stali 1H18N9T. Przypuszcza się, że wpływ ten jest związany ze wzrostem gęstości dyslokacji wywołanym szlifowaniem próbek. Przesycanie stali 1H18N9T nie usuwa tej zwiększonej gęstości.

Wprowadzone podczas szlifowania dyslokacje w pierwszym okresie rozciągania stanowią barierę hamującą ucieczkę dyslokacji ruchomych, zaś w drugim sprawiają, że proces magazynowania energii zachodzi mniej intensywnie.

W metalu po obróbce elektrochemicznej początkowa gęstość dyslokacji jest jednakowa w całej objętości próbki, gdyż obróbka ta nie zwiększa gęstości dyslokacji oraz usuwa zdefektowaną warstwę wierzchnią. Dlatego też nie ma bariery hamującej ruch dyslokacji, niższa zaś początkowa gęstość dyslokacji sprawia, że zdolność magazynowania energii jest znacznie większa niż w próbkach szlifowanych.

KOTUŁA Władysław, KLEIBER Michał

Stateczność i wrażliwość na imperfekcje pewnej przestrzennej konstrukcji prętowej.

Warszawa 1983 s. 23.

Prace IPPT 29/1983.

Zagadnienia stateczności konstrukcji oraz ich wrażliwości na imperfekcje są niewątpliwie jednym z najaktualniejszych problemów współczesnej mechaniki. Wynika to zarówno z atrakcyjności poznawczej takich zagadnień jak i z pobudek czysto praktycznych.

Dostępne wyniki wielu eksperymentów oraz liczne usterki wykonawstwa [4] wykazują, że konstrukcje nie są realizowane przy ścisłym zachowaniu opisu geometrii proponowanego przez projektantów. Stwarza to konieczność badania wpływu niedokładności wykonania na ich zachowanie.

Pełna analiza stateczności nawet najprostszych układów wymaga częstokroć wykraczających poza wyrobioną na bazie problemów liniowych intuicję inżynierską, korzysta ponadto w istotny sposób z aparatu formalnego mechaniki nieliniowej. Prowadzi to do znacznych trudności zarówno w sformułowaniu jak i przy próbach uzyskiwania efektywnych rozwiązań. trudności te powodują, że specjalnego znaczenia nabierają studia dokonywane na odpowiednio dobranych układach modelowych, pozwalających na jakościowe zrozumienie zjawisk oraz odpowiednie formułowanie i rozwiązywanie zagadnień bardziej złożonych

Niniejsza praca służy zilustrowaniu pojęć teorii stateczności konstrukcji na przykładzie bardzo prostego, modelowego układu dwóch prętów oraz sprężyny /rys. 1/ deformowanych w przestrzeni wpływem działania statycznego, konserwatywnego obciążenia skupionego. Celem jej jest ukazanie kompletnych wyników dotyczących stateczności i wrażliwości na imperfekcję na przykładzie, który mimo swej prostej postaci stanowi bardzo dobrą jakościową idealizację wielu skomplikowanych zagadnień z zakresu teorii powłok. Przykład ten ilustruje również możliwość bezpośredniego określenia krzywej charakteryzującej wrażliwość konstrukcji na imperfekcje, podanej w ogólnej, parametrycznej postaci przez Koitera [6].

ŻUCHOWSKI Krzysztof

Nieliniowe oddziaływanie fal i cząsteczek w plazmie słabo sprzężonej.

Warszawa 1983 s. 19.

Prace IPPT 30/1983.

W pracy rozważono nieliniowe oddziaływania fal a także fal i cząsteczek, rozróżniając oddziaływania koherentne i niekoherentne. Omówiono kilka zagadnień, które mają zastosowanie także do badania magnetosfery: nieliniowa modulacja fal, efekt ponderomotoryczny. Ograniczono się w zasadzie do plazmy słabo sprzężonej, to znaczy nie omówiono zjawisk, gdzie decydującą rolę odgrywają zderzenia kulombowskie.

PILARSKI Aleksander

Fale graniczne w przypadku połączenia o zmiennej sztywności.

Warszawa 1983 s. 29.

Prace IPPT 32/1983.

Zagadnienie oceny jakości połączeń warstwowych, takich jak połączenia klejowe, zgrzewane, warstwowe itp., stanowi od szeregu lat przedmiot zainteresowań naukowców i praktyków z dziedziny badań nieniszczących. Do oceny wytrzymałości takich połączeń stosowane są najczęściej metody ultradźwiękowe [1-5], w których wykorzystywane są zjawiska odbicia i propagacji fal ultradźwiękowych w ośrodkach warstwowych. Wszystkie ze stosowanych rodzajów fal /podłużne, poprzeczne, płytowe czy powierzchniowe/ docierając do kontrolowanego obszaru przechodzą co najmniej przez jeden z łączonych materiałów. Tak więc informacje zawarte w analizowanym sygnale, takie jak amplituda, czas przejścia czy widmo częstotliwościowe odbieranego impulsu, dotyczą nie tylko stanu na powierzchni granicznej między łączonymi materiałami, ale również własności objętościowych co najmniej jednego z tych materiałów. Informacje te w przypadku oceny jakości samego połączenia stanowią jakby szumy utrudniające interpretację wyników prowadzonych pomiarów. I tak np. wykorzystując fale płytowe do oceny wytrzymałości adhezyjnej w bimetalach używanych do produkcji łożysk ślizgowych [6], należy liczyć się ze zmianami prędkości fazowej fal płytowych wywołanymi również zmianami lokalnych objętościowych własności akustycznych jak i geometrycznych /zmiana grubości/ warstwy łożyskowej naniesionej na podłoże. Stanowi to niewątpliwie ograniczenie dla stosowanych dotychczas metod ultradźwiękowych. W związku z powyższym wydaje się celowa analiza możliwości szczególnego typu fal powierzchniowych, propagujących się wzdłuż granicy połączenia, a mianowicie fal Stoneleya.

PAPROCKA - GARLICKA Wanda

Zagadnienia udźwigu żelbetowych i stalowych konstrukcji ze wstępnymi naprężeniami.

(Praca habilitacyjna).

Warszawa 1983 s. 192.

Prace IPPT 33/1983.

WANIEWSKI Maciej

Wpływ kierunku i wartości wstępnej deformacji plastycznej na pełzanie metali.

(Praca doktorska).

Warszawa 1983 s. 136.

Prace IPPT 34/1983.

HOLNICKI - SZULC Jan

Struktury najsztywniejsze, najlżejsze i najmocniejsze.

Warszawa 1983 s. 23.

Prace IPPT 35/1983.

Przedmiotem rozważań jest optymalizacja rozkładu materiału /optymalne modelowanie kształtu ustrojów kratowych o określonym wyjściowym zbiorze węzłów i geometrii ich połączeń. W trakcie procedury optymalizacji poszczególne pręty mogą znikać. Pośrednio optymalizacji podlega zatem także topologia układu kratowego. Reprezentantami bogatej literatury analizującej zagadnienia optymalnego kształtowania w różnych sformułowaniach mogą być prace [1¸10].

Celem niniejszej pracy jest badanie związków pomiędzy rozwiązaniami uzyskiwanymi dla różnych funkcji celu. Analizowane będą opisane wcześniej problemy optymalizacji ze względu na maksymalizację sztywności, minimalizację ciężaru oraz maksymalizację nośności. Optymalne rozwiązania zostaną nazwane odpowiednio strukturami najsztywniejszymi, najlżejszymi oraz najmocniejszymi.

Na podstawie badania związków pomiędzy tymi rozwiązaniami można wyodrębnić zbiór stowarzyszonych zagadnień modelowania optymalnego, dla którego topologia otrzymanych struktur jest identyczna. Jedno rozwiązanie może być otrzymane z innego przez skalowanie. Z drugiej strony można wyodrębnić zbiór zagadnień odwrotnych modelowania optymalnego prowadzących do rozwiązań o innej topologii połączeń.

W rozważaniach przyjęto, że układ obciążeń zewnętrznych jest określony, o ile w przypadku struktur obciążonych układem sił można wyznaczyć topologię optymalną połączeń dla zagadnień sprzężonych oraz inną topologię dla zagadnień odwrotnych, to w przypadku obciążeń struktury poprzez wymuszone zewnętrznie ruchy węzłów zagadnienia komplementarne modelowania optymalnego prowadzą do rozwiązań otrzymanych przez odpowiednią inwersję rozwiązań poprzednich.

Praca ma charakter studialny i posługuje się wyidealizowanym modelem układu kratowego, bez dodatkowych ograniczeń natury projektowej /np. [3]/. W przypadku ewentualnych zastosowań w praktyce istotne staje się przede wszystkim zapewnienie rozwiązaniom ich geometrycznej niezmienności, co można uzyskać przez formalne wprowadzenie dodatkowych warunków ograniczających wartości pół przekrojów prętów od dołu.

Proponowane w pracy dwie procedury modelowania /modelowania prostego i odwrotnego/ mogą być wykorzystane jako efektywny aparat wyznaczania optymalnych topologii oraz rozkładów materiału struktur prętowych.

KOSIŃSKI Witold

Równania ewolucji ciał dyssypatywnych.

(Praca habilitacyjna).

Warszawa 1983 s. 191.

Prace IPPT 36/1983.

Global and intrinsio formulation of the thermodynamics of deformable bodies with singularities is given. The structure of the space-time is precisely discussed together with the inertial principle. Under a localization principle the forms of local balance laws are derived from their integral counterparts. Galilean invariance of these laws leads to interesting conclusions are far as the form of source terms is concerned. The system theory approach is adopted in the foundations of constitutive modelling. The precise definition of the state space for deformable body is given. The step-by-step derivation of the evolution equation in the state space is performed. The most general form of this equation is obtained. Some of its particular cases are discussed together with defects of the constitutive modelling. The well-posedness of the Cauchy problem in thermo-inelasticity is established using the extended version of the Hille-Philips-Yosida theorem. The stability of the classical solution to the initial-boundary value problem with dissipation is also discussed in the larger class of weak solutions of class BV. The role of the entropy production inequality as an admissibility criterion is demonstrated. The evolutionary inequality is derived which is crucial in the proof that the classical solution is stable and consequently unique in the class of weak admissible solutions.

MOTYLEWSKI Jerzy, RANACHOWSKI Jerzy

Badania fizykochemicznych własności materiałów metodami spektroskopii fotoakustycznej i akustoelektrycznej.

Warszawa 1983 s. 45.

Prace IPPT 37/1987.

W pracy przedstawiona metodę spektroskopii fotoakustycznej PAS, która jest stosowana do badania właściwości zarówno materiałów technicznych jak i struktur biologicznych. Natomiast metoda spektroskopii akustoelektrycznej EAS znajduje zastosowanie do badania parametrów elektrycznych głównie półprzewodników. PAS pozwala na śledzenie kinetyki reakcji chemicznych i fotochemicznych oraz dokonywanie analizy fizykochemicznych właściwości materiału. Umożliwia ona obserwacje struktur elektronowych metaloorganicznych oraz śledzenie przejść metal-ligand. Pozwala również na wykrywanie śladowych ilości substancji np. grup kwasowych, enzymów, wtrąceń metalicznych itp. Ponadto istotne jest umożliwienie metodą PAS badań spektroskopowych ciemnych proszków substancji półprzewodzących, uzyskiwanych w wyniku reakcji strącania.

W zastosowaniu do cieczy niezależnie od badanych roztworów luminescencyjnych, PAS umożliwia badania ciekłych kryształów. Szczególną przydatność wykazała omawiana metoda w badaniach biologicznych i medycznych zarówno na żywych jak i martwych tkankach i organizmach.

Reasumując metody PAS i EAS stanowią cenne uzupełnienie metod spektroskopowych i elektrycznych będąc w wielu przypadkach jedyną alternatywą badań właściwości fizykochemicznych materiałów.

DEMENKO Grażyna

Aproksymacja częstotliwości podstawowej w zdaniach.

Warszawa 1983 s. 39.

Prace IPPT 38/1983.

W pracy zaprezentowano metodę służącą do opisu przebiegów częstotliwości podstawowej w zdaniach o różnej strukturze gramatycznej. Dokonano ekstrakcji parametru F₀ z trzech list wyrazowych czytanych przez 9 osób, wybierając kilkanaście zdań do dokładnej analizy. Metodę zilustrowano szeregiem przykładowo wykonanych aproksymacji, otrzymując ponad 250 różnorodnych przebiegów parametru F₀ w wybranych sylabach. Dokonano próby aproksymacji przebiegów F₀ w sylabach akcentowanych oraz w ciągu sylab. Wskazano na możliwość grupowania funkcji przy zastosowaniu przyjętej metody. Wykazano wpływ cech osobniczych głosu oraz informacji lingwistycznych na kształtowanie konturów częstotliwości podstawowej.

KASPERKIEWICZ Janusz

Struktura wewnętrzna a procesy pękania w kompozytach z kruchą matrycą.

(Praca habilitacyjna).

Warszawa 1983 s. 239.

Prace IPPT 39/1983.

Brittle matrices like cement paste, concrete, some polymers, ceramics etc., reveal - when observed in various scales /macro, meso or micro/ - rather complex internal structure. It is suggested that behaviour of such materials, and of certain brittle matrix composites in general can be explained only by taking into consideration internal inhomogeneities of the matrix. An example of a hard-to-explain behaviour is quasi-plasticity in plain concrete under short term, direct tensile loading - Fig. 9. It is impossible to explain this behaviour by the yield phenomena only, like in the metals.

It is suggested that the possible reason of such a quasi-plastic behaviour is development of system of crack in the matrix. While in homogeneous brittle materials crack propagation is usually not limited /instantaneous fracture; at least in most cases shown in Fig. 5/ in an inhomogeneous body the crack may be stopped by encountering some „stronger” or „weaker” regions.

The author`s proposal is that the internal structure of brittle matrix can be described by a fracture surface energy function (Y_y), characterising the local resistance of the material against the crack propagation. Some experiments are cited in Ch. 4 which suggest the existance of such a function.

For demonstration it was assumed that the elastic properties are constant inside the body (E and v), while Y_f is a function one co-ordinate (x) and of three numerical parameters (Y,Y and l) - eq. /23/. A prismatic specimen with internal cracks have been taken into consideration. It has been assumed that during the loading of the specimen a transformation proceeds of the elastic strain energy into the surface energy of new crack surfaces inside the specimen /Fig. 29/. Like in Griffith`s theory a condition has been determined for critical stress corresponding to the initiation of the crack propagation - eq-s /24/ through /28/ and the Fig. 28.

Evaluation of the energies results in a differential equation relating the length of the cracks © and the specimen elongation(u) - eq. /33/. This equation can be solved by a graphical method of isoclines /Fig. 30/, and the average stress - total elongation diagram for the specimen can be drawn - Fig. 31. The shape of the obtained curve is similar to the experimental diagram in Fig. 9.

In fibrous, brittle matrix composites and important parameter is fibre spacing, which influences the conditions of crack propagation. Ch.6 is dedicated to the description of fibres in fibrous composites. Given are the stereological formulae for three idealised fibre distribution systems (Fig. 32; eq-s/35/¸/37/. It is demonstrated that fibre distribution parameters like apparent fibre spacing or cross-section area per one fibre (L^{i D} - eq./35/ have clear geometrical meaning (Fig-s 35-36), and can be useful in evaluation of mechanical properties of the composites - Fig-s 37¸39 and 41. The fibre distribution parameter L^i
D is used later on in Chapter 8, in the description of the internal structure of a brittle matrix fibrous composite.

In Ch. 7 discussed are some more important analytical theories concerning the brittle matrix fibrous composites; cf. e. g. [4, 188].

The same description of inhomogeneity of the matrix as in Ch. 5, a similar analytical approach, and a description of the distribution of fibres according to Ch. 6 have been used in the analysis in Ch. 8 of fibre reinforced specimen loaded in direct tension. The final result has the form of eq. /78/. Six curves in Fig. 51 have been calculated according to the data in Table 3. The parameters have been chosen in such a way that it is possible to make the comparison with the experimental results presented in Ch. 9.

In Ch.9 described are some experiments performed on a particular type of brittle matrix fibrous composite, i.e. - on steel fibre reinforced concrete /SFRC/. Several series of tests have been done on SFRC specimens loaded indirect tension or bending. The reinforcement parameters like V_f, , t and d have been measured in separate tests. Fibrous reinforcement in some specimens has been linearised magnetically, the linearisation resulting in fibres orientation of type iD. The experimental data have been compared with the corresponding analytical results obtained in Ch. 8. There is an obvious qualitative resemblance between the results: cf. Fig-s 51 and 54. Also there is a certain quantitative agreement, concerning the reinforcing effect of different fibres.

It is concluded that the rational description of brittle matrix composites should be based on structure independent parameters /like fracture surface energy - Y_f / rather than on the structure dependent parameters/ like the tensile strength f_t/. To develop further the proposed approach more studies should be performed on stereological analysis of internal structure of the composites in general, and of brittle matrices alone in particular. Also special numerical procedures should be elaborated.

In Chapters 2 and 3 and in the Appendices reviews are added on brittle matrices internal structures, their observations and descriptions. Also lists of symbols and of most important definitions are given in the Appendices.

ŁOBACZ Piotra, DEMENKO Grażyna

Zależność percepcji segmentalnych cech samogłosek polskich od struktury długotrwałej pamięci leksykalno-fonematycznej.

Warszawa 1983 s. 34.

Prace IPPT 40/1983.

W pracy podjęto próbę ustalenia iterakcji pomiędzy przetwarzaniem fonetycznym i leksykalnym w percepcji mowy. Przedstawiono dwa doświadczenia psycholingwistyczne, z których pierwsze dotyczyło psychologicznej klasyfikacji polskich samogłosek, w drugim zbadano mechanizm korekty błędów fonematycznych w leksykalnym bloku przetwarzania sygnału mowy. Stwierdzono, że w większości przypadków błędnie usłyszanych wyrazów proces ich poprawnego dekodowania wykorzystuje dwie informacje zmagazynowane w pamięci długotrwałej: formę gramatyczną wyrazu oraz jego subiektywną częstość występowania w języku.

NOWAKOWSKA Wanda

Model symulacyjny toru głosowego gardłowo-ustnego.

Warszawa 1983 s. 71.

Prace IPPT 41/1983.

Celem pracy było stworzenie komputerowego modelu symulacyjnego toru głosowego, ograniczonego do jego odcinka gardłowo-ustnego. Zadaniem modelu jest odtwarzanie warunków artykulacji nienazalizowanych dźwięków mowy o pobudzeniu krtaniowym, z uwzględnieniem indywidualnych cech anatomicznych narządu mowy.

W pracy wyznaczono hipotetyczne przekroje artykulacyjne sześciu polskich samogłosek ustnych i obliczono odpowiadające im teoretyczne częstotliwości formantowe oraz szerokość pasm formantowych. Wyniki pracy stanowią punkt wyjścia do opracowania uniwersalnego modelu organu mowy, obejmującego również kanał nosowy, bocznikujący kanał gardłowo-ustny w przypadkach nazalizacji. Model symulacyjny ma służyć jako narzędzie badawcze przy rozwijaniu metod akustycznych w diagnostyce medycznej w przypadkach patologii kanału głosowego, a w szczególności rozszczepów podniebienia, bowiem wymuszona nazalizacja wywołana rozszczepem podniebienia znajduje bezpośrednie odbicie w strukturze formantowej pierwotnie nienazalizowanych dźwięków mowy.

KALIŃSKI Jerzy

Pewne możliwości pomiaru wielkości fizycznych przy zmiennych właściwościach metrologicznych układu pomiarowego.

(Praca habilitacyjna).

Warszawa 1983 s. 212.

Prace IPPT 42/1983.

Praca dotyczy dziedziny pomiarów wielkości fizycznych o charakterze elektrycznym za pomocą elektrycznych metod i urządzeń pomiarowych przy zmiennych losowo parametrach metrologicznych tychże urządzeń.

W pracy omówiono pokrótce przyczyny niedokładności wyników pomiaru wielkości fizycznych o charakterze nieelektrycznym i elektrycznym oraz znane sposoby przeciwdziałania ich wpływom.

Przedstawiono koncepcję metod pomiaru wykorzystujących elektryczne wielkości wzorcowe o wartościach stałych lub zmiennych losowo, redukujących do minimum zależność wyników pomiaru od właściwości metrologicznych układów pomiarowych.

Podano przykłady realizacji doświadczalnej zaproponowanych metod w dostosowaniu do układów pomiarowych wielkiej częstotliwości /mikrofalowych/, małej częstotliwości i prądu stałego. Przytoczono wyniki uzyskane w w/w przypadkach.

Przedstawiono wyniki praktycznego wykorzystania proponowanych metod w ich realizacji instrumentalnej do przemysłowych pomiarów wielkości fizycznej o charakterze nieelektrycznym - wilgotności surowców, półfabrykatów lub wyrobów gotowych.

BODASZEWSKI Witold

Rozwiązania statycznie dopuszczalnych płaskich i granicznych siatek linii nieciągłości naprężeń.

Warszawa 1983 s. 72.

Prace IPPT 43/1983.

UKLEJEWSKI Ryszard

Impedancja charakterystyczna ośrodka porowatego przy przenoszeniu quasi-statycznych drgań sinusoidalnych.

Warszawa 1983 s. 22.

Prace IPPT 44/1983.

Korzystając z wcześniej ustalonych analogii elektromechanicznych [12], na podstawie teorii elektrycznych linii długich, przedstawiono w pracy falową postać rozwiązania zagadnienia jednoosiowego stanu odkształcenia ośrodka porowatego przy przenoszeniu quasi-statycznych drgań sinusoidalnych, pozwalającą wyodrębnić fale padające i odbite.

Stwierdzono, że przy wymiarze liniowym układu większym od długości fali, fale odbite praktycznie już nie występują.

Zdefiniowano impedancję charakterystyczną Z₀ ośrodka porowatego i przedstawiono jej interpretację fizykalną. Impedancja charakterystyczna Z₀ jest przy ustalonej pulsacji w liczbą zespoloną, charakteryzującą własności sprężysto-filtracyjne ośrodka porowatego /poprzez stałe Biota-Willisa N, A, Q, R oraz stałą przepuszczalności C - wzór (3.24).

Od impedancji charakterystycznej Z₀ zależy wartość współczynnika odbicia fal padających prędkości filtracji oraz naprężenia zredukowanego cieczy. Wykazano, że fale te odbijają się podobnie, lecz z przeciwnym znakiem.

Impedancja charakterystyczna Z₀ oraz stała propagacji g określają jednoznacznie warunek braku fal odbitych w ośrodku porowatym o wymiarze liniowym rzędu długości fali /wzór (3.34)/.

Zdaniem autora, impedancja charakterystyczna Z₀ ośrodka porowatego jest więc użytecznym pojęciem przy rozpatrywaniu w ramach teorii M.A.Biota, zagadnień związanych z przenoszeniem quasi-statycznych drgań sinusoidalnych w ośrodkach porowatych.

MOTYLEWSKI Jerzy, NITECKI Dariusz

Wibroakustyczna diagnostyka kontrolna wybranych maszyn na przykładzie badań łożyska ślizgowego silnika samochodowego oraz alternatora.

Warszawa 1983 s. 49.

Prace IPPT 45/1983.

Omówione w niniejszej pracy ogólne zasady, dotyczące stosowania metod wibroakustycznej diagnostyki kontrolnej maszyn są wynikiem badań prowadzonych w ZAC IPPT PAN, w ramach problemu MR. I. 24. Rozpatrywane przykłady potwierdzają przydatność wykorzystywania sygnału wibroakustycznego jako nośnika informacji o stanie technicznym urządzeń.

W zastosowaniach praktycznych w przemyśle, szczególnie przy produkcji wielkoseryjnej, z uwagi na specyficzne wymagania dotyczące sposobu przeprowadzania badań diagnostycznych, użyteczne okazały się metody analizy widmowej sygnału, generowanego podczas pracy maszyn. W widmie sygnału wibroakustycznego maszyn wirujących wyróżnić można obszary koncentracji energii akustycznej, związane zarówno z cyklicznym charakterem funkcjonowania tych urządzeń, jak również z pracą poszczególnych podzespołów. Fakt ten stanowi podstawę opracowywania metod i aparatury do wibroakustycznej diagnostyki w procesie kontroli produkcji. Prowadzone prace wykazały celowość opracowywania kryteriów oceny stanu technicznego przy wykorzystaniu statystycznych metod określania parametrów wzorców.

Opisane przykłady, dotyczące zarówno wybranego podzespołu maszyny /łożysko ślizgowe silnika samochodowego/, jak i kompletnego urządzenia /alternator/, mogą stanowić wytyczne sposobu postępowania w rozwiązywaniu zagadnień diagnostycznych innych typów maszyn wirujących.

DOROSZ Stanisław, KÖNIG Jan A.

Iteracyjna metoda określania ugięć ram sprężysto-plastycznych.

Warszawa 1983 s. 47.

Prace IPPT 46/1983.

Poprzez wprowadzenie zastępczych obrotów plastycznych i stosując metodę iteracyjną uwzględniamy wpływ kształtu stref plastycznych na redystrybucję sił wewnętrznych. Wyniki pokazanych przykładów wskazują, że sprężysto - plastyczne ugięcia ram płaskich i belek mogą być wyznaczone efektywnie , z wystarczającą praktyczną dokładnością, w oparciu o przedstawione podejście. Momenty zginające i ugięcia wyznaczone z dwu różnych metod na skupione obroty zastępcze dają bardzo podobną ocenę.

Metoda idealnych przegubów daje wyniki z niedomiarem mniejszym niż 10% ugięcia w konstrukcjach belkowo ramowych o przekroju dwuteowym. Natomiast w przypadku konstrukcji o przekrojach prostokątnych lub zbliżonym wpływ skończonego zakresu stref plastycznych należy uwzględnić w analizie ugięć w zakresie sprężysto - plastycznym.

KUBZDELA Henryk

Próby automatycznego rozpoznawania wyrazów wymawianych przez różne głosy w oparciu o grupowe zbiory wzorcowych spektrogramów binarnych.

Warszawa 1983 s. 18.

Prace IPPT 47/1983.

Niniejsza praca jest sprawozdaniem z rocznego etapu długofalowych badań nad automatycznym rozpoznawaniem mowy na podstawie spektrogramów binarnych. W konkluzji etap ten dotyczył rozpoznawania izolowanych wyrazów w oparciu o grupowe zbiory wzorców. Eksperyment z rozpoznawaniem poprzedziły jednak liczne prace przygotowawcze, które miały na celu dostosowanie modelu rozpoznającego do postawionego mu zadania. Polegały one na wprowadzeniu kilku zasadniczych modyfikacji podyktowanych lub zasugerowanych we wnioskach z poprzednich prac lub będących wynikiem świeżych doświadczeń i przemyśleń autora. Niektóre manipulację strukturalne w obrębie modelu miały charakter jedynie techniczny. Wspomina się o nich jednakże, ponieważ praca z nimi związana była bardzo czasochłonna i stanowiła znaczną część całości etapu. Zmodyfikowany model poddano wpierw podstawowej próbie, która polegała na rozpoznawaniu wyrazów słownika rozszerzonego do 100 elementów, czyli dwukrotnie liczniejszego niż w poprzednim doświadczeniu, zrelacjonowanym w pracy [2]. Wnioski zawarte w niniejszej publikacji stanowią uzupełnienie wcześniejszych ocen obranej przez autora metody rozpoznawania mowy.