Prace IPPT PAN z roku 1977

Celem niniejszej pracy jest przedstawienie problematyki, związanej badaniem dynamicznych obciążeń belek sprężystych, zgodnie z teorią Timoshenki. Praca składa się z dwóch części.

W pierwszej części zajmiemy się budową równań Timoshenki, w drugiej natomiast, sposobami ich rozwiązywania i konfrontacją wyników z danymi eksperymentalnymi. Na wstępie przedstawimy wyprowadzenie podstawowego układu równań Timoshenki, w oparciu o związki trójwymiarowej teorii sprężystości. Szczególną uwagę zwrócimy na założenia upraszczające, przy których można otrzymać wspomniane równania. Część z tych założeń będzie pominięta lub osłabiona w rozdziale następnym, w którym omówimy prace, istotnie rozszerzające zakres stosowalności modelu Timoshenki. Rozdział III będzie poświęcony związkom łączącym równania Timoshenki z równaniami aproksymacyjnymi teorii trójwymiarowego ośrodka sprężystego. Pokażemy, że stosując różne sposoby aproksymacji otrzymujemy dla pewnego stopnia dokładności, równania podobne do równań Timoshenki, a różniące się tylko stałymi współczynnikami. Właściwy dobór i wyznaczenie wartości tych współczynników /w równaniu przedstawionym przez Timoshenkę występuje tylko jeden, tzw. współczynnik ścinania/, będzie tematem kolejnego rozdziału. Część pierwszą zamykamy omówieniem zasad właściwego formułowania warunków brzegowych, w przypadku stosowania równania Timoshenki.

Jak zaznaczyliśmy, w pracy ograniczymy się do zagadnień związanych z dynamiką belek sprężystych, tzn. gdy występujące obciążenia i odkształcenia podlegający prawu Hooke`a. Nie poruszamy bogatej i interesującej problematyki belek plastycznych, belek wykonanych z materiałów kompozytowych, czy też belek poddanych oddziaływaniu termicznemu. Czytelników zainteresowanych zagadnieniami dynamicznymi belek plastycznych odsyłamy do pracy J. Bejdym.

CHRZAN Tadeusz

Określenie wytrzymałości skał na ściskanie metodą ultradźwiękową.

Warszawa 1977 s. 15.

Prace IPPT 2/1977.

Wprowadzono zależność teoretyczną pomiędzy wytrzymałością na ściskanie a iloczynem modułu dynamicznego i odkształcenia krytycznego obliczoną z uwzględnieniem nieliniowości odkształceń przy ściskaniu.

Przeprowadzone badania eksperymentalne w piaskowcach potwierdziły słuszność wyprowadzonej zależności teoretycznej.

Metoda określania wytrzymałości na ściskanie skał pozwala obliczać na podstawie ciężaru objętościowego, prędkości propagacji fali podłużnej i poprzecznej zmiany wytrzymałości na ściskanie z max błędem wynoszącym 15 MN/m².

PÓŁTORAK Krzysztof, SZLAGOWSKI Jan

Nośność graniczna pewnego typu węzłów konstrukcji stalowych.

Obliczenia i tablice.

Warszawa 1977 s. 244.

Prace IPPT 3/1977.

W konstrukcjach stalowych powszechnie występują węzły, które łączą kilka zbiegających się prętów pasów lub płyt. Brak jest dotychczas metod obliczeniowych określających stan naprężenia w węzłach w zakresie sprężysto - plastycznym i plastycznym.

Zagadnienie odpowiedniego kształtowania węzłów ma istotne znaczenie techniczne, bowiem właściwie zaprojektowany węzeł powinien posiadać wytrzymałość równą pozostałym elementom konstrukcji stalowej i wszystkie swoje punkty wytężone w takim samym stopniu.

Wykorzystując metodę statycznie dopuszczalnych nieciągłych pól naprężeń opartą na twierdzeniu o dolnej ocenie nośności granicznej opracowano zasady kształtowania różnorodnych typów węzłów, określając przy tym ich nośność graniczną (wg oceny dolnej). Zastosowana tutaj metoda jest obecnie szeroko rozwijana dla różnego rodzaju elementów maszynowych oraz konstrukcji blachownicowych i stalowych, a przykłady zastosowań można znaleźć w pracach [ 1, 2, 3, 4]. W pracy [4] podano również dla skatalogowanych podstawowych układów linii nieciągłości i elementarnych pól naprężeń tablice wyników, pozwalające na bezpośrednie zastosowanie omawianej metody w praktyce inżynierskiej.

W ramach niniejszej pracy przedstawiono opracowany w ramach problemu węzłowego 05.1.8 pt. “Wytrzymałość i optymalizacja konstrukcji maszynowych i budowlanych” sposób kształtowania i określania nośności granicznej węzłów, w których zbiegają się pod dowolnym kątem L dwa pręty: ściskany i rozciągany. Rozwiązania uzyskano dla obu stosowanych warunków plastyczności: Treski i Hubera-Misesa, a następnie przygotowano programy obliczeń numerycznych na maszynę cyfrową Odra 1204.

Wyniki obliczeń przedstawiono w tablicach zawierających niezbędne dane dla kształtowania różnorodnych typów węzłów oraz szacowania ich nośności granicznej.

Obliczone w pracy tablice pozwalają również kształtować węzły o większej ilości zbiegających się prętów co będzie tematem odrębnej pracy.

ZIABICKI Andrzej

Coupling of Homogeneous and Heterogeneous Mechanisms in the Kinetics of Nucleation.

Warszawa 1977 s. 41.

Prace IPPT 4/1977.

In supersaturated or undercooled systems containing an other phase, on the surface of which some molecules or atoms can be adsorbed, nucleation proceeds according to both, homogeneous and heterogeneous mechanisms. Dependently on the specific surface of the adsorbing phase, and the thermodynamic and kinetic properties of the system, one or other mechanism can play the rate-controlling role. In the existing theories of nucleation both mechanisms have been analyzed separately. However, it can be shown that in systems capable of generation both homogeneous and heterogeneous nuclei, the two mechanisms are strongly coupled and the total nucleation rate is not a sum of two rates as calculated for independent mechanisms. The reason for such a coupling is related to the conservation of single structural elements (atoms, molecules etc.) participating in the formation of clusters and eventually nuclei. The elements required for nucleation on the surface of the adsorbent have to be supplied from the homogeneous phase via adsorption, or added directly to the clusters growing on the adsorbent. At the same time, the consumption of single elements in the heterogeneous nucleation affects the number of single elements available for the homogeneous process and, consequently the rate of the latter.

In the preceding paper of this series the kinetic theory of nucleation has been extended onto dilute systems in which the fraction of effective single elements N₁/N₀ is less than unity. The expressions for steady - state nucleation rate and steady - state cluster distribution functions obtained in revealed strong effect of the active fraction of single elements N₁/N₀ . The results, however, did not yield a correct asymptotic behaviour in the conditions of thermodynamic equilibrium. It was suggested that correct results, valid for any N₁/N₀ could be obtained by completing the cluster formation energy D F (g) with the mixing entropy term - kT g ln(N₁/N₀). The kinetic derivation of the nucleation equations, based on traditional procedure of linearization and continualization of the expressions for fluxes, could not yield correct results and equations derived in ref. 6 were valid only at concentrations close to unity. We are now in a position to modify the kinetic derivation in such a way that it yields correct asymptotical behaviour. W e will first introduce this modified derivation for a single mechanism and then proceed with analysis of superposed heterogeneous and homogeneous processes.

GRZĘDZIŃSKI Janusz

Interferencja aerodynamiczna w układzie dwóch harmonicznie oscylujących profili i jej wpływ na flatter.

Warszawa 1977 s. 112.

Prace IPPT 5/1977.

Wzrost czasu i kosztów obliczeń flatterowych przy rozbudowie teorii wyznaczania niestacjonarnych sił aerodynamicznych był zapewnie przyczyną faktu, że flatter wywołany jedynie interferencją aerodynamiczną wykryto po raz pierwszy podczas badań modelu samolotu w tunelu aerodynamicznym. Obliczenia uwzględniające ten efekt wykonano dopiero później. Szerzej zagadnienie to omówiono w rozdziale drugim, zawierającym krótki przegląd literatury związanej z badanym tematem. W przeglądzie zwrócono uwagę na dwie grupy prac. Pierwsza z nich dotyczy wpływu interferencji aerodynamicznej na flatter w ujęciu doświadczalnym i teoretycznym, natomiast druga poświęcona jest metodom wyznaczania niestacjonarnych sił aerodynamicznych działających na dwa płaty z uwzględnieniem interferencji oraz pewnym zagadnieniom pokrewnym.

Rozdział trzeci zawiera opis badanego zjawiska oraz sformułowanie zagadnienia od strony matematycznej. Przyjęty model fizyczny stanowią dwa cienkie profile połączone układem liniowych sprężyn, umieszczone w jednorodnym przepływie gazu doskonałego. Równania ruchu profili zapisano we współrzędnych głównych, przy założeniu małych odchyleń współrzędnych i prędkości uogólnionych od ich wartości w położeniu równowagi. W równaniach tych występują siły aerodynamiczne, których wyznaczeniu z uwzględnieniem interferencji poświęcony jest rozdział następny.

W rozdziale tym przedstawiono model obliczeniowy ze wszystkimi założeniami upraszczającymi, pozwalającymi na pełną linearyzację zagadnienia. Założenia są takie same, jak te przy których otrzymane zostało rozwiązanie dla pojedynczego izolowanego profilu, podane przez Theodorsena [3].

Rozdział piąty poświęcony jest obliczeniom flatteru. Podano w nim sposób otrzymania klasycznych równań flatteru z równań ruchu. Przedstawiono również najczęściej stosowany algorytm wyznaczania prędkości krytycznej flatteru, prowadzący do wielokrotnego rozwiązywania zagadnienia na wartości własne niesymetrycznej macierzy o elementach zespolonych. Ostatnia część rozdziału zawiera krótki opis schematu obliczeń numerycznych. Obliczenia przeprowadzono dla wartości danych odpowiadających typowym konstrukcjom lotniczym. Wyniki obliczeń przedstawiono w rozdziale szóstym.

BAJKOWSKI Józef

Obszary przyciągania rezonansów pobocznych w nieliniowych układach drgających.

(Praca doktorska).

Warszawa 1977 s. 140.

Prace IPPT 6/1977.

W obecnej pracy podjęto zadanie:

- znalezienie warunków koniecznych istnienia rezonansów pobocznych periodycznych i prawie – periodycznych w złożonych nieliniowych układach drgających o wielu stopniach swobody,

- rozszerzenie problematyki związanej z więcej niż jednym stopniu swobody i rezonanse prawie- periodyczne, a więc zadania, które nie może być badane na płaszczyźnie, a dla którego separatrysa staje się powierzchnią dwuwymiarową,

- znalezienie warunków dostatecznych istnienia i wyznaczania stanów ustalonych i ich obszarów przyciągania w nieliniowym układzie drgającym o dwóch stopniach swobody,

- analizy efektywności klasycznych analitycznych metod przybliżonych, metody wprowadzonej współcześnie oraz metody analogowej,

- rozwinięcia i zastosowania analogowej techniki obliczeniowej do rozwiązywania wymienionych zagadnień, tj. zarówno do weryfikacji wyników obliczeń teoretycznych jak i do wykrywania nowych nieznanych dotąd zjawisk.

Dla zrealizowania postawionego zadania wykorzystano metodę analogową oraz teoretyczne przybliżone metody rozwiązywania równań różniczkowych zwyczajnych nieliniowych, tj. metodę uśredniania, Ritza i R-A /Ritz-Averaging [58]/. Ta ostatnia łącząc w sobie metody Ritza i uśredniania daje dobre wyniki w zastosowaniu do znajdowania stanów ustalonych rozwiązań periodycznych jak i prawie- periodycznych. Nadaje się ona również do badania stanów nieustalonych, a więc i obszarów przyciągania.

W zastosowanej metodzie analogowej zamodelowano ścisłe równania ruchu badanego układu. Dla odpowiednio dobranych zakresów częstości i warunków początkowych szukano obszarów przyciągania na płaszczyźnie prędkości początkowych.

Obecna praca składa się z dwóch części. Część I dotyczy rozważań nad rezonansami pobocznymi układu o n stopniach swobody. Część II przedstawia szczegółowe obliczenia stanów ustalonych i obszarów przyciągania dla układu o dwóch stopniach swobody.

W rozdziale 2.1 części I przedstawiono ogólne równania ruchu nieliniowego układu drgającego o skończonej liczbie stopni swobody, zarówno we współrzędnych uogólnionych q₁,.....q_n , jak i głównych x ₁ , .....x _n. Należy zaznaczyć , że równania ruchu zapisane we współrzędnych głównych mogą również w sposób przybliżony opisywać drgania układów o ciągłym rozkładzie mas. Dlatego też przybliżone metody badania drgań nieliniowych układów dyskretnych mogą być przydatne do analizy nieliniowych drgających układów ciągłych [11, 20, 37]. Następnie przedstawiono klasyfikację wszystkich typów rezonansów pobocznych, jakie mogą powstać w układach o skończonej liczbie stopni swobody i omówiono szczegółowiej zagadnienie obszarów przyciągania. Przybliżone metody badania drgań ustalonych i nieustalonych przydatne do badania obszarów przyciągania, przedstawiono w krótkim zarysie w rozdziale 2.3. Pokazano, że metody te pozwalają wykryć wszystkie typy rezonansów pobocznych, jakie mogą powstać w układzie nieliniowym o skończonej liczbie stopni swobody. Pełny wykaz kombinacji częstości własnych, w pobliżu których mogą być generowane rezonanse poboczne /w pierwszym przybliżeniu/, znaleziono dla klasycznych charakterystyk sprężystych typu: q + q³ i q + q⁵ .

Rozważania teoretyczne z części I poparto przykładem, poddając analizie analityczno-numerycznej i analogowej nieliniowy układ drgający o dwóch stopniach swobody, o nieliniowości siły sprężystej typu Duffing`a, liniowym tłumieniu i wzbudzanego siłą harmoniczną o stałej amplitudzie. Po sformułowaniu ogólnych równań ruchu układu o dwóch stopniach swobody, wyznaczono za pomocą przybliżonych metod analitycznych, omówionych w części I, wszystkie teoretyczne możliwe rezonanse poboczne. Badając stateczność rozwiązania harmonicznego oraz analizując warunki dostateczne istnienia stanów ustalonych stwierdzono, że w układzie tym do badań szczegółowych pozostały dwa rezonanse subharmoniczne i dwa rezonanse prawie- periodyczne. Następnie wykorzystując EMC /Odra 1204/ i przybliżone metody rozwiązywania nieliniowych równań algebraicznych wyznaczono stany ustalone /krzywe rezonansowe/ tych rezonansów. Zamodelowano ścisłe równania ruchu na maszynie analogowej. Dla odpowiednio dobranych warunków początkowych uzyskiwano różne typy stanów ustalonych. Pozwoliło to na wykonanie analizy harmonicznej odpowiedzi, a tym samym i na weryfikację wyników obliczeń teoretycznych oraz na wykrycie nowych zjawisk – mamy tu na myśli znalezienie nowego typu rezonansu prawie- periodycznego. Zagadnienie tego rezonansu nie przewidzianego w poprzednio przeprowadzonej analizie – omówiono w rozdziale 3.6. Przeprowadzona analiza ukazuje całe bogactwo nowych zjawisk, jakie mogą wystąpić w układzie nieliniowym o dwóch stopniach swobody, w porównaniu z układem o jednym stopniu swobody. Rozdziały 3.8 i 3.9 są poświęcone wyznaczaniu obszarów przyciągania poszczególnych stanów ustalonych, wyznaczonych w rozdziałach 3.5 i 3.6. Okazało się, że dla rezonansów prawie- periodycznych stany nieustalone są scharakteryzowane trzema równaniami różniczkowymi. Zaistniała zatem konieczność uogólnienia dotąd znanych metod wyznaczania obszarów przyciągania. Znaleziono przestrzeń trójwymiarową spełniającą warunki płaszczyzny Hayashi`ego. W przestrzeni tej określono punkty osobliwe i wyznaczono powierzchnię separatrysy, a tym samym obszary przyciągania. Dla realizacji tego zadania wykorzystano odpowiednio opracowaną procedurę numeryczną, opartą o metodę “ujemnego czasu”. To samo zadanie zostało także wykonane na maszynie analogowej, z tym, że wyznaczono obszary przyciągania rezonansów pobocznych na płaszczyźnie prędkości początkowych. Opracowano półautomatyczny układ pomiarowo-rejestrujący /maszyna analogowa + rejestrator/ i metodykę postępowania przy wyznaczaniu obszarów przyciągania na płaszczyźnie prędkości początkowych, przy zerowych przemieszczeniach mas układu w chwili początkowej. W celu porównania wyników, efektywności metod, wybrano jeden z rezonansów prawie- periodycznych, dla którego wyznaczono obszary przyciągania na płaszczyźnie prędkości początkowych, za pomocą dwóch metod teoretycznych – klasycznej metody uśredniania i R-A. Uzyskane rezultaty zweryfikowano za pomocą analizy na maszynie analogowej.

Wyniki badań analogowych przedstawionych w tej pracy, tzn. przebiegi czasowe, analizę harmoniczną i obszary przyciągania uzyskano wykorzystując maszynę analogową MEDA 42TA i rejestrator X-Y/T BAK 4T.

KOTOWSKI Romuald

Napięcie Peierlsa w płaskim modelu dyslokacji śrubowej.

(Praca doktorska).

Warszawa 1977 s. 96.

Prace IPPT 7/1977.

Niniejsza praca ma na celu zbadanie:

a. nieskończonego

b. całkowicie dyskretnego /w przeciwieństwie do modelu Peierlsa-Nabarro zawierającego półprzestrzenie sprężyste jako elementy kontynualne/

c. dwuwymiarowego /wprzeciwieństwie do jednowymiarowych modeli Frenkla-Kontorovej i Sandersa/

modelu dyslokacji śrubowej. Jako sieć krystaliczną przyjmujemy sześcienną sieć prostą. Przekrój przez sieć sześcienną tworzy sieć kwadratową. Przemieszczenia atomów dopuszczamy tylko w kierunku prostopadłym do płaszczyzny przekroju. Zakładamy, że każdy atom oddziaływuje tylko ze swymi najbliższymi współpłaszczyznowymi czterema sąsiadami za pomocą potencjału odcinkami parabolicznego. Potencjał jest funkcją tylko dystorsji b_k (x, y), k = 1, 2. Taki potencjał pozwala na sprowadzenie zagadnienia, z natury rzeczy nieliniowego do rozwiązania kilku /dla określonego g/ układów równań liniowych. Układy równań opisują tzw. Konfiguracje słabych wiązań. Mówimy, że dane wiązanie jest słabe, gdy odpowiednia dystorsja jest większa od g.

Dyslokacja, przemieszczając się pod wpływem przykładanego do kryształu naprężenia ścinającego, powoduje zmiany konfiguracji słabych wiązań. Wpływ naprężenia zewnętrznego został uwzględniony poprzez nałożenie na pole dystorsji wywołane obecnością dyslokacji, jednorodnego pola dystorsji wywołanego siłami zewnętrznymi. Do układów równań jako niewiadome wchodzą tylko dystorsje większe od g i znajomość ich pozwala na łatwe wyznaczenie całego pola dystorsji. Liczba słabych wiązań, a więc i liczba równań zwiększa się wraz ze zmniejszaniem g. W pracy zbadaliśmy dwa procesy:

1. proces zmian konfiguracji równowagi słabych wiązań w funkcji g przy b_k= 0;

2. proces zmian konfiguracji słabych wiązań w funkcji b_k przy ustalonym g.

W procesie drugim maksymalna b _k, występująca w quasi-statycznym ruchu dyslokacji poprzez komórkę elementarną, jest proporcjonalna do napięcia Peierlsa.

Układy równań rozwiązywaliśmy przy pomocy elektronicznej maszyny cyfrowej (EMC). EMC służyła tu tylko jako pomoc w uciążliwych i pracochłonnych rachunkach w przeciwieństwie do metod stosujących komputerową symulację dyslokacji w kryształach.

Pracę podzieliśmy na trzy rozdziały. W rozdziale 1 przedstawiliśmy zwięzły opis kilku modeli dyslokacji, w których pojęto próbę oszacowania naprężenia Peierlsa. Rozdział 2 zawiera opis proponowanego modelu – adaptację dynamicznego modelu dyslokacji śrubowej zaproponowanego przez Rogulę [27]. W rozdziale 3 pokazaliśmy wyniki badań napięcia Peierlsa w funkcji g. Końcowe rezultaty przedstawiliśmy w postaci graficznej i tabeli.

W zakończeniu podsumowaliśmy otrzymane wyniki i przeprowadziliśmy ich dyskusję. Dodatek zawiera schemat blokowy programu użytego przy obliczeniach na EMC CDC CYBER 72.

BOJARSKI Włodzimierz, COFAŁA Janusz

Gospodarka energetyczna jako dyscyplina naukowa.

Warszawa 1977 s. 167.

Prace IPPT 8/1977.

Gospodarka energetyczna jako dyscyplina naukowa rozwija się od co najmniej 50-ciu lat. Legitymuje się ona wielkim dorobkiem, przeszła jednak także ciężkie załamanie i obecny stan jej badań w Polsce jest opóźniony i nie odpowiada aktualnym potrzebom kraju.

Opracowanie uściśla przedmiot /dziedzinę/ badań gospodarki energetycznej i klasyfikuje jej działy oraz ustala rozgraniczenia i powiązania z innymi naukami technicznymi, przyrodniczymi i społecznymi. Nieco bliżej, w tekście i w załącznikach, scharakteryzowano strukturę rzeczową i organizacyjną krajowego systemu paliwowo-energetycznego, stanowiącego przedmiot badań. Określono czynniki integrujące ten system i podano ogólną jego charakterystykę liczbową.

Następnie omówiono problematykę badawczą gospodarki energetycznej, poszerzającą się na kolejnych etapach rozwoju gospodarczego kraju. Centralnym problemem jest optymalizacja procesu zmian struktury krajowego systemu energetycznego w okresie perspektywicznym, z uwzględnieniem wszystkich powiązań i niepewności. Za rozwojem problemów badawczych postępuje rozwój metod stosowanych w gospodarce energetycznej oraz poszerza się zakres korzystania z dorobku innych dyscyplin i nauk. Podano też szkic historyczny rozwoju badań i zainteresowań, wskazujący na ich duży związek z polityką gospodarczą państwa.

Osobno przedstawiono w tekście i załącznikach ogólny stan rozwoju krajowych i zagranicznych ośrodków naukowych oraz międzynarodowych organizacji naukowych zajmujących się zagadnieniami gospodarki energetycznej. Zwrócono przy tym uwagę na dużą dezintegrację organizacyjną zarówno struktury obiektów i podsystemów krajowego systemu energetycznego, jak również jednostek badawczych. Na tym tle przedstawiono potrzebę powołania centralnej placówki badawczej integrującej i stymulujących całość badań ekonomiczno-systemowych w dziedzinie gospodarki energetycznej.

W końcu przedstawiono bardzo ważny problem niedostatecznego nauczania gospodarki energetycznej oraz koncepcję kształcenia energetyków-systemowców. Podano też krótką uwagę na temat niezwykłej efektywności ekonomicznej badań systemów energetycznych.

SZCZEPAŃSKI Artur

Wymuszona emisja fotonów , redukcja wektora stanu a klasyczne teorie promieniowania.

Warszawa 1977 s. 12.

Prace IPPT 9/1977.

Celem niniejszej pracy jest zaproponowanie eksperymentu, w którym ujawniłoby się w sposób bezpośredni tzw. Zjawisko redukcji wektora stanu. Jednocześnie uzyskane informacje pozwoliłyby, w zależności od otrzymanych wyników pomiaru, na ewentualne znalezienie nowego ograniczenia stosowalności klasycznych teorii promieniowania, przy czym przez te ostatnie rozumiemy tu wszelkie teorie, w których niezależnie od sposobu traktowania promieniujących atomów, samo pole elektromagnetyczne z założenia jest określone przez klasyczne równania Maxwella.

Jak wiadomo, redukcja wektora stanu nie wynika, albo jeśli ktoś woli, nie jest zawarta w podstawowym formalizmie mechaniki kwantowej; jego wprowadzenie wymaga osobnego postulatu sformułowanego po raz pierwszy przez J. Von Neumanna w związku z jego teorią pomiaru. Wokół sprawy tej od samego początku narastały wątpliwości i dyskusje, a obecnie poglądy fizyków dalekie są od zgodności [1].

Jeżeli zjawisko redukcji wektora stanu rzeczywistości zachodzi, możnaby spodziewać się, że wykorzystanie tego efektu powinno dostarczyć dowodów na zasadniczo kwantowy charakter promieniowania elektromagnetycznego. Sprawa ta nabrała aktualności w związku z odradzającymi się zainteresowaniami klasycznymi teoriami promieniowania [2-4].

Proponowane doświadczenie mogłoby także rzucić pewne światło na mechanizm emisji wymuszonej, a w każdym razie na korelacje czasowe fotonów emitowanych spontanicznie i indukowanych dzięki oddzieleniu jednych od drugich w sposób, który jest niemożliwy w konwencjonalnych doświadczeniach koincydencyjnych [5-6].

Dodajmy jeszcze, że proponowane tu doświadczenie mogłoby posłużyć w pewnych wypadkach do uzyskania argumentu w sporze między tzw. Ortodoksyjną interpretacją mechaniki kwantowej a tzw. Interpretacją statystyczną [7], a także rzucałoby pewne światło na kwestię tzw. Realności amplitudy prawdopodobieństwa fotonu [8-9].

DRESCHER Ewa

Ultradźwiękowa metoda badania własności wiążących cementów. II.

Warszawa 1977 s. 15.

Prace IPPT 10/1977.

W pracy omówiono, na podstawie przeglądu literatury z dziedziny chemii cementu istniejące obecnie teorie procesu wiązania cementów, szczególnie we wczesnych stadiach procesu tężenia. Przytoczono współczesne koncepcje interpretacji mechanizmu hydratacji i omówiono metody badań fizycznych i chemicznych, które są stosowane do ujawnienia procesu wiązania cementów. Na tle tych metod ultradźwiękowa obserwacja wczesnych stadiów wiązania charakteryzuje się pewną istotną cechą; pozwala śledzić przebieg hydratacji cementu, bez ingerencji w proces wiązania. Ogromna większość autorów nie neguje faktu tworzenia się żeli we wczesnych stadiach hydratacji zaczynów cementowych. Proces żelowania przebiega w stałej objętości tworząc formy amorficzne, oraz aglomeraty tych form, których struktura może ulegać zniszczeniu podczas badań wymagających pobrania i odpowiedniej obróbki termicznej czy mechanicznej próbki. Stąd też, w wypowiedziach autorów stosujących metody: mikroskopii elektronowej, absorpcji w podczerwieni, dyfrakcji promieni rentgenowskich, intruzji rtęci, mikroskopu optycznego czy metod analizy chemicznej, i innych [3, 4, 5, 10, 11], niewiele informacji o zmianach postaci i rozmiarów żeli typu CSH(I) i CSH(II) lub CH [4, 3, 11] lub rozmiarów międzyżelowych por podczas procesu wiązania, a zwłaszcza w jego wczesnych stadiach, tj. w okresie pierwszych dziesięciu lub kilkunastu godzin od momentu przygotowania zaczynu. Ultradźwiękowe badania zmian prędkości i tłumienia fal akustycznych o różnej długości prowadzone w funkcji czasu tężenia zaczynu dostarczają informacji o zmianach zachodzących w strukturze zaczynów cementowych w procesie wiązania.

Punktem wyjścia niniejszej pracy i przedmiotem obecnie prowadzonych badań jest ustalenie związków pomiędzy obserwowanymi zmianami mierzonych parametrów propagacji, a zmianami struktury zaczynów cementowych zachodzącymi we wczesnych stadiach procesu wiązania.

WITCZAK Zbigniew, KLEPACZKO Janusz

Dyslokacyjne bariery energetyczne w procesach deformacji plastycznej metali.

Warszawa 1977 s. 39.

Prace IPPT 11/1977.

WRÓBLEWSKI Dariusz

Wstępne badania spektroskopowe obszaru przykatodowego wysokoprężnego wyładowania łukowego.

Warszawa 1977 s. 29.

Prace IPPT 12/1977.

Obszar przykatodowy wyładowania łukowego od wielu lat jest przedmiotem badań zarówno doświadczalnych jak i teoretycznych. Rozwój takich badań jest wynikiem powszechnie przyjętego poglądu, że procesy zachodzące w strefie przykatodowej mają decydujący wpływ na własności całego łuku, jego stabilność, czas życia itd. Jednak dotychczas nie udało się stworzyć zadawalającego modelu teoretycznego tego obszaru. Wynika to z olbrzymiej złożoności procesów zachodzących w strefie przykatodowej. Ogólnie mówiąc należy rozpatrywać procesy zachodzące w ciele stałym jakim jest katoda, w plazmie przykatodowej oraz na granicy tych dwóch ośrodków. Największe trudności powstają przy opisie plazmy przykatodowej oraz zjawisk na powierzchni katody.

Bardzo małe rozmiary obszaru przykatodowego, istnienie dużych gradientów wielkości fizycznych /takich jak potencjał, temperatura czy gęstość składników plazmy/oraz brak równowagi termodynamicznej zmuszają do zastosowania opisu na poziomie mikroskopowym – np. za pomocą równania kinetycznego Boltzmanna. W zasadzie znane są wszystkie możliwe reakcje jakie mogą zachodzić między składnikami plazmy /jony, atomy, elektrony/ oraz na powierzchni katody /emisja elektronów, parowanie/. Problem, jak się wydaje, polega na wybraniu tych procesów, które mają decydujący wpływ na przebieg zjawiska. Wyboru tego dokonuje się na podstawie szacowań opartych na nie zawsze uzasadnionych założeniach.

Małe rozmiary plamki katodowej oraz jej duża ruchliwość sprawiają, że badania eksperymentalne są bardzo trudne i ograniczają się na ogół do określenia globalnych charakterystyk. Poza tym istnieją duże rozbieżności między danymi uzyskiwanymi przez różnych autorów, co dodatkowo utrudnia analizę teoretyczną.

Ze względu na niejednorodność terminologii stosowanej w literaturze warto wprowadzić definicję plamki katodowej. Zgodnie z Ecker`em [1] będziemy nazywali cały obszar wyładowania, w którym małe przesunięcie katody powoduje zaburzenia, tzn. część łuku elektrycznego znajdującą się między powierzchnią katody /z włączeniem tej powierzchni/ a słupem dodatnim.

W części I przedstawiono krótki przegląd prac teoretycznych i doświadczalnych dotyczących plamki katodowej. W części II omówiono wstępne badania spektroskopowe obszaru przykatodowego wysokoprężnego wyładowania łukowego w oparach rtęci.

STANIAK Henryk, DONKOW Stefan, KUNERT Krzysztof A., RANACHOWSKI Jerzy

Analiza klejów gazoszczelnych do klejenia spieków ceramicznych.

Warszawa 1977 s. 14.

Prace IPPT 13/1977.

Problem sklejenia spieków ceramicznych będących elementami aparatury elektronicznej, narażonych na działanie szoków termicznych wykasujących dobrą oporność dielektryczną oraz zapewniających odpowiednią gazoszczelność w warunkach wysokiej próżni nie był dotychczas w Polsce rozwiązany.

Kleje mające dobrą adhezję do ceramiki i szkła należą do różnego typu związków chemicznych, przy czym są to związki wielkocząsteczkowe lub takie związki, które w procesie klejenia przechodzą w związki wielkocząsteczkowe zapewniające nie tylko odpowiednią adhezję do klejonego materiału ale również odpowiednią kohezję tzn. wytrzymałość wewnętrzną spoiny klejowej.

Postawione wymagania sprawiają, że wiele z tych klejów nie może być stosowanych, gdyż nie spełniają one równocześnie wszystkich postawionych wymagań.

SZKWAREK Józef

Projektowanie żelbetowych płyt prostokątnych z krawędzią swobodną metodami teorii nośności granicznej.

Warszawa 1977 s. 53.

Prace IPPT 14/1977.

Przedmiotem opracowania są żelbetowe płyty prostokątne z jedną krawędzią swobodną, poddane działaniu obciążenia równomiernie rozłożonego w sposób statyczny. Znalazły one szerokie zastosowanie w konstrukcjach pomostów, ramp, wiat oraz w niektórych systemach budownictwa z prefabrykatów wielkowymiarowych.

Potrzeba podjęcia zagadnienia projektowania tego rodzaju ustrojów wypłynęła z powodu zbyt skromnego potraktowania tematu w literaturze poświęconej konstrukcjom żelbetowym, a głównie wskutek pominięcia go w obowiązującej normie PN-76/B-03260. Wykorzystywane w biurach projektów stablicowane rozwiązania sprężyste [5], [27], [28] nie wyczerpują wszystkich praktycznych sposobów podparcia brzegów i ograniczają się do podania kilku wartości momentów zginających tylko w charakterystycznych punktach płyty. Nieznajomość rozkładu sił wewnętrznych w obszarze całej płyty prowadzi nieuchronnie do błędów konstrukcyjnych. W rezultacie tego, często stwierdza się w praktyce przypadki poważnego zmniejszenia wartości ustrojowego współczynnika pewności oraz przypadki nadmiernego i nieuzasadnionego zużycia stali zbrojeniowej.

Teoria nośności granicznej, zapewniająca poważne efekty gospodarcze, nie znalazła dotychczas zastosowania w projektowaniu przedmiotowych płyt. Wynika to m. In. Z powodu: niekompletności oraz rozproszenia rozwiązań w monografiach teoretycznych i periodykach naukowo-technicznych, różnorodnej symboliki w skomplikowanych na ogół wzorach, braku tablic itp. Istotną przyczyną w większym upowszechnieniu się rozwiązań teoretycznych w praktyce stanowi ponadto brak wskazówek racjonalnego rozkładu na podłużne i poprzeczne oraz rozdziału na przęsłowe i podporowe.

W pracy wykorzystano wyłącznie rozwiązania kinematyczne umożliwiające, jak wiadomo, tylko górne oszacowanie wartości obciążenia granicznego. Na podstawie analizy pracy konstrukcji prętowych [25], po uwzględnieniu badań eksperymentalnych płyt [19, 26] uznano bowiem, że rozwiązanie to może znaleźć zastosowanie w projektowaniu konstrukcji żelbetowych, nawet w przypadku braku rozwiązania statycznego. Konieczne jest jednak przestrzeganie kilku ograniczeń, a mianowicie:

- stal zbrojeniowa musi mieć dostatecznie długą platformę plastyczną

- minimalny procent zbrojenia winien wykluczać możliwość kruchego zniszczenia [10],

- maksymalny procent zbrojenia powinien być tak dobrany [10], żeby obrót w przegubie plastycznym następował w drodze uplastycznienia zbrojenia, a nie strefy ściskanej betonu,

- zgięciowa zdolność nośna w całym obszarze płyty nie może zbytnio się różnić od wartości momentów zginających obliczonych wg teorii sprężystości.

Ograniczenia te zostały w pracy uwzględnione.

Jako podstawowe opracowano rozwiązanie kinematyczne najbardziej ogólnego przypadku podparcia brzegów płyty, przy założeniu idealnie sztywno-plastycznego modelu odkształcenia. Wyprowadzonymi wzorami objęto sześć podstawowych schematów podparcia brzegów płyty , uogólniając je na przypadek płyt ortotropowych, lecz niejednorodnych plastycznie. Rozpatrzono plastyczną niejednorodność wywołaną zmiennymi rozstawami prętów zbrojeniowych oraz spowodowaną redukcję zbrojenia, tj. odginaniem lub przerywaniem niektórych prętów zbrojenia przęsłowego.

W celu zapewnienia płynnej redystrybucji sił wewnętrznych zostały wyznaczone, na podstawie rozwiązania sprężystego, współczynniki ortotropii i warstwowości i na tej podstawie opracowano niezbędne do projektowania tablice rozwiązania kinematycznego. Podano również tok postępowania przy projektowaniu płyt zamocowanych wzdłuż krawędzi w sposób niepełny (sprężysty), występujący w wieloprzęsłowych płytach ciągłych.

Ponadto przedstawiono propozycję zbrojenia przęsłowego i podporowego spełniającego warunki przemysłowej produkcji siatek zbrojeniowych oraz wystarczająco ściśle dostosowanego do rozkładu momentów głównych.

Praktyczną ilustrację pracy stanowią przykłady, zamieszczone w przedostatnim rozdziale. Zaś ostatni rozdział jest poświęcony wykazaniu efektów ekonomicznych wynikających z wykorzystania teorii nośności granicznej.

ZOWCZAK Włodzimierz

Warunek utraty stateczności dla niejednorodnej płyty sprężystej.

Warszawa 1977 s. 25.

Prace IPPT 15/1977.

Stateczność jednorodnego sprężystego prostopadłościanu była badana przez Wesołowskiego w pracy /1/. Problem ten rozważany był następnie w całym szeregu artykułów, których spis znaleźć można w pracy /2/. Ukazały się ponadto dwie prace poświęcone stateczności prostopadłościanów niejednorodnych. Nowiński w artykule /3/ rozważał zagadnienie stateczności pasma, wykonanego z materiału /neohookean/ o ciągłej niejednorodności. Wesołowski i Mączyński zajmowali się statecznością pasma o ciągłej niejednorodności stanu odkształcenia //4//, które jako całość nie ma stanu naturalnego. Niniejsza praca zajmuje się podobnym przypadkiem, ale własności materiału i stopień odkształcenia zmieniają się skokowo. Rozważania oparte są na wynikach pracy /1/.

W stanie odkształconym płyta, w kształcie prostopadłościanu, złożona jest z trzech sklejonych ze sobą warstw. Każda z warstw wykonana jest z jednorodnego, izotropowego, sprężystego i nieściśliwego materiału,. Warstwy przed sklejeniem, zostały poddane jednorodnym /w ogólnym przypadku różnym/ wydłużeniom, tak, że płyta, jako całość, nie ma konfiguracji naturalnej. Zakładamy, że zagadnienie jest płaskie.

Jako kryterium utraty stateczności przyjmujemy pojawienie się nietrywialnych konfiguracji równowagi rozważanej płyty /uzasadnienie tego podejścia dla materiałów ściśliwych zawiera praca /5/, zaś dla materiałów nieściśliwych monografia /6/.

Posługiwać się będziemy opracowaną przez A. E. Greena, R. S. Rivlina i R. T. Shielda teorią małych /zlinearyzowanych/ odkształceń nałożonych na skończone. Teoria ta wyłożona jest m. in. w monografii /7/.

BEDNARSKI Tadeusz

Zastosowanie stereofotogrametrycznych metod do analizy kinematyki i dynamiki powłok.

Warszawa 1977 s. 164.

Prace IPPT 16/1977.

Treścią podjętego w pracy tematu jest opracowanie teorii i praktyki dostosowania stereofotogrametrycznych metod pomiaru przemieszczeń do analizy kinematyki, statyki i dynamiki płaskiego stanu naprężenia z uwzględnieniem niejednorodnych własności plastycznych badanego ośrodka w warunkach odkształceń skończonych, oraz doświadczalne sprawdzenie dostosowanych metod na przykładach analizy procesów statycznie i dynamicznie wypuklanych plastycznie niejednorodnych powłok z kołowych membran utwierdzonych na obrzeżu, a obciążonych ciśnieniem.

RADZKI Jerzy, WĘGROWICZ Lucjan a.

Zastosowanie ETO do wyznaczania rozwiązań zagadnienia syntezy anten umieszczonych nad nieidealnie przewodzącą powierzchnią ziemi.

Część I : Obliczenia liniowych siatek elementów.

Warszawa 1977 s. 63.

Prace IPPT 17/1977.

W pracy tej przedstawione są programy obliczeń numerycznych związanych z wyznaczaniem rozwiązań zagadnienia odwrotnego, którym jest problem wzbudzania liniowych i paskowych źródeł pola elektromagnetycznego, generujących zadane funkcje kierunkowe nad nieidealnie przewodzącą powierzchnią ziemi. Rozwiązanie analityczne przedstawione w [ 1 ] oparte jest na algebraizacji problemu. Otrzymany nieokreślony układ równań rozwiązany został metodą quasi-rozwiązania i metodą regularyzacji Tichonowa. Na obliczenia numeryczne składa się: generowanie elementów macierzy, realizacja algorytmów quasi-rozwiązania i Tichonowa, badanie uwarunkowania macierzy i obliczenia związane z oceną osiągniętych przybliżeń. W części pierwszej podane zostaną obliczenia numeryczne związane z syntezą liniowych siatek elementów.

BYSZEWSKI Wojciech w.

Uogólnienie opisu konwersji energii w impulsowych laserach CO _2
.

Warszawa 1977 s. 87.

Prace IPPT 18/1977.

Część pierwsza opisu konwersji energii elektrycznej w energię promieniowania laserowego /1/ dotyczyła sterowanego wyładowania jarzeniowego w wysokociśnieniowej /1-10 atm/ mieszaninie gazów molekularnych. Analiza procesów wzbudzeń tzw. modów drgań oscylacyjnych, relaksacji ich energii i wymuszonej emisji promieniowania była podstawą do opracowania prostego modelu teoretycznego opisującego konwersję energii. Równocześnie przeprowadzono badania eksperymentalne w wyładowaniu sterowanym zewnętrzną wiązką elektronów o krótkim czasie trwania impulsu. Możliwość konfrontacji obliczeń numerycznych układu równań modelu z wynikami pomiarów narzuciła warunki specyfikujące model.

Srowadził się to do ograniczenia opisu do szczegółowego przypadku impulsowego lasera CO_2.

Dotyczy to głównie:

- mieszaniny bez He /w pozostałych typach laserów impulsowych obecność helu jest na ogół nieodzowna/;

- stałości temperatury gazu /nieuzasadnione np. w laserach z wyładowaniem sterowanym wiązką elektronów o długim czasie trwania/;

- wyładowania sterowanego /np. dla wyładowania samoistnego do modelu musi być wprowadzony z eksperymentu przebieg prądu wyładowania/.

Celem niniejszej pracy jest zatem uogólnienie powyższego modelu tak aby obejmował większość typów laserów i wzmacniaczy impulsowych CO ₂tzn.:

- z wyładowaniem samoistnym : typu TEA i z wyładowaniem osiowym

- z wyładowaniem sterowanym: krótki czas wyładowania /10 - 100ma/.

W laserach impulsowych chłodzenie ośrodka w czasie generacji nie wydaje się być aktualnie realne. Zatem wzrost temperatury w trakcie generacji do 600 – 700 ⁰K określa granicę ekstrakcji energii promieniowania. Problemy rozwoju niestabilności w wyładowaniu są bezpośrednio związane z techniką wyładowania i określają granice stosowalności tych technik przy wzroście ciśnienia i objętości ośrodka czynnego. Określają zatem również granice, w zakresie danej techniki wyładowania, ekstrakcji energii promieniowania laserowego. Przegląd tych problemów będzie przedstawiony w dwóch pierwszych rozdziałach niniejszej pracy. Rozdziały te są zatem pośrednio przeglądem aktualnego stanu techniki w zakresie laserów CO₂ oraz ich potencjalnych możliwości i ograniczeń.

PERZYNA Piotr

Coupling of Dissipative Mechanisms of Viscoplastic Flow.

Warszwa 1977 s. 36.

Prace IPPT 19/1977.

The main objective of the paper is to describe coupling effects between dissipative mechanisms of an elastic-viscoplastic material.

The secondary purpose is to construct reasonable and physically justified theory of viscoplasticity within the framework of material structure with internal state variables. In particular the internal friction, the thermally activated and the high velocity dislocation damping mechanisms are considered. A discussion of coupling of dissipative effects for these mechanisms is given. Two groups of internal state variables are introduced. It has been shown that the group of internal state variables describing dissipative effects of the internal friction mechanism can be eliminated. In this case, of course, the evolutions for plastic flow mechanism are modified in such a way that the influence of internal friction effects are taken into account. The evolution equations for internal state variables describing main mechanism take form of integral or integro-differential equations.

One-dimensional examples are considered. Experimental results for titanium, aluminium and copper are used to choose functions involved in the description. The method is developed to generalize the procedure proposed to three-dimensional case.

SOKÓŁ – SUPEL Joanna

Teoria linii załomów.

Zbiór rozwiązań dla płyt prostokątnych obciążonych siłami skupionymi.

Warszawa 1977 s. 121.

Prace IPPT 20/1977.

Niniejsze opracowanie zawiera krótkie przedstawienie podstawowych założeń metody linii załomów i zbiór rozwiązań uzyskanych tą metodą dla prostokątnych, swobodnie podpartych płyt i obciążonych dowolnie usytuowaną siłą skupioną.

Do otrzymania rozwiązań został opracowany w języku ALGOL 1204 pakiet programów.

DIETRICH Lech, TRĄMPCZYŃSKI Wiesław

Wyznaczanie obciążeń narzędzi maszyn do robót ziemnych.

Algorytm i katalog programów obliczeń.

Warszawa 1977 s. 148.

Prace IPPT 21/1977.

Wyraźny rozwój matematycznej teorii plastyczności umożliwił zastosowanie jej metod do analizy różnych procesów urabiania gruntu. Uzyskane w ten sposób rozwiązania pozwalają nie tylko na określenie statyki /stan naprężenia w ośrodku, rozkład nacisków na narzędzia, siła wypadkowa działająca na narzędzia i punkt jej przyłożenia/, ale także kinematyki ruchu ośrodka. Sposób rozwiązania zagadnienia urabiania gruntu narzędziami maszyn do robót ziemnych przedstawił w. Szczepiński [1].

Dysponując dla rozpatrywanego procesu urabiania gruntu rozwiązaniem dla naprężeń, możemy obliczyć istotne dla projektantów maszyn roboczych, wartości obciążeń narzędzia. Powtarzając obliczenia dla różnych parametrów geometrycznych rozpatrywanego narzędzia roboczego, możemy w racjonalny sposób dobrać właściwy jego kształt.

W celu wykorzystania wspomnianych metod w praktyce inżynierskiej, w IPPT opracowano szereg programów na EMC ODRA 1204. Umożliwiają one określenie stanu naprężenia w ośrodku, rozkładu naprężeń na narzędzia oraz siły wypadkowej i punktu jej przyłożenia dla zagadnienia naporu łyżki ładowarki, oraz płaskiej ściany w ośrodku typu Coulomba – Mohra i Treski.

SZEMPLIŃSKA – STUPNICKA Wanda

Jednomodalna metoda badania drgań rezonansowych układów nieliniowych.

Warszawa 1977 s. 39.

Prace IPPT 22/1977.

Postawiono hipotezę, że postać drgań układu nieliniowego w pobliżu rezonansu jest bliska “nieliniowej postaci własnej”, a “nieliniowa współrzędna normalna” jest tą współrzędną, która dominuje w odpowiedzi rezonansowej układu. Przy takim założeniu otrzymano opis odpowiedzi układu za pomocą jednej współrzędnej tj. jednego równania różniczkowego zwyczajnego nieliniowego, lecz o innej formie, niż w klasycznej metodzie jednomodalnej.

Obecna praca omawia podstawy wspomnianej wyżej zmodyfikowanej metody jednomodalnej i przedstawia przykłady liczbowe zweryfikowane za pomocą maszyny analogowej. Przykłady pokazują nie tylko dobrą zgodność z wynikami analogowymi, lecz również sygnalizują jak poważne jakościowe błędy może dawać klasyczna metoda jednomodalna w zakresie najistotniejszych charakterystycznych parametrów- jak maksymalna amplituda i częstości rezonansowe. Do ilustracji tych zagadnień wybrano przykład układu o trzech stopniach swobody ze sztywną nieliniową charakterystyką typu Duffinga i liniowym tłumieniu. Wykonano obliczenia teoretyczne krzywych rezonansowych za pomocą klasycznej, zmodyfikowanej metody jednomodalnej oraz porównano z wynikami analogowymi. Przykład pokazuje zupełnie nowe efekty wpływu nieliniowości sprężystej na charakterystyki rezonansowe – efekty, których w ogóle nie wykrywa klasyczna metoda jednomodalna, a które z dobrą dokładnością są przewidywane przez metodę zmodyfikowaną.

SOWIŃSKI Maciej

Konstrukcja równań całkowych dla pewnej klasy dwuwymiarowych półnieskończonych struktur prowadzących.

Warszawa 1977 s. 49.

Prace IPPT 23/1977.

W pracy rozważane jest zagadnienie stacjonarne związane z prowadzeniem fal elektromagnetycznych pomiędzy dwoma równoległymi półpłaszczyznami położonymi gładką powierzchnią cylindryczną ustawioną poprzecznie do kierunku propagacji fal.

Praca składa się z dwóch części, z których pierwsza poświęcona jest sprecyzowaniu klasy zadań, które będą tematem dalszych rozważań oraz postawieniu ich w języku równań różniczkowych, zaś druga dotyczy konstrukcji, dla tak postawionych zagadnień, równań całkowych Fredholma 2-go rodzaju.

W podpunkcie 1.1 podany został fizyczny dowód jednoznaczności rozważanych zadań. W podpunkcie 1.2, przy założeniu pewnej określonej postaci rozwiązań, zostają sformułowane zagadnienia różniczkowe z warunkami Dirichleta lub Neumanna na części brzegu i z warunkami wybiegania zdefiniowanymi w pp. 1.2 na pozostałej części.

W pp. 2.1 została pokazana główna idea konstrukcji równań całkowych. Podpunkt napisany został w sposób dosyć zwarty dzięki mocniejszym założeniom poczynionym na temat istnienia pewnych rodzin funkcji, których konstrukcja przeprowadzona została w pp. 2.2. Rodziny skonstruowane w pp. 2.2. spełniają w rzeczywistości założenia nieco słabsze i w podpunktach 2.3. i 2.4. pokazuje się, że pomimo to, tezy z pp. 2.1. pozostają słuszne w nieomal niezmiennej postaci.

W uwagach końcowych pp. 2.5. jest rozpatrzone zagadnienie istnienia i jednoznaczności, które w tej pracy nie zostało do końca dowiedzione.

Czytelnik, który zechce się zapoznać tylko z tematyką i główną ideą pracy może dzięki takiemu układowi treści przeczytać tylko pp. 1.2., pp. 2.1. i uwagi końcowe.

ŚLIWOWSKI Marek

Badania wpływu trwałych odkształceń przy obciążeniach cyklicznych na uplastycznieniu metalu w złożonym stanie naprężenia.

(Praca doktorska).

Warszawa 1977 s. 206.

Prace IPPT 24/1977.

Praca poświęcona jest doświadczalnemu zbadaniu zachowania się metalu przy obciążeniach cyklicznych w jednowymiarowych i złożonych stanach naprężenia. Poznanie reakcji materiału na zmienne obciążenia wymaga znajomości związku między naprężeniami i odkształceniami oraz znajomości warunku plastyczności w złożonym stanie naprężenia i wpływu obciążeń cyklicznych na postać tego warunku. Zrealizowanie tego zadania wymagało przeprowadzenia następujących prac.

Przeanalizowano teoretycznie reakcję materiału na cykliczne obciążenie posługując się dwoma skrajnymi hipotezami wzmocnienia: izotropową i kinematyczną. Analiza powyższa zawierała studium przemieszczenia się powierzchni plastyczności na płaszczyźnie naprężeń głównych w trakcie realizacji danego programu obciążeń cyklicznych. Badano liczbę cykli, po której następuje stabilizacja położenia powierzchni lub trajektorii ruchu środka powierzchni plastyczności. Rozpatrzono warunki konieczne do ustabilizowania materiału. W ramach tego zbadano przypadki, w których następuje stabilizacja położenia powierzchni plastyczności, dzięki czemu otrzymuje się reakcję sprężystą. Rozpatrzono również warunki pozwalające na otrzymanie ustabilizowanej trajektorii ruchu powierzchni plastyczności, co powoduje powstanie ustalonej pętli histerezy plastycznej na wykresie naprężenie – odkształcenie.

W wyniku przeprowadzonej analizy teoretycznej i studium literatury sformułowano program badań obejmujący weryfikację własności ustabilizowanego materiału.

Badania przeprowadzono na stopie aluminium PA6 – T w stanie wyżarzonym. Zastosowana obróbka cieplna miała przede wszystkim na celu polepszenie własności plastycznych stopu, aby przy niewielkich siłach osiągać znaczne odkształcenia plastyczne. Zakładano natomiast, że dochodzenie do stanów ustalonej cyklicznej plastycznej deformacji mogło się odbywać od pewnego dowolnego stanu materiału, niekoniecznie izotropowego.

Badany metal posiadał niewielką anizotropię /spowodowaną między innymi roztłaczaniem kołnierzy chwytowych próbek/.

W celu zrealizowania założonego programu badań skonstruowano przyrząd umożliwiający dokładną realizację jednoosiowych obciążeń cyklicznych na próbkach rurkowych. Przyrząd ten zawiera oryginalne, niespotykane w literaturze, rozwiązanie konstrukcyjne umożliwiające kontrolę osiowości zamocowania i obciążenia próbek.

Drugą zasadniczą część pracy stanowiło zbadanie wpływu różnych programów wstępnych obciążeń cyklicznych na zachowanie się powierzchni plastyczności.

Przeanalizowano wzmocnienie materiału w programie cyklicznego obciążenia przez porównanie początkowej powierzchni płynięcia z powierzchnią otrzymaną w fazie początkowej oraz ustabilizowanej cyklicznej plastycznej deformacji.

Zbadano wpływ wzrastającej liczby cykli na zmianę kształtu i wymiarów powierzchni plastyczności materiału znajdującego się w fazie ustalonej deformacji cyklicznej.

Poprzez pomiar powierzchni plastyczności w różnych punktach ustalonego cyklu plastycznego starano się dać odpowiedź na pytanie, czy w takim przypadku otrzymuje się również stabilizację kształtu i wymiarów całej powierzchni plastyczności. Badanie to przeprowadzono na cyklach ustalonych w jednoosiowym oraz złożonym stanie naprężenia.

Pokazano różnice ilościowe i jakościowe w umocnieniu materiału poddanego jednoosiowym oraz złożonym obciążeniom cyklicznym.

Przeprowadzono porównanie wyników doświadczalnych z teoretycznymi rozwiązaniami uzyskanymi przy pomocy hipotezy wzmocnienia kinematycznego Zieglera.

DOLIŃSKI Krzysztof

Stochastyczna analiza konstrukcji plastycznych.

(Praca doktorska).

Warszawa 1977 s. 136.

Prace IPPT 25/1977.

W niniejszej pracy rozpatrywać będziemy konstrukcje sztywno-plastyczne wykonane z materiału o losowej granicy plastyczności. Losowość będzie tu przyjmowana zarówno w sensie probabilistycznym jak i stochastycznym i celem pracy jest, aby przy możliwie najsłabszych założeniach dotyczących własności statystycznych warunku plastyczności podać metody określania nośności konstrukcji niedeterministycznej. Ponieważ nośność takich konstrukcji jest zmienną losową, interesuje nas jej rozkład prawdopodobieństwa, na którego podstawie możemy określać niezawodność. Informacja o wartościach jedynie pewnych parametrów rozkładu bez ustalenia jego postaci prowadzi do oszacowań, o jakości których niewiele można powiedzieć. Dlatego też w pracy szacuje się dystrybuantę obciążenia granicznego. Jednak z uwagi na to, że korzystanie z twierdzeń losowej nośności granicznej nie daje w większości przypadków możliwości dokładnego wyznaczania oszacowań dystrybuanty obciążenia granicznego główny nacisk położono na wyznaczenie granic obszarów, w których te oszacowania muszą się znajdować.

Podstawą do opracowania metod szacowania dystrybuanty jest odpowiednie sformułowanie twierdzeń losowej nośności granicznej. Twierdzeniom tym poświęcony jest Rozdz. 2.

W Rozdz. 3 rozpatrzymy przypadek probabilistycznego warunku plastyczności i udowodniwszy twierdzenia o oszacowaniach dystrybuanty przekształcenia zmiennych losowych zastosujemy je do wyznaczenia dystrybuanty kinematycznie dopuszczalnego obciążenia granicznego.

W kolejnym rozdziale, zajmiemy się przypadkiem, kiedy warunek plastyczności jest stochastycznie zmienny. Wyróżnimy tutaj dwa typy zagadnień. Pierwszym będzie klasa problemów, dla których istnieją i dają się wyznaczyć jednoznacznie losowe minima kinematycznie dopuszczalnych mnożników obciążenia. Drugim zagadnieniem będzie wyznaczenie oszacowań dystrybuanty nośności granicznej dla ogólnego przypadku konstrukcji stochastycznie niejednorodnej.

Rozdz. 5 poświęcony jest w całości stochastycznym obciążeniom konstrukcji sztywno-plastycznych. Rozważa się w nim dynamiczny proces narastania przemieszczeń wywołanych obciążeniem w postaci procesu stochastycznego i poszukuje się niezawodności konstrukcji w każdej chwili czasu.

Wszystkie problemy przedstawione w pracy oraz metody ich rozwiązywania są zilustrowane przykładami z zakresu teorii płyt sztywno-plastycznych.

Przykład praktycznego zastosowania probabilistycznej analizy konstrukcji przedstawiono w rozdz. 6.

Wyznaczono tam oszacowania niezawodności żelbetowej płyty stropowej produkowanej seryjnie w fabrykach domów przyjmując obciążenie oraz wytrzymałość betonu, położenie zbrojenia i granicę plastyczności stali, czyli parametry mające wpływ na nośność płyty, jako zmienne losowe.

RADZISZEWSKI Bogusław

O najlepszej funkcji Lapunowa i jej zastosowaniu do badania stateczności ruchu.

(Praca habilitacyjna).

Warszawa 1977 s. 107.

Prace IPPT 26/1977.

W pracy bada się stateczność ruchu nieliniowych układów fizycznych o wielu stopniach swobody, a w szczególności ustala się algorytm, według którego można wyznaczyć obszary stateczności ruchu, zarówno w przestrzeni parametrów jak i w przestrzeni fazowej. Stwierdzono przy tym, że wielkość tych obszarów zależy na ogół od przyjętej do rozważań normy, a w przypadku metody bezpośredniej Lapunowa – od przyjętej funkcji. Ograniczając się do funkcji z klasy form kwadratowych podano konstruktywną metodą, według której można wyznaczać funkcję Lapunowa dającą, w porównaniu z innymi funkcjami z tej klasy, największy obszar stateczności. Taką funkcję Lapunowa nazwano najlepszą funkcją Lapunowa. Na prostych przykładach pokazano, że zaproponowana metoda daje w porównaniu z innymi znanymi metodami znacznie lepsze wyniki oraz umożliwia zastosowanie maszyny cyfrowej do wyznaczania obszaru stateczności dla przypadku układów o większej liczbie stopni swobody.

WODNICKA Elżbieta B.

Wpływ orientacji molekularnej na kinetykę powstawania zarodków krystalizacji.

(Praca doktorska).

Warszawa 1977 s. 63.

Prace IPPT 27/1977.

Przedmiotem niniejszej pracy jest próba skonstruowania kinetycznej teorii orientowanej nukleacji uwzględniającej orientację elementów już na etapie formułowania założeń przy wyprowadzaniu wyrażeń na wielkości fizyczne charakteryzujące przebieg procesu / szybkość nukleacji /.

Teoria ta powinna pozwolić na otrzymanie odpowiedzi na następujące pytania:

1. Jaki jest wpływ ograniczenia liczby efektywnych elementów fazy amorficznej na przebieg tworzenia się agregatów?

2. Jaki jest wpływ orientacji elementów fazy amorficznej na szybkość nukleacji?

3. Jaki jest wpływ oddziaływań między fazami amorficzną i krystaliczną na szybkość nukleacji?

4. Jak wpływa rozkład orientacji fazy amorficznej na rozkład orientacji zarodków i kryształów?

PAWŁOWSKI Tadeusz

Możliwość stosowania elastomerów poliuretanowych w technice.

Warszawa 1977 s. 24.

Prace IPPT 28/1977.

Poliuretany, datujące swoje wejście na rynek w ostatnim dziesięcioleciu, mają już na nim poważny udział.

Zaletą ich, obok korzystnych własności fizykochemicznych i mechanicznych, jest możliwość programowania własności w szerokim zakresie w zależności od rodzaju, ilości i wzajemnego stosunku podstawowych reagentów, środków pomocniczych oraz warunków syntezy.

Główne kierunki stosowania żywic poliuretanowych to produkcja pianek miękkich, półsztywnych i twardych, kleje, farby i lakiery, masy powłokowe dla tekstyliów, sztuczne skóry, syntetyczne włókna poliuretanowe i elastomery poliuretanowe.

RANIECKI BOGDAN

Zagadnienia stosowanej termoplastyczności.

(Praca habilitacyjna).

Warszawa 1977 s. 115.

Prace IPPT 29/1977.

Praca stanowi podsumowanie studiów i badań autora [1-12] w dziedzinie termoplastyczności w ostatnich latach.

Z punktu widzenia stosowanej termoplastyczności, kłopoty samej termodynamiki samej termodynamiki nie mają istotnego znaczenia, jako, że dotyczą efektów małych, które w praktycznym zastosowaniu teorii mogą być pominięte. Pozostawiając termodynamikom rozwiązanie najbardziej pilnych problemów termodynamiki procesów nieodwracalnych, w rozdziale I podajemy jeden z możliwych wariantów opisu ciał sprężysto – plastycznych w ujęciu klasycznej termodynamiki procesów nieodwracalnych. Oczywiście ów wariant powstał w wyniku wielu przemyśleń autora, który wierzy, że podany tu opis ma szanse przetrwania, gdyż wskazuje drogę bezpośrednich uogólnień równań teorii plastyczności, z zachowaniem tych samych własności matematycznych, które przyniosły tak duży sukces izotermicznej teorii ciał idealnie plastycznych. W rozdziale tym podkreśla się te fakty, które nie mogą być jeszcze jasno naświetlone /ze względu na wyżej wspomniane kłopoty samej termodynamiki/ jak również te, które czasami stanowią źródło nieporozumień.

Pragnieniem autora było napisanie tego rozdziału w względnie dydaktyczny sposób, tak by jego treść, była również dostępna dla Czytelnika, który zna tylko teorię plastyczności i chce swe wiadomości pogłębić, przez zrozumienie roli jaką może odgrywać termodynamika w uzasadnieniu tej teorii

Efekty sprzężeń termo-mechanicznych mogą być źródłem rozdwojenia stanów równowagi. Odgrywają też one dużą rolę w zagadnieniach dynamicznych. Tym dwu grupom problemów poświęcone są rozdziały II i III pracy. W rozdziale II omawia się szczegółowo warunki jednoznaczności rozwiązania przyrostowych problemów dla procesu jednorodnego i ogólnego przyrostowego problemu brzegowego, podkreślając ich znaczenie fizyczne. Formułuje się zasady wariacyjne i podstawowe nierówności. W rozdziale III wykazuje się, że w materiałach, których granica plastyczności maleje z temperaturą, prędkości propagacji adiabatycznych fal plastycznych i odciążenia nie mogą być większe od odpowiednich prędkości fal izotermicznych. Na przykładzie rozciągająco-skrętnych fal w cienkościennej rurze, pokazuje się jaki ilościowy wpływ może mieć ciepło dysypacji na prędkość propagacji fal plastycznych i na kształty frontów fal. Rozdziały I – III są wzajemnie powiązane i zostały napisane w oparciu o już opublikowane prace własne i wspólne autora [1-11]. W pracach tych można znaleźć dowody twierdzeń matematycznych, których tezy są tutaj omawiane.

Rozdział IV jest niezależny od rozdziałów I-III. Zawiera on taką modyfikację nieizotermicznych praw płynięcia plastycznego W. Pragera [25], która umożliwia analizę naprężeń hartowniczych w pewnych stalach. Wykorzystuje się tu dawną ideę V.A.Łomakina [26-27] budowy takiej teorii. Złożoność procesów przemian strukturalnych i fazowych towarzyszących hartowaniu zmusza do przyjęcia wielu upraszczających założeń. Tym nie mniej omawiane w tym rozdziale wyniki przykładów numerycznego wskazują na trafność przewidywań takiej uproszczonej teorii, której warto poświęcić więcej uwagi ze względu na rolę jaką odgrywają naprężenia hartownicze w technice

NASALSKI Wojciech

Zewnętrzne źródła termiczne w kwantowej teorii sprężystości.

Warszawa 1977 s. 58.

Prace IPPT 30/1977.

Praca poświęcona jest kanonicznemu sformułowaniu kwantowej teorii ośrodka sprężystego i jego oddziaływań z zewnętrznymi źródłami termicznymi. Przeanalizowano przypadek źródłatermicznego o gaussowskim rozkładzie intensywności, zmodulowanego w czasie i przestrzeni.

BACZYŃSKI Zbigniew F., PŁOCHOCKI Zbigniew

Koncepcja systemu awaryjnego odwodnienia dachu pływającego w zbiorniku na paliwo płynne.

Warszawa 1977 s. 19.

Prace IPPT 31/1977.

Przedmiotem pracy jest:

1. Analiza i ocena dotychczasowego rozwiązania, systemu awaryjnego odwodnienia dachu pływającego w zbiorniku na paliwo płynne, opartego na koncepcji podwójnego syfonu otwartego, które to rozwiązanie zastosowane w praktyce okazało się zawodne.

2. Przedstawienie i zaproponowanie nowego rozwiązania takiego systemu, opartego na zasadzie pracy zamkniętego syfonu pojedynczego.

Praca niniejsza podjęta została w związku z koniecznością rozwiązania problemu, odwodnienia dachów pływających na paliwa płynne, dotychczas nie rozwiązanego w skali krajowej w sposób zadawalający i niezawodny. Problem ten pozostawał otwarty mimo dużej jego wagi z punktu widzenia projektowania zbiorników z dachami pływającymi coraz to większych rozmiarów i pojemności, a szczególnie tych lokalizowanych na terenach o intensywnych opadach atmosferycznych. Dotyczy to zarówno projektów krajowych jak i eksportowych (gdzie system odwodnienia niezawodnego może być warunkiem ofertowym). Waga problemu pochodzi stąd, że nieprawidłowe odwodnienie dachu pływającego lub zaniechanie systemu odwadniającego prowadzi do dodatkowych obciążeń masą wody, która gromadzi się na powierzchni dachu pływającego aż do górnego brzegu zbiornika. To dodatkowe obciążenie może mieć istotny wpływ na utratę stateczności płaszcza zbiornika stalowego.

Dotychczasowe rozwiązania tego problemu, stosowane z powodzeniem przez wiele firm zachodnich, są na ogół rozwiązaniami patentowymi. Stąd też konieczność jak najrychlejszego rozwiązania tego problemu i wprowadzenia do realizacji.

SZYMAŃSKI Czesław, MRÓZ Zenon

Analiza procesów mechanicznych w materiale rozdrobnionym w operacjach napełniania i opróżniania kanałów zbieżnych.

Warszawa 1977 s. 163.

Prace IPPT 32/1977.

W obecnej pracy rozpatrujemy procesy napełniania i opróżniania grawitacyjnego materiałów rozdrobnionych w pionowych kanałach zbieżnych – płaskim o kształcie klina i obrotowo-symetrycznym stożkowym. Zakładamy i analizujemy sterowane i grawitacyjne przebiegi obu procesów. Sterowaniem objęte jest formowanie określonych kształtów górnej i dolnej powierzchni ograniczającej naprężony materiał w kanałach jak również prędkość przebiegu obu operacji napełniania i opróżniania. Zakładamy mianowicie, że górna i dolna powierzchnia materiału zachowują w obu procesach profile powierzchni walcowych w kanale klinowym i sferycznych w kanale stożkowym, zaś sam przebieg operacji napełniania i opróżniania zachodzi z małymi stałymi prędkościami w sposób quasistatyczny.

Obecna praca stanowi kontynuacje i rozszerzenie badań nad mechanizmem deformacji materiału rozdrobnionego przy różnych operacjach z tym materiałem w zasobnikach, głównie w operacjach wypływu grawitacyjnego w zbieżnych kanałach pionowych.

W obecnej pracy podjęto próbę uwzględnienia w pewnym stopniu historii deformacji w biegu procesów napełniania i opróżniania poprzez analizę ewolucji przestrzennych /jednowymiarowych/ rozkładów ciśnień i przemieszczeń, wynikającej z progresywnej zmiany warunków brzegowych /na górnej i dolnej powierzchni ograniczającej naprężony materiał w kanałach/ w progresywnym przebiegu obu procesów.

BYSTRZYCKI Jan

Metody rozwiązywania równań belki Timoshenki.

Warszawa 1977 s. 147.

Prace IPPT 33/1977.

W pracy przedstawiono kilka równań aproksymacyjnych dla belek sprężystych, z których najbardziej przydatnymi do obliczeń inżynierskich okazują się równania Timoshenki.

Zasadniczym tematem pracy są metody rozwiązywania równań ruchu belki poddanej działaniu sił zewnętrznych, niemniej jednak wydaje się celowym przedstawienie również kilku sposobów wyznaczania częstości i drgań własnych /rozdz. I/.

Najbardziej rozpowszechnione przy badaniu nieustalonych procesów dynamicznych w belce Timoshenki są: metoda charakterystyk /rozdz. II/ oraz metody przekształceń całkowych /rozdz. III/. Wynika to stąd, że nakładają one najmniejsze ograniczenia na ciągłość analizowanych funkcji, które w przypadku obciążeń udarowych aproksymuje się często dystrybucjami Heaviside`a lub Diraca. Klasyczne metody rozwiązań równań różniczkowych, w tym również często stosowana w analizie układów mechanicznych metoda Fouriera /rozdz. IV/ są bardzo pożyteczne w przypadku występowania obciążeń harmonicznych lub wolno zmiennych.

W ostatnich latach w związku z szybkim rozwojem elektronicznej techniki obliczeniowej zostało wprowadzonych szereg metod numerycznych, z których najwiekszą popularność uzyskała metoda elementów skończonych /rozdz. V/.

Istnieją jednak również metody opracowane specjalnie do rozwiązywania zagadnień falowych, przystosowane do ich charakteru i wykorzystujące ich specyficzne własności. Niektóre z nich, stosowane do rozwiązywania równań Timoshenki, przedstawiono w rozdz. VI.

Uważamy, że przedstawione w niniejszej pracy podejście, w którym największą uwagę skoncentrowano na metodach rozwiązywania poszczególnych typów zadań pozwoli na zorientowanie się w zaletach i niedoskonałościach różnych metod, ich modyfikacjach w zastosowaniu do równań Timoshenki, a w razie konieczności na wybór właściwego rozwiązywania konkretnego zadania.

NIEZGODZKI Paweł, SZEMPLIŃSKA – STUPNICKA Wanda

Algorytm wyznaczania krzywych rezonansowych częstości i postaci własnych za pomocą maszyny analogowej MEDA 42-TA.

Warszawa 1977 s. 36.

Prace IPPT 34/1977.

Zadaniem opracowania jest przedstawienie metodyki wykreślania krzywych rezonansowych i wyznaczania częstości drgań i postaci własnych holonomicznych układów drgających o wielu stopniach swobody za pomocą maszyn analogowych. Podany zostanie opis metody pomiarów i rejestracji oraz przykład rozwiązywania zadania dla układu o 3 stopniach swobody z liniową i nieliniową charakterystyką sił sprężystych.

ATAMANIUK Barbara

Całkowe rozwinięcia relacji konstytutywnych w nieliniowej elektrodynamice plazmy.

Warszawa 1977 s. 51.

Prace IPPT 35/1977.

Głównym zagadnieniem niniejszej pracy jest ustalenie warunków, przy których szeregi wielokrotnych całek są zbieżne w normie odpowiednio przyjętej przestrzeni funkcyjnej i przeprowadzenie oszacowań zbieżności dla przypadków nieliniowej elektrodynamiki izotropowej i magnetoaktywnej plazmy.

W pracy podane zostały warunki, przy których relacje materiałowe zadane w postaci szeregów wielokrotnych całek są zbieżne.

W rozdziale pierwszym podane zostały przykłady ośrodków nieliniowych /optyka, polimery/, w których związki konstytutywne dane są w postaci szeregów wielokrotnych całek. Następnie w rozdziale drugim omówiono równania nieliniowej elektrodynamiki plazmy. W trzecim rozdziale ustalona została notacja matematyczna - wprowadzone zostało pojęcie przestrzeni Banacha i szeregów w przestrzeni Banacha. W rozdziale czwartym przeprowadzone zostały oszacowania zbieżności /w normie odpowiedniej przestrzeni funkcyjnych/ relacji konstytutywnych danych w postaci nieskończonej sumy wielokrotnych całek, podano odpowiednie kryteria zbieżności i policzony został przykład dla maxwellowskiego rozkładu równowagowego.

FRĄCKOWIAK Jan K.

Wzbudzanie elektromagnetycznych fal powierzchniowych w ośrodku jednoosiowo anizotropowym nad płaszczyzną impedancyjną.

Warszawa 1977 s. 89.

Prace IPPT 36/1977.

W pracy rozwiązano wektorowy problem pobudzania elektromagnetycznych fal powierzchniowych w ośrodku jednoosiowo anizotropowym przez sfazowane źródło liniowe, umieszczone nad płaszczyzną impedancyjną. Założono, że na płaszczyźnie tej są spełnione mieszane warunki brzegowe typu Leontowicza.

Przy pomocy diadowych funkcji Greena dokonano rozkładu pola całkowitego na typy TE i TM, wyrażając natężenie tego pola przez dwie funkcje skalarne, tzw. superpotencjały. Rozwiązano zagadnienie promieniowania rozpatrywanego źródła w wolnej przestrzeni, uzyskując wyrażenie asymptotyczne dla pola dalekiego.

Następnie skonstruowano całkowe wyrażenia na superpotencjały pola odbitego od płaszczyzny impedancyjnej i obliczono współczynniki G_i
j określające amplitudy tych superpotencjałów. Podano związki wspomnianych współczynników ze zwykłymi współczynnikami odbicia.

Superpotencjały fal powierzchniowych wyznaczono jako przyczynki do całek, pochodzące od biegunów współczynników G_i
j. Przedyskutowano szczególne przypadki, gdy oś anizotropii jest skierowana prostopadle i równolegle do płaszczyzny impedancyjnej. W tym drugim przypadku warunki graniczne sprzęgają obydwa mody pola elektromagnetycznego, dzięki czemu ujawnia się anizotropowy mechanizm pobudzania i propagacji fal powierzchniowych. W szczególności pokazano, że padająca fala jednego typu (TE albo TM) może pobudzić fale powierzchniowe zarówno typu TE jak i TM. Analizując numerycznie niektóre przypadki stwierdzono, że dla pewnych wartości impedancji płaszczyzny granicznej oraz stałej sfazowania źródła, źródło to nie pobudza fal powierzchniowych.

BRAHMER - KACPRZYŃSKA Anna, ZIELKE Walter

Problem odwrotny dla układu hiperbolicznych równań dyspersyjnych opisujących magnetojonową plazmę.

Warszawa 1977 s. 20.

Prace IPPT 37/1977.

Rozwiązywany w tej pracy problem odwrotny polega na określeniu /nieznanego współczynnika macierzowego występującego przy wyrazach nieróżniczkowanych w układzie cząstkowych równań różniczkowych hiperbolicznych rzędu pierwszego. W tak postawionym zadaniu oprzemy się na przedstawieniu Riemanna rozwiązania problemu Cauchy dla danego układu równań. Postępowanie takie jest analogiczne do procedury stosowanej przez Westona [1] dla jednego równania hiperbolicznego rzędu drugiego.

ŻUCHOWSKI Krzysztof

Przybliżone rozwiązanie uśrednionych równań stochastycznych gęstości prądu dla zjonizowanego ośrodka z dyspersją.

Warszawa 1977 s. 23.

Prace IPPT 38/1977.

LAPRUS Włodzimierz

Refrakcja stożkowa dla równań hiperbolicznych quasi-liniowych.

Warszawa 1977 s. 20.

Prace IPPT 39/1977.

Zjawisko refrakcji stożkowej zostało zbadane po raz pierwszy w optyce kryształów /W.R. Hamilton/. Promień światła padający na powierzchnię kryształu wzdłuż jednej osi optycznych “rozszczepia się” na promienie leżące na powierzchni stożka o wierzchołku w punkcie padania. W ten sposób światło w krysztale rozchodzi się po powierzchni stożka, a częściowo także wewnątrz stożka. Podobne zjawisko występuje w magnetohydrodynamice /patrz D. Ludwig [6]/.

Występowanie refrakcji stożkowej w równaniach hiperbolicznych jest ściśle związane z występowaniem charakterystyk wielokrotnych o zmiennej krotności, tzn. takich których krotność zmienia się zależnie od punktu na charakterystyce.

Stosowanie metody fal biegnących w przypadkach, kiedy pojawia się refrakcja stożkowa, napotyka na pewne trudności. Są one związane z tym, że na rozpatrywanej powierzchni charakterystycznej istnieją obszary, gdzie do wyznaczenia współczynników rozwinięcia fali biegnącej konieczne jest rozwiązanie problemu początkowego /dla układu hiperbolicznego równań cząstkowych/. Poza tymi obszarami mamy do czynienia ze zwykłymi równaniami transportu.

W pracy tej zostanie użyta metoda fal biegnących opisana w pracach [3], [5], [1].

SOWIŃSKI Maciej, SZAŁEK Marek

O pewnym zagadnieniu brzegowym dla równania Helmholtza.

Warszawa 1977 s. 54.

Prace IPPT 40/1977.

W pracy rozważa się pewne zagadnienie brzegowe dla równania Helmholtza w półnieskończonym obszarze między dwiema równoległymi półprostymi, których końce połączone są dowolną, dostatecznie regularną krzywą. Zagadnienie to jest związane z propagacją fal elektromagnetycznych w pewnych strukturach falowodowych. Na części brzegu przyjęto warunek Dirichleta lub Neumanna, zaś na pozostałej części - warunek typu wypromieniowania. Rozwiązanie zakłada się w postaci potencjału warstwy podwójnej. Dzięki odpowiednio dobranemu potencjałowi masy punktowej pokazano, że rozwiązanie zagadnienia można uzyskać rozwiązując nieosobliwe równanie całkowe Fredholma II-go rodzaju. Przy standardowym założeniu co do wartości własnych jednorodnego równania całkowego, udowodniono istnienie i jednoznaczność rozwiązania rozważanego zagadnienia brzegowego.

MARKS Wojciech

Optymalizacja przekrojów poprzecznych belek sprężano - rozprężanych.

Warszawa 1977 s. 65.

Prace IPPT 41/1977.

W ostatnich latach powstała koncepcja wprowadzenia do konstrukcji betonowych kabli rozprężających łącznie ze sprężaniem klasycznym [1], [2], [3].

Technika rozprężania polega na umieszczaniu w elementach konstrukcji prętów lub kabli wielożyłowych powodujących zmniejszanie naprężeń w strefach ściskanych. Pręty te są ściskane, znajdują się w kanałach i oddziaływują na korpus konstrukcji poprzez urządzenie rozprężające. Rozprężanie, podobnie jak sprężanie, wywołuje moment przeciwny do momentu powstałego w elementach konstrukcji od ciężaru własnego i obciążenia użytkowego, a przez to zwiększa nośność konstrukcji.

Opracowanie niniejsze stanowi rozszerzenie zagadnienia optymalizacji przekrojów poprzecznych belek sprężonych [6] na belki sprężano - rozprężane. Podobnie jak tam wykorzystano w nim zarówno pojęcia i metody programowania matematycznego, jak i doświadczenia w kształtowaniu konstrukcji sprężonych.

Zadanie sformułowano jako zagadnienie programowania nieliniowego. Rozwiązanie uzyskane na podstawie warunków koniecznych i dostatecznych minimum funkcji Kuhna-Tuckera [8].

Korzystając z uzyskanych wyników opracowano program na EMC w języku Fortran pozwalający na kolejne znajdowanie punktów przestrzeni zmiennych decyzyjnych, które spełniają warunki konieczne minimum funkcji celu i badania czy spełnione są w nich warunki dostateczne.

BAJKOWSKI Józef, ORKAN - ŁĘCKI Krzysztof

Wyznaczanie obszarów niestateczności dynamicznej za pomocą maszyn analogowych i automatycznego układu pomiarowo-rejestrującego.

Warszawa 1977 s. 22.

Prace IPPT 42/1977.

Zadaniem pracy było opracowanie metody automatycznego wyznaczania obszarów niestateczności dynamicznej układów opisywanych równaniami różniczkowymi zwyczajnymi o periodycznie zmiennych współczynnikach.

Do realizacji postawionego zadania wykorzystano maszynę analogową MEDA 41TC, rejestrator X-Y BAK 5T oraz oscyloskop OPD 280U.

Zaproponowany układ pozwala na automatyczne wyznaczanie granic obszarów niestateczności dynamicznej na rejestratorze X-Y. W porównaniu z tradycyjną metodą pracochłonność została w ten sposób wielokrotnie zmniejszona.

KIEDRZYŃSKI Zdzisław

Badania ultradźwiękowe temperaturowych zakresów przemian w technicznych i czystych stopach żelaza.

(Praca habilitacyjna).

Warszawa 1977 s. 253.

Prace IPPT 43/1977.

Praca opisuje zarys historii prowadzonych przez autora badań ultradźwiękowych i przedstawia oraz omawia badania przemian dla wzorców - metali i wymienionych w tytule wybranych stopów. Podano rozważania odnośnie zastosowanej aparatury i przeprowadzonych pomiarów a także prace towarzyszące: technologiczne i analityczne. Zamieszczono również próbę matematycznej i analitycznej interpretacji zachodzących zjawisk w badanej próbce metalu lub stopu i ich ultradźwiękowego odwzorowania.

SZCZEPIŃSKI Wojciech

Statyczne dopuszczalne pola naprężeń dla węzłów konstrukcji stalowych.

Warszawa 1977 s. 60.

Prace IPPT 44/1977.

Praca zawiera opracowane w ramach problemu węzłowego 05.12 - Wytrzymałość i optymalizacja konstrukcji maszynowych i budowlanych - zasady budowy statycznie dopuszczalnych nieciągłych pół naprężeń dla kształtowania wytrzymałościowego skomplikowanych węzłów konstrukcji stalowych oraz katalog przykładów konkretnych rozwiązań. Odpowiednio dobrane przestrzenne pola naprężeń, których granice określają formę projektowanego węzła, służą do wstępnego ustalenia rozwiązania wytrzymałościowego. W dalszej fazie projektowania kształt węzła musi być skorygowany ze względu na wymagania technologiczne i wpływ innych czynników, jak możliwość pęknięcia zmęczeniowego lub pęknięcia kruchego.

Zaletą metody wstępnego projektowania wytrzymałościowego za pomocą statycznie dopuszczalnych nieciągłych pól naprężeń jest jej prostota występująca w zastosowaniach w wielu praktycznie ważnych przypadkach, szczególnie w zagadnieniach z układem symetrycznym. W zagadnieniach nie wykazujących symetrii zbudowanie odpowiedniego pola naprężeń może się komplikować. Powoduje to, że dla szeregu przypadków połączeń elementów konstrukcji zbudowanie statycznie dopuszczalnych pól naprężeń będzie wymagało jeszcze dalszych badań.

KUNERT Krzysztof A., KOZŁOWSKI Zdzisław

Badanie ultradźwiękowe usieciowanego polietylenu.

Warszawa 1977 s. 9.

Prace IPPT 45/1977.

Prowadząc w dalszym ciągu badania ultradźwiękowe polimerów przystąpiono obecnie do zbadania prędkości propagacji fal ultradźwiękowych w polietylenie o różnym stopniu usieciowania.

Poprzednie prace obejmowały badania procesu zmęczeniowego w polimetakrylanie metylu /1/, badanie orientacji w polipropylenie po formowaniu wtryskowym /2/ i badania stopnia utwardzania /usieciowania/ tworzyw fenolowych /3/. Te ostatnie badania wykazały, że miarodajnym parametrem przy oznaczaniu stopnia usieciowania polimerów w fazie stałej jest prędkość propagacji ultradźwięków a nie ich tłumienie. Wobec tego w poniższej pracy określano tylko prędkość propagacji fali ultradźwiękowej w PE usieciowanym oraz chemicznie oznaczono zawartość fazy usieciowanej w polietylenie czyli tzw. procent żelu.

PETRYK Henryk

Ustalone płaskie przepływy ośrodków idealnie plastycznych ze swobodnym brzegiem.

(Praca doktorska).

Warszawa 1977 s. 75.

Prace IPPT 46/1977.

Celem pracy jest podanie efektywnej metody rozwiązywania stacjonarnych i samopodobnych problemów płaskiego plastycznego płynięcia w przypadku swobodnego brzegu o nieznanym kształcie. Metoda ta powinna umożliwić uzyskanie wielu rozwiązań /jeżeli istnieją/, aby nie pominąć rozwiązania mającego sens fizyczny.

W pracy przyjęto izotropowy, jednorodny, nieściśliwy model materiału sztywno-plastycznego bez wzmocnienia o stowarzyszonym prawie płynięcia, będący punktem wyjścia klasycznej teorii plastycznego płynięcia. Ograniczono się do rozpatrzenia procesów quasi-statycznych oraz pominięto wpływ ciężaru własnego materiału na ich przebieg. Założono płaski stan odkształcenia, co pozwoliło na zastosowanie metody linii poślizgów, a w szczególności macierzowej konstrukcji siatek linii poślizgów zaproponowanej przez Collinsa [2]. Metoda Collinsa jest wygodnym narzędziem do rozwiązywania skomplikowanych zagadnień cechujących się sprzężeniem pola prędkości i naprężeń. Sens tego sprzężenia tkwi w niemożności wyznaczenia jednego ze sprzężonych pól bez uwzględnienia warunków nałożonych na drugie pole. W ostatnich latach uzyskano przy wykorzystaniu metody macierzowej szereg rozwiązań dla niektórych procesów obróbki plastycznej: wyciskania i przeciągania [3,8], ściskania warstwy między płytami [2, 4, 5, 10], walcowania [4, 7, 9]. Rozwiązania przedstawione w pracy wykazują, że metodę macierzową można zastosować również do analizy procesów skrawania /rozdział IV i V/, rozcinania bloku /rozdział VI/ i toczenia walca po powierzchni plastycznego ośrodka /rozdział VII/. Skrótowy opis macierzowej metody konstrukcji siatek linii poślizgów zamieszczono w Dodatku.

W rozdziale II pracy wyznaczono postać operatora brzegowego wiążącego ze sobą kształt poszczególnych linii siatki hodografu w sposób zapewniający spełnienie warunku stacjonarności rozwiązania. W rozdziale III skonstruowano operatory brzegowe o podobnym działaniu, zapewniające zachowanie geometrycznego podobieństwa linii brzegu w trakcie deformacji. Wykorzystanie tych operatorów w ramach metody Collinsa prowadzi do określenia postaci siatki linii poślizgów i nieznanego kształtu swobodnego brzegu dla procesów stacjonarnych względnie samopodobnych. Rozwiązania przedstawione w rozdziałach IV - VII ilustrują zarówno istotne cechy proponowanego w pracy podejścia, jak i wypływającą z niejednoznaczności rozwiązań konieczność badania całego zakresu ich stosowalności. Rozdział VIII zawiera ogólne omówienie problemu niejednoznaczności rozwiązań dla zagadnień rozważanego typu Problem ten pozostaje jednak niejasny i wymaga przeprowadzenia dalszych badań. Treść rozdziału IX stanowi notka o wyizolowanej linii nieciągłości prędkości w płaskim stanie odkształcenia.

Stosowane oznaczenia częściowo objaśnione są w Dodatku, a częściowo są na bieżąco w tekście pracy. Punkty na płaszczyźnie fizycznej i jednostkowej oznaczone są w całej pracy konsekwentnie dużymi literami, a ich odwzorowania na płaszczyźnie hodografu odpowiednimi małymi literami /w razie potrzeby z gwiazdką/. Parametry kątowe oznaczone są literami alfabetu greckiego.

ZOWCZAK Włodzimierz

Stateczność sprężystego prostopadłościanu poddanego dużym odkształceniom.

Warszawa 1977 s. 20.

Prace IPPT 47/1977.

Opublikowano dotychczas cały szereg prac zajmujących się zagadnieniem stateczności sprężystego, nieściśliwego i izotropowego prostopadłościanu, poddanego jednorodnym i skończonym wydłużeniom. Wesołowski, w artykule /1/, badał, stosując kryterium bifurkacyjne, stateczność pasma ściskanego wykonanego z neohookeanu, zaś w pracy /2/ podał warunek utraty stateczności dla pręta prostopadłościennego i przedyskutował do dla przypadku rozciągania. Ten sam warunek /dla neohookeanu/ otrzymali Nowiński i Ismail //3//, stosując metodę kinematyczną, oraz Levinson //4// posługując się kryterium zaproponowanym przez Hilla //5//. W pracy /6/ badano wpływ obciążenia bocznego na stateczność ściskanego osiowo prostopadłościanu, zaś w pracy /7/ przeprowadzono ogólną dyskusję warunku utraty stateczności dla przypadku ściskania.

We wszystkich artykułach badano stateczność “w małym”, tzn. w przypadku, gdy działające na ciało zaburzenie jest nieskończenie małe. Zgodnie ze stosowaną przez większość autorów metodą bifurkacyjną, odkształcone ciało traci stateczność w momencie pojawienia się nietrywialnych konfiguracji równowagi. Kryterium to jest w omawianym przypadku równoważne ogólnemu kryterium kinematycznemu /warunki jakie musi w tym celu spełniać rozważany układ przedstawione są w pracy /8/ i w monografii /9/.

W wymienionych wyżej artykułach rozważano wyłącznie przypadki, gdy dodatkowe małe odkształcenia były płaskie, tzn. zależne od dwóch tylko współrzędnych kartezjańskich. Zakładano przy tym z góry, jakie były to współrzędne, czyli w jakiej płaszczyźnie następuje dodatkowe odkształcenie.

W niniejszej pracy odrzucamy powyższe ograniczenie. Warunek utraty stateczności zostanie sformułowany dla przypadku ogólnego, gdy dodatkowe odkształcenie zależy od wszystkich trzech współrzędnych. Warunek ten wykorzystany będzie do rozwiązania konkretnych przykładów. Obliczone zostaną krytyczne wartości parametru odkształcenia dla różnych postaci utraty stateczności i omówione będą ograniczenia wynikające z przyjmowanych w wymienionych pracach założeń o postaci odkształcenia dodatkowego.

Zakładać będziemy, że prostopadłościan jest jednorodny i wykonany z materiału izotropowego i nieściśliwego - neohookeanu. Korzystać będziemy z podanej w monografii /10/, teorii małych odkształceń nałożonych na skończone.

Praca niniejsza oparta jest na rozważaniach i wynikach artykułu /2/.

KLEIBER Michał

PLADEP - statyczna analiza dużych deformacji sprężysto - plastycznych w płaskim stanie naprężenia metodą elementów skończonych. Opis programu i instrukcja użytkowania.

Warszawa 1977 s. 48.

Prace IPPT 48/1977.

W pracy przedstawiono krótki opis programu PLADEP podając równocześnie znaczenie i format danych wyjściowych wprowadzanych na kartach perforowanych potrzebnych do uruchomienia programu. Przyrostowe sformułowanie teorii sprężysto - plastyczności będące podstawą programu oparte jest na pracach [1], [4], zaś model metody elementów skończonych bazuje na subparametrycznym elemencie TRIM 6 (płaski stan naprężenia, trójkątny, o prostych bokach element o sześciu węzłach, kwadratowa funkcja kształtu) zaproponowanym w [2] i zastosowanym po raz pierwszy na szeroką skalę w [3]. Zachowanie prostych boków elementów pozwala na zastąpienie procesu numerycznego całkowania stosowanego w trakcie obliczania macierzy sztywności prostym całkowaniem analitycznym zapewniając dużą efektywność programu przy dostatecznej dokładności opisu w przypadku dużych przemieszczeń (obrotów) i małych odkształceń. Zaproponowany opis stosować możnaby również w przypadku dużych odkształceń pod warunkiem jednak, że:

a) stwierdzone zostałoby, że rozważane klasyczne przyrostowe równanie konstytutywne sprężysto - plastyczności (ew. po wprowadzeniu do niego potrzebnych modyfikacji) opisuje dostatecznie dobrze ośrodek silnie odkształcony oraz

b) dopuścilibyśmy deformację brzegów elementów (elementy izoparametryczne) wprowadzając odpowiednią procedurę numerycznego całkowania lub , ewentualnie

c) interpretowalibyśmy zastosowany element jedynie jako udoskonaloną wersję płaskiego elementu simplex (najprostszy element izoparametryczny), który stosowano z powodzeniem w wielu programach dotyczących skończonych odkształceń, [10], [11] i który spełnia wszystkie formalne wymagania stawiane elementom w takiej sytuacji.

KLEIBER Michał

SHELAX - analiza dużych deformacji cienkich osiowosymetrycznych powłok sprężysto - plastycznych metodą elementów skończonych. Opis programu i instrukcja użytkowania.

Warszawa 1977 s. 68.

Prace IPPT 49/1977.

W pracy niniejszej przedstawiono program SHELAX, który umożliwia analizę dużych ugięć dowolnych, cienkich, sprężysto - plastycznych powłok osiowosymetrycznych podpartych i obciążonych osiowosymetrycznie. W programie wykorzystano nowy element skończony “wysokiego rzędu” o niezerowej krzywiźnie Gaussa (podwójnie zakrzywiony) który, ze względu na wysoki stopień wielomianów aproksymujących poszczególne składowe stanu przemieszczenia, umożliwia otrzymywanie zadawalających wyników w wielu praktycznie ważnych sytuacjach. Program umożliwia analizę powłok osiowosymetrycznych posiadających wzdłuż tworzącej nieciągłą krzywiznę i skokowo zmienna grubość.

Materiał z którego zbudowana jest powłoka charakteryzowany jest klasycznymi związkami przyrostowej teorii sprężysto - plastyczności Prandtla - Reussa z izotropowym, odcinkowo - liniowym wzmocnieniem. Zastosowana w programie koncepcja analizy powłok sprężysto plastycznych oparta jest na pracach [1], [2], przyrostowe sformułowanie równań równowagi otrzymano jako szczególny przypadek teorii przedstawionej w [3], [4], opis kinematyki powłoki osiowosymetrycznej wzorowano częściowo na pracach [5], [6], zaś zastosowany element skończony jest uogólnieniem elementu zaproponowanego w [7].

WASIAK Andrzej

Metoda rentgenograficznego badania stopnia krystaliczności zorientowanych polimerów.

Warszawa 1977 s. 9.

Prace IPPT 50/1977.

Rentgenograficzne badania stopnia krystaliczności polimerów mają za sobą dość długą historię i obszerną literaturę. Wykorzystuje się tu fakt, że dyfrakcja promieniowania rentgenowskiego na periodycznej strukturze kryształu różni się w istotny sposób od dyfuzyjnego rozproszenia w ciałach bezpostaciowych. Mimo, że niejednokrotnie podkreślano, iż takie rozróżnienie jest pozorne ze względu na występowanie defektów w kryształach, a także możliwości występowania pewnego uporządkowania w ciałach amorficznych metody rentgenograficzne znalazły powszechne zastosowanie i są uważane za najbardziej bezpośrednie źródło informacji o zawartości fazy krystalicznej w polimerach. W praktyce zrezygnowano tu z wyznaczania absolutnego stopnia krystaliczności, a zadowolenie się wartościami względnymi znacznie uprościło wymagania co do stosowanych metod pomiarowych i kryteriów interpretacyjnych.

Jednym z czynników w istotny sposób wpływający na wyniki oznaczeń krystaliczności w polimerach jest często występujące w tych materiałach zjawisko uprzywilejowanej orientacji elementów strukturalnych w próbce.

W praktyce krystalograficznej od dawna było wiadome, iż refleks pochodzący od tej samej płaszczyzny sieciowej kryształu może mieć różną intensywność w zależności od zastosowanej metody pomiarowej. W szczególności odnosi się to do porównania intensywności na rentgenogramach pochodzących od proszków krystalicznych i monokryształów. W konsekwencji tego z reguły do celów analitycznych stosowano metodę proszkową, w której próbka dzięki przypadkowej orientacji poszczególnych kryształów i wielkiej ich liczbie, wykazują makroskopową izotropię.

Podobne postępowanie w zasadzie jest również możliwe w przypadku polimerów. Występuje tu jednak trudność polegająca na praktycznej niemożliwości zmielenia próbki polimeru bez wprowadzenia zniekształceń sieciowych silnie wpływających na obraz dyfrakcyjny. Niejednokrotnie też badana próbka potrzebna jest do innych celów w stanie nie zniszczonym, co też wyklucza mielenie.

Aby ominąć tę trudność niejednokrotnie stosowano sposób polegający na obracaniu próbki wokół osi promieniowania. Analiza takiego postępowania doprowadziła do zaproponowania złożonych dyfraktometrów umożliwiających dokonanie prawidłowego uśrednienia intensywności pochodzących od anizotropowej próbki. Tym niemniej zwykle stosowane były prostsze układy, nie zapewniające prawidłowego uśrednienia. Analiza błędów wynikających z takiego postępowania wykazała, iż decydującymi czynnikami dla przypadku próbek jednoosiowych są: kąt pomiędzy osią orientacji a daną płaszczyzną sieciową oraz kąt Bragga pod którym następuje odbicie dyfrakcyjne. Stworzyło to możliwość zaproponowania metody oznaczeń opartej o przybliżone uśrednianie intensywności na drodze eksperymentalnej ograniczone do zespołu płaszczyzn sieciowych dla których błąd takiego uśredniania jest najmniejszy.

W obecnej pracy zaproponowano wariant takiej metody i jego szczególny przypadek zrealizowano dla politereftalanu etylenowego.

KUNERT Krzysztof A., JAKUBOWSKA Maria, BOJARSKI Jerzy

Badania fizykomechaniczne usieciowanego polietylenu.

Warszawa 1977 s. 22.

Prace IPPT 51/1977.

Mimo popularności jaką zdobył sobie usieciowany polietylen badania fizykomechaniczne tego materiału nie są zbyt często publikowane w literaturze fachowej. W związku z tym istnieje jeszcze wiele niejasności na temat struktury i własności fizykomechanicznych tego polimeru. Jedynym znalezionym przez nas całościowym opracowaniem własności fizykomechanicznych polietylenu usieciowanego są prace Manley`a T.R. i Qayyum`a /1, 2, 3/. Nie zostały one jednak przeprowadzone wyczerpująco, co jest zrozumiałe z uwagi na obszerność tematu. W związku z tym podjęliśmy się ponownie zbadać wyżej poruszone własności koncentrując się szczególnie na jego własnościach mechanicznych.

W przeciwieństwie do innych badaczy zwęziliśmy prace do badania polietylenu usieciowanego o dużych zawartościach żelu w granicach 60-90 %, gdyż zakres ten ma znaczenie praktyczne. Ponadto zastosowano szereg nadtlenków, aby zanotować ewentualnie zmiany jakie powodują te związki w strukturze usieciowanego polietylenu, a tym samym w jego własnościach fizykomechanicznych.

W niniejszej pracy przeprowadzono następujące badania:

1. oznaczenie zawartości frakcji żelowej,

2. statyczne badania mechaniczne,

3. badanie elektryczne,

4. badania szybkości sieciowania,

5. analiza deriwatograficzna.

RADZIKOWSKA Eugenia

Równania elektrodynamiki sprężystych powłok dielektrycznych.

(Praca doktorska).

Warszawa 1977 s. 90.

Prace IPPT 52/1977.

Teoria powłok stanowi niezwykle rozbudowana dziedzinę mechaniki ośrodków ciągłych. Teoria powłok rozwijała się zarówno w kierunku czysto geometrycznym jak i w kierunku różnych hipotez fizycznych. W szczególności, opracowane zostały modele powłok w zakresie teorii sprężystości, plastyczności, reologii oraz termodynamiki.

Nie istniała natomiast teoria opisująca oddziaływania sprężystej powłoki dielektrycznej z polem elektromagnetycznym. Niniejsza praca jest pierwszą publikacją przedstawiającą teorię takich oddziaływań. Jej celem jest zbudowanie pełnego konsystentnego układu równań opisujących oddziaływanie pól mechanicznych odkształceń i przemieszczeń z polem elektromagnetycznym wewnątrz i z zewnątrz cienkiej powłoki. Zarówno pole elektromagnetyczne jak i mechaniczne zostały potraktowane w pracy równorzędnie jako dwa oddziałujące pola.

Podstawą pracy była ogólna teoria trójwymiarowych sprężystych ośrodków dielektrycznych rozwinięta w pracach Dixona i Eringena [4] oraz Toupina [10]. Metoda zastosowana w pracy jest w pewnym sensie analogiczna do metod stosowanych przez Naghi`ego [6] i Woźniaka [11] dla otrzymania czysto mechanicznych równań powłok cienkich z teorii trójwymiarowego ośrodka sprężystego. W teorii mechanicznych powłok cienkich obowiązuje szereg hipotez, dzięki którym możliwe jest zbudowanie pełnego układu równań na powierzchni podstawowej. W rozpatrywanym przypadku znaleziono analogiczne założenia dotyczące pola elektromagnetycznego. Zbudowano pełen sprzężony konsystentny układ równań elektrodynamiki cienkich sprężystych powłok dielektrycznych, który wiąże ze sobą przekrojowe wewnętrzne pole elektromagnetyczne określone na powierzchni podstawowej, pole elektromagnetyczne zewnętrzne (w próżni) i pole przemieszczeń punktów powłoki. Z układem równań związany jest odpowiedni układ warunków początkowych i brzegowych na brzegu powierzchni podstawowej.

W pracy podane zostały również uproszczone teorie, mianowicie teoria powłok dielektrycznych Kirchhoffa -Love`a oraz teoria błonowa dużych odkształceń; a jako szczególny przypadek zamieszczone zostały związki konstytutywne dla membrany sprężystej będącej izotropowym dielektrykiem drugiego rzędu. Podobnie jak w przypadku czysto mechanicznym [11] możliwe są również przejścia do bardziej uproszczonych teorii, włącznie z technicznymi teoriami powłok. Uproszczenia dotyczyć mogą zarówno pól mechanicznych jak i elektromagnetycznych. Jedna z takich teorii opisująca słabe pole elektromagnetyczne została przedstawiona przez autorkę w [8].

Zdaniem autorki zastosowana w pracy metoda nie jest jedynym możliwym sposobem przejścia z trójwymiarowej teorii dielektryków sprężystych do teorii powłok cienkich.

Metoda ta wydaje się jednak naturalna.

Przedstawiona ogólna teoria jest dość skomplikowana ze względu na to, że opisuje pełne sprzężone oddziaływanie obydwu pól. Autorka jest zdania, że uproszczone technicznie teorie uwzględniające konkretne warunki fizyczne mogą być podstawą do obliczeń cienkich powłok dielektrycznych występujących w układach elektronicznych. Można również spodziewać się zastosowań wyników tej pracy w teorii rozchodzenia się fal elektromagnetycznych w próżni w obecności powłoki dielektrycznej, która powoduje odbicia i zakłócenia sygnałów.

DIETRICH Lech

Uwzględnienie wzmocnienia materiału w analizie złożonych procesów plastycznego płynięcia.

(Praca habilitacyjna).

Warszawa 1977 s. 165.

Prace IPPT 53/1977.

Celem niniejszej pracy jest omówienie istniejących metod i prób uwzględnienia wzmocnienia materiału w obliczeniach procesów plastycznego płynięcia i następnie przedstawienie numerycznej metody rozwiązywania geometrycznie dwuwymiarowych zagadnień brzegowych, która umożliwia uwzględnienie wzmocnienia materiału. Ostatnia część pracy poświęcona będzie pokazaniu, na kilku reprezentatywnych przykładach efektywności stosowania tej metody w rozwiązywaniu zagadnień brzegowych oraz analizie wpływu wzmocnienia materiału na rozwiązanie.

SZANIAWSKI Andrzej, BIERNACKI Marian

Równania przepływu dla modelu zawiesiny zawierającej kuliste cząstki stałe.

Warszawa 1977 s. 20.

Prace IPPT 54/1977.

Rozpatruje się przepływ mieszaniny /zawiesiny/ dwufazowej, w której fazę ciekłą stanowi lepki nieściśliwy płyn a fazę stałą równomiernie rozproszone małe kulki sztywne. Opisując geometryczną strukturę zawiesiny wprowadzimy charakterystyczne wielkości a i l odpowiadające średnicy i odległości między sąsiadującymi cząstkami. Zakłada się duże rozproszenie cząstek, a więc stosunek wymiaru cząstek a do odległości między nimi l jest znacznie mniejszy od jedności. Charakteryzująca przepływ makroskopowa długość L jest z założenia dostatecznie duża w porównaniu z wymiarami charakteryzującymi układ cząstek w mikroskali, tak aby można było rozpatrywaną zawiesinę traktować jako ośrodek ciągły ze złożoną wewnętrzną mikrostrukturą.

Ze względu na duże rozproszenie cząstek będziemy je rozpatrywać jako punkty materialne o trzech translacyjnych stopniach swobody. Z drugiej strony przyjmować będziemy, że cząstki nie są zbyt małe - tak abyśmy mogli pominąć wpływ ruchów Browna.

W wyprowadzonych dla mieszaniny makroskopowych równaniach przenoszenia masy i pędu pojawiają się pewne wielkości: siły oddziaływania /opór, wypór/ fazy ciekłej na cząstki oraz wypadkowa sił powierzchniowych /tensor naprężeń/, do określenia których potrzebne są dodatkowe informacje o własnościach wynikających z wewnętrznej struktury zawiesiny. Po wyprowadzeniu równań transportu zwrócenie uwagi na sposób określania oporu cząstek i tensora naprężeń jest głównym zadaniem niniejszej pracy.

MUSZYŃSKA Agnieszka

Wpływ efektu poślizgu w zamkach na tłumienie drgań łopatek maszyn wirnikowych.

Warszawa 1977 s. 24.

Prace IPPT 55/1977.

W niniejszej pracy zbadano efekt poślizgu i wynikające stąd rozproszenie energii w zamku łopatki sprężarki. Praca zawiera /i/ identyfikację pierwszej postaci drgań łopatki i jej tłumienia wewnętrznego przy ciasnym zamocowaniu łopatki w zamku oraz /ii/ badania doświadczalne reakcji dynamicznej na wymuszenie harmoniczne przy luźnym zamocowaniu i statycznie symulowanej odśrodkowej sile bezwładności towarzyszącej wirowaniu, /ii/ model matematyczny układu i jego analizę.

RUDOWSKI Jerzy, STUPNICKA - SZEMPLIŃSKA Wanda

Dwuczęściowe cykle graniczne w samowzbudnych układach drgających.

Warszawa 1977 s. 56.

Prace IPPT 57/1977.

Zadaniem obecnej pracy jest analiza możliwości generowania w układzie samowzbudnym typu van der Pol`a o dwóch stopniach swobody cykli granicznych prawie periodycznych - dwuczęstościowych. Badania teoretyczne przeprowadzone są za pomocą metody uśredniania i zawierają pełną analizę istnienia i stateczności wszystkich cykli granicznych, jakie mogą zaistnieć w rozważanych układach. Wyniki te są następnie weryfikowane za pomocą maszyn analogowych, na których symulowane są równania ruchu rozważanych układów.

Najpierw przeprowadzona została pełna analiza układu rozważanego przez A. Tondl`a w [4, 5], tj. układu z jednym elementem van der Pol`a i liniowym tłumikiem. Następnie zbadane są układy w których występują po 2 elementy nieliniowe - układ zawierający jeden element van der Pol`a i nieliniowy tłumik o “miękkiej” charakterystyce oraz układ zawierający dwa elementy van der Pol`a. Przeprowadzona następnie analiza na maszynach analogowych w pełni potwierdziła wyniki teoretyczne, wskazując na możliwość generowania w układach z dwoma elementami nieliniowymi cykli granicznych dwuczęściowych.

NADOLSKI Władysław, PIELORZ Amalia

Rozprzestrzenianie się fal sprężystych w prętach o odcinkowo stałych przekrojach i skończonych długościach.

Warszawa 1977 s. 31.

Prace IPPT 56/1977.

W pracy tej rozpatrywane są trzy układy prętowe, za pomocą których można modelować wiele układów mechanicznych, wchodzących w skład maszyn i urządzeń technicznych, w których w czasie procesu roboczego występują zderzenia.

W pierwszym przypadku pręt /1/, o długości L₁, podzielony na n części o stałych odcinkowo przekrojach, uderza wzdłużnie w drugi pręt /2/, o długości L₂, podzielony na m części również o stałych odcinkowo przekrojach, jak pokazano na rysunku 1a.

W drugim przypadku bryła sztywna o masie m uderza wzdłużnie pręt o długości L, podzielony na n części o stałych odcinkowo przekrojach, rysunek 1b. W ostatnim przypadku pręt /1/, o długości L₁ i zmiennym przekroju, uderza wzdłużnie w drugi pręt /2/, o długości L₂ również o zmiennym przekroju, rysunek 1c.

Zakładamy, że płaszczyzny czołowe prętów są prostopadłe do osi, a przemieszczenia poprzeczne są bardzo małe i w rozpatrywanych przypadkach są pomijane. Prędkość pręta /1/ i masy m, przed zderzeniem jest równa v₀.

Przyjmujemy, że oś x jest równoległa do osi prętów. Początek jej pokrywa się z końcem swobodnego pręta /1/, rysunek 1a, w chwili styku, prętów, dla t = 0. W przypadku uderzenia pręta /1/ w pręt /2/ o zmiennym przekroju, rysunek 1c, początek osi x jest przesunięty o długość x₀ od swobodnego końca pręta /1/, w chwili styku prętów, dla t = 0.

Wszystkie rozważane przykłady rozwiązujemy analitycznie za pomocą metody, która bardzo szczegółowo została omówiona w pracy [1], w przypadku uderzenia bryły sztywnej w pręt o stałym przekroju.

ZIELKE Walter

Redukcja równań nieliniowych do KdV i rozwiązania okresowe.

(Praca habilitacyjna).

Warszawa 1977 s. 47.

Prace IPPT 58/1977.

W niniejszej pracy wykazano, że równania Eulera-Lagrange wynikające zasady wariacyjnej odpowiedniego typu redukują się do równań KdV, a więc są to równania opisujące nieliniowe fale dyspersyjne. Dla badania tych fal np. metodą optyki geometrycznej Whithama potrzebne są jednak rozwiązania periodyczne w postaci domkniętej.

W przedstawionej pracy znaleziono takie rozwiązania dla węższej klasy równań niż klasa równań sprowadzonych do KdV, dotychczas ograniczono się do rozwiązywania poszczególnych konkretnych równań. Główne wyniki tej pracy były już opublikowane we wcześniejszej pracy autora [33].

W fizyce plazmy nieliniowe fale dyspersyjne badane były głównie w związku z bezzderzeniowymi falami uderzeniowymi w zimnej plazmie. W urządzeniach plazmowych, m. in. związanych z kontrolowaną syntezą termojądrową, droga swobodna cząstek pomiędzy zderzeniami jest dużo większa od rozmiarów urządzenia więc można pomijać wpływ zderzeń przy opisie plazmy. Fale uderzeniowe bada się tu w związku z mechanizmem grzania plazmy. Prace Adlama i Allena oraz Dawis`a i innych dotyczyły rozwiązań stacjonarnych opisujących fale hydromagnetyczne rozchodzące się w poprzek pola magnetycznego. Często bada się fale rozchodzące się w zimnej plazmie bez pola magnetycznego - tzw. fale jono - akustyczne [3], [14], co jest m. in. istotne dla potrzeb diagnostyki plazmy. Układy równań opisujące obydwa wspomniane typy fal sprowadzają się do równania KdV [3, 4].

W niniejszej pracy wyprowadzono te równania z odpowiednich zasad wariacyjnych i wykorzystano je jako przykłady równań Eulera-Lagrange`a sprowadzalnych do KdV i posiadających ściśle periodyczne rozwiązania stacjonarne. Bliżej przedyskutowano fale jonowo-akustyczne.

Potwierdzono istnienie ograniczenia amplitud dla rozwiązań stacjonarnych. Ograniczenie to związane jest jednocześnie z ograniczeniem stosowalności samych równań wyjściowych.

KUBIK Józef, MIELNICZUK Janusz

Kinematyka ośrodków porowatych wypełnionych cieczą.

Warszawa 1977 s. 11.

Prace IPPT 59/1977.

Praca niniejsza jest próbą sformułowania kinematyki ośrodka porowatego wypełnionego cieczą dla skończonych deformacji szkieletu. Przyjmuje się, podobnie jak w pracach [3], [4], że ośrodek zajmuje objętość równą sumie objętości jaką wypełnia materiał szkieletu i objętości por zawartych w szkielecie. Kształt powierzchni ograniczającej obszar zajmowany przez ośrodek wyznaczony jest obrysem porowatego szkieletu. W odróżnieniu od w/w prac w rozważanym podejściu jakobian przekształcenia jest miarą zmiany objętości kompozytu porowatego szkieletu i jest określony poprzez zmianę układu współrzędnych związanych z porowatym szkieletem w wyniku zadanej deformacji. Przy takim sposobie opisu spełniona jest zasada zachowania masy dla szkieletu ośrodka, natomiast w przypadku cieczy wypełniającej pory można rozważać jedynie równanie bilansu masy cieczy względem obszaru kompozytu, tzn., że dopuszcza się możliwość wypływu cieczy poza obszar porowatego szkieletu.

Rozważania zilustrowano przykładem wyznaczania funkcji dla jednowymiarowej i jednowymiarowej deformacji kompozytu przy założeniu nieściśliwości obu składników.

ZIABICKI Andrzej

The Theory of Crystal Nucleation in Polymers.

Warszawa 1977 s. 38.

Prace IPPT 60/1977.

The nucleation-growth scheme is widely used as basis for the theory of crystallization kinetics. The theory of nucleation, originally proposed for condensation of vapours, has subsequently been modified to describe crystallization of melts and solutions of various substances, including long-chain polymers. However, formation of crystals from long chains composed many segments is a very complicated process, largely controlled by what is called “morphology of crystallization”, i. e. the way in which individual chains are arranged to form a crystal. The existing theories of nucleation can be divided into two groups:

- formal theories, using phenomenological parameters, like free energy of cluster formation, cluster symmetry, interface energy, etc, without going into the molecular details of crystal formation and structure,

- structural theories, emphasizing some particular morphology of crystals,

Since we do not know (except for same special cases, as crystallization in very dilute solutions), what is the actual morphology of crystallization, the predictive value of structural theories is rather limited. On the other hand, the use of formal, phenomenological theories requires additional structural information and is not independent of assumptions related to morphology (e.g. one-chain, or many - chain growth, one- or many-directional growth, etc).

The aim of the present paper is to show, how special features of polymer crystallization affect nucleation equations of the formal theory, and what are the consequences of assuming various morphologies and various modes of cluster growth from long-chain macromolecules. A superposition scheme is proposed yielding predictions about the most probable distribution of various nucleation mechanisms.

BOGACZ Roman

O stateczności wzajemnego oddziaływania układów ciągłych i dyskretnych w ruchu względnym.

(Praca habilitacyjna).

Warszawa 1977 s. 75.

Prace IPPT 61/1977.

Problemy dyskutowane w niniejszej pracy są rozwinięciem badań dotyczących ruchomych obciążeń typu [2] ¸ [22] o zagadnieniu stateczności ruchu, które poza aspektem poznawczym mają, również istotne znaczenie praktyczne głównie w takich gałęziach techniki jak transport, włókiennictwo a także w niektórych dziedzinach technologii obróbki metali. O ile przykładowo kwestia stateczności oddziaływania pociągu z falami bieżącymi na powierzchni ziemi może być istotna w dalekiej przyszłości to w transporcie przenośnikami taśmowymi, kolejnictwie linowym, transporcie nawodnym czy przy konstrukcji urządzeń pantografowych kwestie te wymagają analizy już przy prędkościach stosowanych obecnie.

Praca składa się z trzech części. Pierwsza zawiera wstęp, charakterystykę problemu, algorytm rozwiązania zagadnienia, podstawowe pojęcia stateczności i kryteria pomocnicze wykorzystywane w pracy. Część druga poświęcona jest analizie kształtu obszarów stateczności w przypadku oddziaływania układów ciągłych.

Część trzecia dotyczy problemu stateczności współdziałania układów ciągłych z układami dyskretnymi w ruchu względnym.

DOBRZAŃSKI Mieczysław M.

Kwantowe przedstawienie fali hiperdźwiękowej i jego zastosowanie.

(Praca habilitacyjna).

Warszawa 1977 s. 94.

Prace IPPT 62/1977.

Niniejsza praca jest próbą przedstawienia fali akustycznej w kategoriach mechaniki kwantowej a następnie zastosowania uzyskanego modelu do opisu tejże fali z elektronami przewodnictwa. Śledząc ewolucję modeli stosowanych w akustyce i optyce, począwszy od modeli klasycznych opisujących zjawiska makroskopowe poprzez modele kwantowe opisujące mikrokosmos, dochodzi się do ich uogólnienia w postaci modelu makroskopowo-kwantowego pozwalającego opisywać takie efekty jak np. promieniowanie laserowe, czy też nadprzewodnictwo. Oba te zjawiska z formalnego punktu widzenia charakteryzują się koherentnością i mogą być przedstawione przy pomocy pewnej szczególne metody uwzględniającej zarówno ich charakter kwantowy jak i ich makroskopową naturę.

Analizując właściwości fali akustycznej można wprowadzić kryterium umożliwiające określenie częstotliwości powyżej której spójne drgania akustyczne należy traktować jako zbiór indywidualnych fononów o właściwościach quasikorpuskularnych. Indywidualizacja ta występuje przy częstotliwościach hiperdźwiękowych a w bardzo niskich temperaturach - już przy częstotliwościach ultradźwiękowych. Dlatego też, ograniczając dalsze rozważania do powyższych częstotliwości, w zakresie których leżą częstotliwości stosowane w akustoelektronice kwantowej, omija się trudności związane z rozwiązywaniem równania Boltzmanna.

Uwzględniając różnice występujące między statystykami opisującymi fononowe modele drgań termicznych i drgań fali hiperdźwiękowej wynikające z koherentności tych ostatnich i biorąc pod uwagę zarówno kwantowy jak i makroskopowy charakter fali akustycznej, można opierając się na analogii z optyką kwantową, wysunąć wniosek o celowości zastosowania metody stanów koherentnych. Metoda ta pozwala na prezentację fali hiperdźwiękowej jako zjawiska quasiklasycznego opisywanego przez wielkości zespolone zależne od wychylenia akustycznego. Traktując propagującą się w ośrodku falę hiperdźwiękową jako pewną deformację zewnętrzną nałożoną na podukład podstawowy, można opisać ją przy pomocy operatora deformacji będącego zarazem operatorem ewolucji tegoż podukładu. Znajomość operatora deformacji umożliwia znalezienie postaci hamiltonianu oddziaływania wzajemnego, co w konsekwencji pozwala na opisanie rozpatrywanego problemu przy pomocy równania Schrödingera w obrazie interakcji.

ROMANOWSKI Edward

Studium zjawiska zacierania wybranych elementów maszyn.

(Praca habilitacyjna).

Warszawa 1977 s. 129.

Prace IPPT 63/1977.

Przedmiotem niniejszej pracy jest studium literatury i wyników szczegółowych badań własnych zjawiska zacierania się wybranych elementów maszyn.

Znaczenie naukowe badań poznawczych zjawiska zacierania się elementów maszyn wynika z tego, że wraz z rozwojem techniki rosną wymagania niezawodności związane ze specyfiką pracy połączeń ruchowych w podwyższonych temperaturach poddanych wysokim i zmiennym naciskom, w różnych zakresach prędkości poślizgu, w ośrodkach aktywnych chemicznie. Dlatego badania poznawcze tego zjawiska powinny wyprzedzać aktualny poziom rozwoju techniki i zastosowań przemysłowych. Natomiast znaczenie gospodarcze podjętego w pracy problemu wynika z konieczności zaspokojenia bieżących potrzeb przemysłu.

Praca stanowi uogólnienie poprzednich prac autora /14/, /15/, /16/, /17/, /18/ z dodaniem nowych, oryginalnych elementów w zakresie kompleksowego ujęcia związków przyczynowych zacierania, identyfikacji mechanizmu tego zjawiska i badań genezy jego powstawania. Ponadto zawiera niektóre elementy z zakresu terapii spowodowanych nim uszkodzeń oraz prognostyki jego występowania w węzłach maszyn.

Niniejsze opracowanie składa się z dwóch zasadniczych części, z których część I obejmuje syntetyczne ujęcie stanu wiedzy o zacieraniu i określenie tego pojęcia przez autora. Opracowania uogólnionego modelu związków przyczynowych zjawiska zacierania i wskazania możliwości wyznaczenia wartości współczynnika “k” /w mało dotychczas przydatnej w praktyce zależności analitycznej opisującej niszczenie zacieranego elementu/, drogą wykorzystania tego modelu.

Część II niniejszego opracowania obejmuje własne szczegółowe badania eksperymentalne i oparte na nich studium zjawiska zacierania. Rozdział pierwszy zawiera uzasadnienie wyboru obiektu badań szczegółowych. Rozdział drugi obejmuje identyfikację zjawiska niszczenia ciernego, analizę jego objawów makro-, mikro- i submikroskopowych oraz warunków i intensywności jego występowania w rozpatrywanych węzłach maszyn. Zawiera on nowe elementy poznawcze fizyki zjawiska zacierania, które wzbogacają dotychczasowy stan wiedzy o nim i pozwalają na dalsze uściślenie hipotez zacierania. Następnym elementem poznawczym w tym rozdziale są wyniki badań wykazujące olbrzymi wzrost intensywności transportu chromu, krzemu i tlenu do obszarów uszkodzeń warstwy wierzchniej zacieranej stali. Również nowym elementem metodycznym niniejszej pracy jest zastosowanie sondy elektronowej jako precyzyjnego narzędzia do badań poznawczych zjawiska zacierania. Rozdział trzeci obejmuje badania genezy zjawiska zacierania wybranych elementów maszyn oraz wyjaśnienia wpływu struktury i własności fizyko-mechanicznych warstwy wierzchniej, stereometrii powierzchni styku, wartości i rozkładu nacisków, prędkości poślizgu, budowy filmu olejowego, jego własności przeciwtarciowych i temperatury na powstawanie i rozwój zacierania. W rozdziale tym podano również niektóre elementy terapii i prognozowania. Zaletą niniejszej pracy, w odróżnieniu od dotychczasowych jedno- i dwuparametrowych badań zacierania, jest jednoczesne szczegółowe ujęcie zmian stanu najważniejszych czynników i ich wzajemnych uwarunkowań w procesie zacierania.

Całość opracowania zakończono wnioskami, które podzielono na wnioski o charakterze naukowo-poznawczym, wnioski o charakterze stosowanym oraz wnioski dotyczące kierunków dalszych badań uznanych za najbardziej wskazane wg. obecnego rozeznania problemu i oceny autora.

JASSEM Wiktor, KRZYŚKO Mirosław, STOLARSKI Przemysław, ŁOBACZ Piotra

Zróżnicowanie międzyosobnicze częstotliwości formantowych samogłosek w mowie ciągłej.

Warszawa 1977 s. 15.

Prace IPPT 64/1977.

Wyniki dotychczasowych prac nad rozpoznawaniem samogłosek na podstawie wartości 2 najniższych formantów pozwoliły postawić hipotezę dotyczącą możliwości rozpoznawania głosów na podstawie tychże wielkości z uwzględnieniem łącznego rozkładu dla wszystkich 6 polskich samogłosek.

Ponieważ rozkład taki jest wielomodalny, wyłączono stosowanie metod parametrycznych, wykorzystano natomiast funkcje potencjałowe. Przedstawiono w zarysie matematyczne podstawy zastosowanej metody oraz wyniki jej zastosowania, które doprowadziły do ogólnego wniosku, że rozpoznawanie głosu osoby mówiącej na podstawie wartości F₁ i F₂ w mowie ciągłej jest, w ograniczonym zakresie, możliwe.

DOROSZ Stanisław

Metoda szacowania ugięć konstrukcji sprężysto - plastycznych w stanie przystosowania.

(Praca doktorska).

Warszawa 1977 s. 121.

Prace IPPT 65/1977.

Celem pracy jest opracowanie metody oceny od góry wielkości ugięć konstrukcji sprężysto - plastycznych poddanych zmiennym quasistatycznie jak i dynamicznie obciążeniem. W odróżnieniu od innych prac, w oszacowaniu ugięć trwałych uwzględniono kształt i zasięg stref plastycznych oraz energię dysypowaną w tych strefach. Przy wyprowadzeniu oszacowań wzięto pod uwagę nie tylko teoretyczne znaczenie, ale również praktyczne, a mianowicie nadające się do bezpośredniego zastosowania w inżynierskim projektowaniu konstrukcji. Problem ten jest szczególnie aktualny w związku z wprowadzeniem nowej normy konstrukcji stalowych PN -76 B-0320, która wprowadza warunek przystosowania jako kryterium bezpieczeństwa konstrukcji poddanych zmiennym obciążeniom.

WALASEK Janusz

Budowa i własności sieci polimerowych z defektami.

(Praca doktorska).

Warszawa 1977 s. 103.

Prace IPPT 66/1977.

Występowanie defektów wpływa na fizyczne własności usieciowanych polimerów. Typowym polimerem usieciowanym jest kauczuk. Struktura sieci wraz z defektami kształtuje się w trakcie syntezy polimerów. Umiejętność przewidywania własności elastycznych i warunków żelowania w zależności od struktury sieci, pozwala kierować procesem syntezy tak, aby powstała struktura o optymalnych własnościach. Taka umiejętność prognozowania może mieć duże znaczenie w praktyce syntezy i przetwórstwa polimerów. Może ona być wykorzystana w odpowiednim doborze parametrów procesu. Obecna wiedza na temat zależności własności fizycznych polimerów usieciowanych od ich struktury ogranicza się do znacznie prostszych struktur niż te, które można zrealizować w praktyce. Dotychczasowe rozważania dotyczyły przeważnie struktur sieci idealnych lub sieci zawierających nieliczne typy defektów takich, jak swobodne łańcuchy i pętle. Opis własności realnych próbek usieciowanych polimerów przy pomocy takich modeli sieci wydaje się zbyt dużym uproszczeniem. W pracy podjęto próbę teoretycznego sformułowania związku pomiędzy strukturą i defektami polimerów usieciowanych a ich własnościami fizycznymi. Rozważania przeprowadzono, na ogół, dla modelu czterofunkcyjnej sieci o gaussowskiej statystyce konformacji łańcuchów z dowolnym rozkładem mas cząsteczkowych (sieć polidyspersyjna). Część wyników będzie podana dla sieci z dowolną funkcyjnością.

Celem pracy jest uogólnienie modelu sieci czterofunkcyjnej przez wprowadzenie wszystkich możliwych topologicznie defektów oraz wprowadzenie wyrażeń opisujących zależność od topologicznej struktury sieci następujących wielkości fizycznych:

Współczynnika konfrontacji sieci

Energii swobodnej deformacji i modułu elastyczności

Rozkładu defektów

Punktu żelowania

Ułamka żelu i zolu.

MAY Stanisław

O pewnej klasie rozwiązań samopodobnych równań Stokesa.

Warszawa 1977 s. 11.

Prace IPPT 67/1977.

JASSEM Wiktor

Założenia ogólnego modelu rozpoznawania mowy.

Warszawa 1977 s. 47.

Prace IPPT 68/1977.

Przedstawiono ogólny, teoretyczny model rozpoznawania mowy przez układ biologiczny (człowieka) lub techniczny (z wykorzystaniem ETO). Wyjaśniono działanie modelu i zaproponowano właściwe dla niego użycie pojęć lingwistycznych. Zilustrowano funkcjonowanie całości oraz niektórych bloków modelu porównując pewne elementy percepcji mowy przez człowieka z niektórymi najnowszymi systemami automatycznego rozpoznawania mowy (ARM). Na tym tle omówiono w zarysie koncepcję prac w zakresie ARM prowadzonych w Pracowni Fonetyki Akustycznej IPPT.

GEMBIAK Danuta

Rozpoznawanie segmentów wokalicznych i szumowych w ograniczonym zbiorze najczęstszych subiektywnie wyrazów polskich.

Warszawa 1977 s. 13.

Prace IPPT 69/1977.

Na podstawie danych uzyskanych z pomiarów 6 standardowych zdań wykonano wzorce, na których dokonano rozpoznawania w pierwszym etapie 30, a następnie 100 wyrazów ze słownika frekwencyjnego. Wyrazy te potraktowano jako próbę losową. Rozpoznawania samogłosek z 30 wyrazów dokonano dla jednego głosu, natomiast 100 wyrazów dla dwu głosów. Poprawność identyfikacji samogłosek próby losowej dla dwu osób wynosi 93%

Dokonano próby teoretycznego rozpoznania 200 najczęstszych subiektywnie wyrazów polskich. Przyjęto hipotezę, że rozpoznajemy samogłoski, spółgłoski trące i zwarto-trące. Aprioryczna poprawność rozpoznawania 200 wyrazów wynosi 94%.

KUBZDELA Henryk, MYTKOWSKI Krzysztof, DEMENKO Grażyna

Układ przetwarzania i rejestracji widm sekcyjnych z analizatora Sona-Graph.

Warszawa 1977 s. 15-32.

Prace IPPT 60/1977.

SKŁODOWSKI Marek

Studium nad metodą rejestracji izopach w warstwach wyciętych z zamrożonych modeli EO.

Warszawa 1977 s. 8.

Prace IPPT 70/1977.

Praca wykazuje możliwość zastosowania holografii do rejestracji izopach w dwójłomnych modelach nieodkształcających się w trakcie pomiarów. Wykorzystano fakt, że stan polaryzacji światła po przejściu przez model dwójłomny, zawiera informację nie tylko o różnicy naprężeń głównych w modelu.

ŁOZIŃSKI Wojciech

Lokalizacja i wyznaczanie szerokości rozwarcia rysy metodami elastooptycznymi.

Warszawa 1977 s. 9-27.

Prace IPPT 70/1977.

W pracy przedstawiono pewne koncepcje wykorzystania metody elastooptycznej warstwy powierzchniowej do badania pękania belek fibrobetonowych. Zawarte w pracy propozycje dotyczą nowych metod elastooptycznych wyznaczania chwili i miejsca powstawania pęknięć oraz określania szerokości rozwarcia rysy. Podane wyniki badań poparte zostały analizą teoretyczną proponowanych metod. Prace weryfikacyjne prowadzone były w oparciu o wskazania tensometrów mechanicznych o bardzo wysokiej czułości.

SZEMPLIŃSKA - STUPNIKA Wanda

Uogólnienie metody bilansu harmonicznych do wyznaczania parametrycznych rezonansów kombinowanych.

Warszawa 1977 s. 31.

Prace IPPT 71/1977.

Analiza stateczności rozwiązań trywialnych układu równań różniczkowych z periodycznie zmiennymi współczynnikami jest przedmiotem żywego zainteresowania we współczesnej literaturze, gdyż zagadnienie to pojawia się przy studiach wielu fizycznych układów. Równania takie pojawiają się przy analizie stateczności dynamicznej konstrukcji, stateczności ruchu satelitów okołoziemskich, stateczności drgań łopatek śmigłowców, stateczności położenia równowagi rur przez które przepływa pulsujący płyn, stateczności drgań ustalonych układów nieliniowych, w układach elektrycznych i wielu innych [1-14].

Do rozwiązania tego zagadnienia stosowane są dwie grupy metod:

1. Metody numeryczne - w których całkuje się wielokrotnie równania ruchu przy różnych warunkach początkowych,

2. przybliżone metody analityczne.

Nie podejmując dyskusji na temat wad i zalet tych skrajnie różnych podejść, obecna praca poświęcona jest pewnym zagadnieniom przybliżonych metod analitycznych, a w szczególności stawia sobie za zadanie opracowanie efektywnej metody analityczno - numerycznej wyznaczania parametrycznych rezonansów kombinowanych, dwuczęściowych. Jak wiadomo w układach o więcej niż jeden stopień swobody oprócz rezonansów periodycznych, takich jakie mają miejsce w równaniu Mathieu, pojawia się nowy typ niestateczności, zwany rezonansem kombinowanym. Wprawdzie zjawisku temu poświęcono wiele prac [1-5, 14-19], jednak metody badania wykazują istotne niedostatki, gdyż korzystają z daleko idących uproszczeń związanych z metodami perturbacyjnymi opartymi o ideę “małego parametru”. Uproszczenia te nie są wprowadzane w metodzie bilansu harmonicznych, przedstawionej przez Bołotina [20]. Lecz metoda bilansu harmonicznych jest dostosowana jedynie do badania rezonansów periodycznych. Zadaniem niniejszej pracy jest próba uogólnienia tej metody na przypadek rezonansów kombinowanych tj. przypadek, gdy na granicy niestateczności odpowiedź układu jest prawie-periodyczna, w pierwszym przybliżeniu przedstawiona jako suma dwóch składowych harmonicznych o częstościach niewspółmiernych.

CHACHULSKI Andrzej

Zagadnienie fizycznej jednostki czasu definiowanej własnościami atomu cezu Cs¹³³.

(Praca habilitacyjna).

Warszawa 1977 s. 134.

Prace IPPT 72/1977.

Wyjątkową pozycję z punktu widzenia nieoznaczoności bezwzględnej uchybu, zajmują spektrometry bierne z wiązką atomową /typu stacjonarnego/. W tego typu układach w najwyższym stopniu jest spełniony warunek “swobody” poszczególnych cząstek zbioru. Oznacza to, ze występujące oddziaływania zewnętrzne różnych form materialnych, takich jak pól magnetycznych, elektrycznych, elektromagnetycznych, cząstek różnego rodzaju, wreszcie oddziaływania ciała stałego, są relatywnie najmniejsze. Jednocześnie w spektrometrach tego typu istnieje w stopniu najdokładniejszym możliwość eksperymentalnego ustalenia warunków fizycznych, które występują w rozpatrywanym układzie pole - zbiór atomowy.

Praca ta jest poświęcona spektrometrowi biernemu z wiązką atomów.

PROSNAK Włodzimierz J., STROJNOWSKI Mciej P.

Computation of Flow about an Arbitrary System of Discs.

Warszawa 1977 s. 90.

Prace IPPT 73/1977.

The paper contains the theoretical background, and a program for computing plane, steady, incompressible and inviscid flow about an arbitrarily given system of discs, in two cases meaningful from the viewpoint of applications. The two cases differ in the boundary conditions only, the stream uniform at infinity being assumed in the first case, and - in the second one - the flow being induced by a source and a vortex of a given location and given intensities. In the both cases the computation of the whole flow field reduces to solution of a linear system of equations containing - as unknowns - certain constant coefficients, appearing in an analytical expression for the complex velocity, the expression being assumed in form of a suitable series of rational functions.

NOWAKOWSKA Wanda

Rola częstotliwości podstawowej i poziomu intensywności w percepcji akcentu w mowie polskiej.

Warszawa 1977 s. 28.

Prace IPPT 74/1977.

Dość szeroko rozpowszechnione jest stanowisko jakoby w układzie słuchu człowieka wykorzystane były jako korelat akcentu wielkości fizyczne takie jak: częstotliwość podstawowa, poziom intensywności oraz czas trwania sylaby. Stanowisko to znajduje odbicie w literaturze. Wobec pewnych niezgodności pomiędzy danymi psychoakustycznymi a analizą parametrów fizycznych sygnału mowy, uznano za celowe eksperymentalne zweryfikowanie teorii utrzymującej wymienione trzy parametry jako odpowiedzialne za akcent wypowiedzi.

W przedstawionym doświadczeniu użyto jako sygnału nagrań na taśmie magnetofonowej 20 wypowiedzi.

MARKS Wojciech

Belki sprężone i sprężono - rozprężone o minimalnym przekroju.

Warszawa 1977 s. 32.

Prace IPPT 75/1977.

W niniejszym opracowaniu przedstawiono rozwiązanie zagadnienia optymalizacji wymiarów belki przy zadanych wielkościach sił sprężających i rozprężających oraz trasach kabli.

Zadanie sformułowano jako zagadnienie programowania nieliniowego. Rozwiązanie uzyskano drogą kolejnego rozpatrywania punktów, w których może występować minimum funkcji celu i sprawdzaniu, czy są one dopuszczalne.

Korzystając z rozważań analitycznych opracowano program w języku FORTRAN pozwalający na rozwiązaniu zagadnienia.

Wszystkie wzory i zależności odnoszą się do konstrukcji sprężano - rozprężonych. Po podstawieniu wielkości siły sprężającej R = 0 są one ważne w przypadku konstrukcji tylko sprężonych.

FRYDRYCHOWICZ Wacław, MATYSIAK Stanisław, OLESIAK Zbigniew

Mieszane zagadnienia brzegowe termosprężystości ośrodka mikropolarnego. Warszawa 1977 s. 43.

Prace IPPT 76/1977.

Przedmiotem pracy jest zbadanie wpływu pola temperatury wywołanego nierównomiernym ogrzaniem brzegu na stan naprężenia i odkształcenia w nieograniczonym ośrodku sprężystym typu Cosseratów. Między innymi interesować nas będą mieszane zagadnienia brzegowe, a więc zagadnienia szczelin i kontaktowe oraz odpowiedź na pytanie jak i na ile mikropolarność ośrodka wpływa na stan naprężenia i odkształcenia. Rozpatrywać będziemy zagadnienia osiowo symetryczne a sposób rozwiązania układu odpowiednich równań różniczkowych cząstkowych termosprężystości będzie oparty na zastosowaniu transformacji całkowych Hankela. W punkcie 2 pracy podajemy równania wyjściowe i sposób ich rozwiązania. W punkcie 3 podamy rozwiązanie zagadnienia dla sprężystej półprzestrzeni mikropolarnej z niezwiązanymi obrotami z > 0 w przypadku, gdy na płaszczyźnie ograniczającej działają znane obciążenia normalne p(r), momenty m(r) oraz temperatura f(r). Drugie rozwiązanie dotyczy zadanych na brzegu przemieszczeń normalnych w(r) i kątów obrotu y(r). Rozwiązania te posłużą nam następnie do dyskusji pewnych zagadnień szczegółowych i porównań z przypadkami termosprężystości klasycznej oraz jako rozwiązania wyjściowe do rozpatrywanych mieszanych zagadnień brzegowych.

W punkcie 4 zbadaliśmy wpływ ogrzania części powierzchni ograniczającej na rozkład naprężeń normalnych wzdłuż półprostej r = 0, z > 0. Wyniki obliczeń dotyczą temperatury ogrzewającej brzeg na powierzchni koła, lub pierścienia oraz liniowego źródła ciepła na okręgu koła o zadanej średnicy. Zbadano również wpływ stałych materiałowych 1 i a₀ na rozkład naprężeń normalnych przy ustalonej temperaturze na powierzchni brzegowej. Podaliśmy także wykresy przemieszczeń normalnych płaszczyzny ograniczającej obszar. Ponadto wykazaliśmy, że pewne upraszczające założenia pojawiające się w kilku pracach innych autorów, a dotyczące naprężeń cieplnych w ośrodku mikropolarnym, prowadzą z reguły do błędnych wyników.

W punkcie 5 rozpatrujemy półprzestrzeń mikropolarną z > 0, na brzegu której działa osiowo symetryczny stempel o przekroju kołowym, lub układ pierścieniowych stempli współśrodkowych. Zakładając, że odnośne zagadnienia izotermiczne są w zasadzie znane zajmujemy się zbadaniem wpływu ogrzania stempli na zachowanie się naprężeń i odkształceń wywołanych działaniem wyłącznie temperatury. Podany został sposób redukcji zagadnienia termosprężystości do zagadnienia izotermicznego oraz wzory na naprężenia i odkształcenia w przypadku działania stempli bez nacisku początkowego.

W punkcie 6 rozpatrujemy zagadnienie termosprężystości w przypadku płaskiej, osiowo symetrycznej szczeliny w przestrzeni nieograniczonej. Również i tutaj udaje się sprowadzić zagadnienie do rozpatrzenia odpowiedniego przypadku izotermicznego. Zagadnienie to można uogólnić na przypadek pewnej liczby osiowo symetrycznych szczelin współśrodkowych, leżących na jednej płaszczyźnie. W przypadku pojedynczej szczeliny kołowej zagadnienie zostało sprowadzone do rozwiązywania równania całkowego Fredholma II rodzaju i obliczenia kilku całek. Rozpatrzone zagadnienie stanowi uogólnienie na przypadek termosprężystości zagadnienia szczeliny w ośrodku mikropolarnym z niezwiązanymi obrotami, dyskutowanego w pracach [2] i [7] oraz uogólnienie na przypadek ośrodka mikropolarnego odpowiednich zagadnień termicznych dla szczelin w ośrodku Hook`a [1] i [11].

CHACHULSKI Andrzej, DROGOŃ Krystyna, SIKORSKI Krzysztof

Omówienie wykonanych prac badawczych przy stanowisku Atomowego Wzorca Częstotliwości Instytutu Łączności.

Wnioski i sugestie dalszego rozwoju laboratorium.

Warszawa 1977 s. 26.

Prace IPPT 77/1977.

Dotychczasowe /do połowy 1976 roku/ wyniki eksploatacyjne wzorca wskazywały na istnienie dużych uchybów odtwarzanej częstotliwości.

Ten uchyb składał się ze składowej stałej i dużej składowej przypadkowej. W efekcie zakres nieoznaczoności uchybu wynosił kilka razy 10 ^-10 Hz/Hz.

Oceniono istniejący stan za niezadawalający. Postanowiono przeprowadzić takie działania, aby stanowisko Atomowego Wzorca Częstotliwości umożliwiało odtwarzanie częstotliwości nominalnej z nieoznaczonością bezwzględną rzędu 10 ^-12 Hz/Hz.

Wiadomym było, że wychodząc z obecnego stanu rzeczy założony wynik będzie mógł być uzyskany jeżeli przeprowadzi się odpowiednie i ściśle skorelowane ze sobą działania w zakresie:

a/ spektrometru z wiązką atomów cezu

b/ toru generacji sygnału 9192631770 Hz z sygnału wzorcowego 5 Mhz

c/ wzorców służących do konserwacji /przenoszenia w czasie częstotliwości wzorcowej

d/ metod uzyskiwania informacji o istniejących uchybach odtwarzania definiowanej częstotliwości wzorcowej dla danego spektrometru i dla danych wzorców konserwujących

e/ metod porównania częstotliwości wzorcowych względem innych atomowych wzorców częstotliwości.

Uzgodniono, że prace usprawniające działanie stanowiska będą realizowane etapami. Pierwszy etap opisany w niniejszym sprawozdaniu miał na celu: wymianę części korpusu próżnio-szczelnego spektrometru obszaru “C” na konstrukcję o lepszych właściwościach magnetycznych, przystosowanie elektroniki atomowego wzorca częstotliwości typu zminiaturyzowanego do współpracy ze spektrometrem oraz wykonanie badań niestabilności częstotliwości rezonansowej spektrometru względem dostępnego w laboratorium sygnału odniesienia.

Drugim celem tego etapu było wyznaczenie programu działań, których realizacja doprowadzi do osiągnięcia założonej dokładności.

Pierwszy etap usprawnienia pracy wzorca został wykonany. Osiągnięto stan, w którym częstotliwość sygnału wzorcowego /5, 15860369 Mhz/ jest kontrolowana względem częstotliwości rezonansowej spektrometru z uchybem nie większym niż 1 na 10 ¹¹ Hz/Hz przy t = 80 s.

Wartość odchyłki bezwzględnej częstotliwości rezonansowej spektrometru jest ustalona z dokładnością błędu metody pomiaru. Błąd ustalenia odchyłki bezwzględnej wg. pomiarów waha się w granicach ± 4 × 10 ^-11 Hz/Hz.

SAJKOWSKA Krystyna, SIKORSKI Krzysztof, CHACHULSKI Andrzej

O zmianach częstotliwości rezonansowej spektrometru z wiązką atomów cezu Cs ¹³³ spowodowanych relatywistycznym efektem Dopplera.

Warszawa 1977 s. 14.

Prace IPPT 78/1977.

W niniejszej pracy rozważane są uchyby odwzorowania wynikające z względnego ruchu zbioru atomowego w stosunku do pobudzającego pola elektromagnetycznego, a spowodowane relatywistycznym efektem Dopplera.

Rozpatrywany jest układ spektrometru z wiązką atomów cezu przy zastosowaniu metody pobudzania wiązki atomowej zaproponowanej przez N. F. Ramsey`a.

Wyniki przeprowadzonych obliczeń stanowią odpowiedź na pytania: jak wpływają własności kinetyczne zbioru atomów cezu na omawiany uchyb; jak precyzyjnie trzeba wyznaczyć własności kinetyczne, aby osiągnąć żądany zakres nieoznaczoności częstotliwości rezonansowej spektrometru i czy selektywna, co do prędkości poruszania się atomów, detekcja intensywności wiązki umożliwi bezpośredni pomiar występującego uchybu.

DROGOŃ Krystyna

O przesunięciu częstotliwości rezonansowej linii spektralnej spektrometru z wiązką atomów wodoru H.

Warszawa 1977 s. 15-21.

Prace IPPT 78/1977.

W ramach studiów nad wzorcem pierwotnym najwyższej klasy rozważany jest jako alternatywa do spektrometru z wiązką atomów cezu układ spektrometru z wiązką atomów wodoru. Wodór, z punktu widzenia definicji fizycznej jednostki czasu, jest pierwiastkiem bardzo interesującym. Zawiera jeden proton, jeden neutron i jeden elektron. Z tą prostą budową związana jest łatwość i jednoznaczność w opisie zjawisk zachodzących w spektrometrze.

Spośród efektów ujemnych, w porównaniu do cezu, występujących w spektrometrze z wiązką atomów wodoru istotnym jest fakt, występowania dużej prędkości poruszania się atomów.

Celem niniejszej pracy jest przeliczenie wpływu prędkości poruszania się atomów wodoru na wywołane relatywistycznym efektem Dopplera zmiany częstotliwości rezonansowej spektrometru.

CIARKOWSKI Adam

Przybliżona analiza rozwidlenia falowodów.

Warszawa 1977 s. 37.

Prace IPPT 79/1977.

W niniejszej pracy zanalizowano w oparciu o teorię jednolitą rozwidlenie falowodów prostokątnych. Skonstruowano wyrażenia asymptotyczne dla współczynników odbicia i transmisji w poszczególnych falowodach, uwzględniając zarówno dyfrakcję jednokrotną, jak i wielokrotną na krawędzi ścianki rozwidlającej. Otrzymane wyniki zilustrowano przykładami numerycznymi.

BOBROWA Nadieżda

Wyrażenia asymptotyczne dla pól elektromagnetycznych w ośrodku z dyspersją przestrzenną.

Warszawa 1977 s. 22.

Prace IPPT 80/1977.

JASKORZYŃSKA - DZIECIASZEK Bożena

Dyfrakcja fali płaskiej na półpłaszczyźnie położonej na granicy ośrodka izotropowego i jednoosiowo anizotropowego.

Warszawa 1977 s. 43.

Prace IPPT 81/1977.

Rozwiązano problem dyfrakcji płaskiej fali elektromagnetycznej na doskonale przewodzącej półpłaszczyźnie leżącej między ośrodkiem izotropowym i jednoosiowo anizotropowym z osią anizotropii prostopadłą do płaszczyzny rozdziału. Fala pada na ekran pod dowolnym kątem. Problem istotnie wektorowy, tzn. pól stanowiących jego rozwiązanie nie można otrzymać przez różniczkowanie funkcji skalarnej będącej rozwiązaniem pewnego skalarnego zagadnienia brzegowego.

Rozwiązanie problemu zostało skonstruowane metodą syntezy rozwiązania wektorowego z odpowiednich pomocniczych zagadnień skalarnych analogicznie jak w przypadku jednorodnego ośrodka jednoosiowo anizotropowego.

Pomocnicze zagadnienia skalarne rozwiązane zostały metodą Wienera-Hopfa poprzez modyfikację podejścia zastosowanego dla półpłaszczyzny na granicy dwóch ośrodków izotropowych.

CHIVERS Robert C.

Phase and Amplitude Fluctuations in the Propagation of Acoustic Waves in Lossless Inhomogeneous Continua with Velocity, Density and Bulk Modulus Variations.

Warszawa 1977 s. 39.

Prace IPPT 82/1977.

The present work follows very closely the method of Chernow [4], but retains the terms in the density variations. Thus although the analysis is very similar it has been written in full, both so that the work may be read without constant reference to Chernow and also so that the significance of the assumptions made in the analysis may be clearly judged. The analysis produces the ironic result that under some geometric conditions of the inhomogeneities, the density variations produce only an indirect effect. Although directed by the problem in medical ultrasonics discussed above, the analysis has the major disadvantage of being applicable to lossless media only. The results, however, can be used with care, and the generality of the formulation permits their application in any appropriate physical circumstances.

BEJDA Józef

Solution of Dynamic Viscoplasticity problems by a Method of Spatial Characteristics.

Warszawa 1977 s. 30.

Prace IPPT 83/1977.

The main aim of this work is to give the method of solution of a general three-dimensional boundary value-problems of a theory of visco-plasticity. The only reasonable method of solution which may be applied successfully here it seems to be the method of finite differences along spatial characteristics. The solution presented generalises and synthetizes all the solutions obtained up to now by this method for one and two dimensional problems and is formulated and solved in such a way that the transition from a general three-dimensional solution to two-dimensional or one dimensional solution is immediate by equating to zero the corresponding directional cosines. Also the solution of the corresponding elastic wave problems may be obtained instantaneously by setting the viscosity coefficient G equal zero.

In developing of the solution of the solution of the problems in three-dimensional viscoplasticity the material is assumed to be elastic/viscoplastic, isotropic and homogeneous. In order to reduce the complexity of the governing systems of equations, the conventional assumptions of small deformations and small rotations are employed. The equations governing the dynamic deformation of solid under the above assumptions are the equations of motion, compatibility equations and constitutive equations. The system of these equations is a system of semilinear symmetric hiperbolic partial differential equations with constant coefficients at the derivatives in three space and one time independent variables. Only for such system of equations the method developed here is valid.

The present technique of solution is a generalization of the method developed earlier by Clifton [6] and Recker [7] in elasticity and by author [8] in viscoplasticity. Analysis of propagation of discontinuities in three-dimensional viscoplasticity theory was considered by Bykovcev [9] and in thermovisco plasticity by Baltov [10].

DOROSZKIEWICZ Roman S., LIETZ Jerzy, MICHALSKI Bogdan

Elastooptyczne badania stanu naprężenia wokół pustek w ciele poddanym obciążeniu hydrostatycznemu.

Warszawa 1977 s. 27.

Prace IPPT 84/1977.

W artykule przedstawiono wyniki badań dwóch trójwymiarowych modeli elastooptycznych w postaci bryły z pustkami wewnętrznymi, obciążonymi równomiernym ciśnieniem na powierzchni zewnętrznej. Pierwszy z tych modeli /A/ był odwzorowaniem obszaru górotworu osłabionego skrzyżowaniem szybu z wyrobiskiem z przesklepionym stropem o kształcie jak na rys. 1.

Drugi model /B/ stanowił odwzorowanie obszaru górotworu osłabionego układem szybów jak na rys 2. Badanie te, stanowiące kontynuację i rozwinięcie programu badań przedstawionych w pracy [1] miały na celu wyznaczenie stanu naprężenia w otoczeniu skrzyżowania szybu z wyrobiskiem oraz stwierdzenie, jaki jest wzajemny wpływ znajdujących się blisko siebie wyrobisk na rozkład naprężeń na ich brzegach.