Prace IPPT PAN z roku 1976

Celem niniejszej pracy jest skonstruowanie aparatu matematycznego pozwalającego opisać pole przemieszczenia towarzyszącego linii dyslokacji bez wprowadzania modelu powierzchniowego. W & 2 wprowadziliśmy pojęcie „funkcji cyklicznych”. Są to obiekty mające własność f _B dW = a, gdzie całkowanie przebiega po dowolnej krzywej zamkniętej B obejmującej raz linię osobliwą D funkcji cyklicznej W, a Î R. Następnie wprowadzimy operację różniczkowania odwzorowującą zbiór funkcji cyklicznych w zbiór funkcji uogólnionych. Po skonstruowaniu konkretnych funkcji cyklicznych przy pomocy których opisać można pole przemieszczeń wywołanych przez dyslokację oraz podaniu algorytmu ich różniczkowania, wykażemy, ze pochodne mieszane funkcji cyklicznych nie komutują. Na koniec wyprowadzono ogólny wzór na komutator ( Ñ_iÑ_j - Ñ_iÑ_j) W rozpatrywanej klasy funkcji cyklicznych.

W & 3 podana jest konstrukcja konkretnych funkcji cyklicznych w n-wymiarowej przestrzeni metrycznej ze szczególnym uwzględnieniem czterowymiarowej przestrzeni Minkowskiego. Podane są także wzory na komutator mieszanych pochodnych.

W & 4 omówiono zastosowanie funkcji cyklicznych do opisu przemieszczeniowego teorii dyslokacji. Równania pola sprowadzają się do jednorodnych równań Lame`go, przy czym rozwiązań szukamy w klasie funkcji cyklicznych. Przy tym podejściu niepotrzebne są dodatkowe równania zgodności dla tensorów gęstości dyslokacji i prądu dyslokacji. Pokazano jak uogólnić trójwymiarową /statyczną/ funkcję cykliczną ażeby otrzymać rozwiązanie zagadnienia dynamicznego.

W & 5 zastosowano czterowymiarowe funkcje cykliczne do zagadnienia dynamicznego. W & 6 omówiono dotychczas znane wyrażenia dla pola przemieszczenia /wyrażonego w postaci całek po linii dyslokacji/ dla zagadnień statycznych i dynamicznych, źródła ich błędów oraz kwestię ich równoważności. Na koniec w & 7 naszkicowano próbę uogólniania funkcji cyklicznych i zastosowania ich do teorii dysklinacji.

NAŁĘCZ Andrzej

Równowaga dynamiczna pojazdu samochodowego przy skośnym opływie powietrzem.

Warszawa 1976 s. 65.

Prace IPPT 2/1976.

Treścią opracowania jest próba określenia stanu położenia równowagi dynamicznej pojazdu samochodowego przy działającym bocznym wietrze.

Znajomość położeń równowagi jest niezbędna do analizy własności dynamicznych pojazdu samochodowego, poddanego skośnemu opływowi.

Pojazd samochodowy, podobnie jak każdy inny pojazd toczący się po ziemi na kołach ogumionych /rower, motocykl, samolot startujący lub lądujący w fazie rozbiegu lub dobiegu/ stanowi układ nieholonomiczny. Najistotniejszą cechą tych układów mechanicznych jest to, że są to układy na które zostały nałożone niecałkowalne więzy kinematyczne /w tym wypadku - w wyniku toczenia się kół pneumatycznych/.

Autor niniejszego opracowania w drodze do osiągnięcia celu przedstawionego na wstępie, odstępuje od klasycznej metody określenia położenia równowagi układu, opartej na równaniu /10/.

Jednym z dwóch ważnych powodów tego odstępstwa jest sprawa równań więzów nieholonomicznych. Więzy nieholonomiczne są czynne tylko wtedy, gdy istnieją prędkości uogólnione, bo znikają one wraz z prędkościami /oczywiście przy założeniu więzów katastatycznych/. Choć w stanie położenia równowagi więzów nieholonomicznych nie ma /prędkości uogólnione równe zeru/, wpływ ich się zaznacza poprzez współczynniki stojące przy prędkościach /patrz równania /8/ i /10//. To powoduje, że położenia równowagi układu nie wyznaczymy bez znajomości równań więzów. Z kolei, napisanie równań więzów nieholonomicznych, w przypadku toczącego się pojazdu na kołach pneumatycznych - nie jest zagadnieniem bynajmniej prostym. Istnieje kilka sposobów podejścia do wyprowadzenia równań tych więzów, ale niestety tkwi w nich szereg sprzeczności.

Drugim, ważkim czynnikiem zmiany metodyki podejścia do budowy równań równowagi pojazdu samochodowego jako układu nieholonomicznego - są trudności w obliczeniu energii potencjalnej, zwłaszcza tej części, która odpowiada energii potencjalnej odkształcenia kół pneumatycznych. Obliczenie energii potencjalnej odkształcalności pneumatyków, sprowadza się w tym wypadku do znalezienia rozwiązania układu co najmniej czterech równań różniczkowych cząstkowych, a więc do znalezienia funkcji czterech zmiennych.

Zakładając nawet, że siły reakcji podłoża na pneumatyk są niepotencjalne - mamy trudności w zapisie sił uogólnionych, gdyż charakterystyki dynamiczne pneumatyków są nieliniowe. Aproksymując te charakterystyki odcinkami prostych /załóżmy, że można/, nie wiemy z kolei, na jakiej części łamanej się znajdujemy. W związku z tym każdorazowo należałoby podawać wszystkie możliwe postacie analityczne sił uogólnionych, co przy i tak dostatecznie skomplikowanym modelu pojazdu - nie byłoby możliwe do urzeczywistnienia.

Warunki, które umożliwiły autorowi sformułowanie równań równowagi pojazdu samochodowego, opisane zostały w rozdziale II /punkty II.1 i II.2/ .

SZCZEPIŃSKI Wojciech, SZLAGOWSKI Jan

Graniczne statycznie dopuszczalne nieciągłe pola naprężeń dla szacowania nośności granicznej. Część IV - Tablica 10.

Warszawa 1976 s. 174.

Prace IPPT 3/1976.

W tej części podamy tablicę 10 uzyskaną dla rozwiązania pola - typ D w przypadku warunku plastyczności Treski ?por. Część I - Obliczenia. Wyniki przedstawione w tej tablicy są słuszne:

1. Zarówno dla płaskiego stanu odkształcenia jak i dla płaskiego stanu naprężenia w przypadku gdy naprężenie główne s _i × s _j £ 0.

2. Tylko dla płaskiego stanu odkształcenia w przypadku gdy w jednym z obszarów zachodzi warunek s _i × s _j> 0, natomiast dla płaskiego stanu naprężenia muszą być spełnione oprócz warunku Treski dodatkowe warunki çs _i ç£ s _pl; ês_j ê£ s _pl.

W tablicy podano bezwymiarowe wartości naprężeń „S₁/SIG” i „S₂ /SIG” obliczone dla granicy plastyczności materiału przyjętej za jednostkę s _pl = 1,0. Chcąc uzyskać rzeczywiste wartości naprężeń panujących we wszystkich obszarach pola należy bezwymiarowe wyniki z tablicy pomnożyć przez daną wartość naprężeń plastycznych materiału s _pl [ kG/mm²]. W tablicy naprężenia rozciągające oznaczono znakiem plus, natomiast ściskające znakiem minus.

KUNERT Krzysztof A., GĘBKA - KOŹLUK Aldona, RANACHOWSKI Jerzy, RZESZOTARSKA Jadwiga

Sieciowanie fotochemiczne polietylenu.

Warszawa 1976 s. 15.

Prace IPPT 4/1976.

Polimery stanowią znaczną grupę materiałów technicznych o dużym znaczeniu przemysłowym, które coraz szersze zastosowanie znajdują również w elektrotechnice i elektronice. W dziedzinach tych wykorzystuje się polimery jako izolatory, kleje izolacyjne i półprzewodzące, tworzywo półprzewodnikowe, światłoczułe i inne. Podstawowymi własnościami tworzyw, które znajdują zastosowanie w układach elektrycznych pomijając własności specjalne, jak : półprzewodnictwo, fotoczułość i piezoelektryczność, są wysoka wytrzymałość dielektryczna, oporność skrośna, odporność na starzenie, wysoka temperatura pracy, odporność chemiczna i niepalność.

Najłatwiejszą drogą do otrzymania polimerów posiadających możliwie optymalne wyżej wspomniane cechy jest modyfikacja produkowanych obecnie polimerów. Jedną z dróg modyfikacji szeroko stosowanego obecnie polietylenu jest sieciowanie. Racjonalną możliwością uzyskania usieciowanego polietylenu jest metoda sieciowania fotochemicznego.

Poniższa praca przedstawia krótki przegląd stosunkowo mało znanych w Polsce metod sieciowania fotochemicznego polietylenu.

MAUGIN G. A.

The Foundations of the Electrodynamics of Non-linear Continua.

Warszawa 1976 s. różna

Prace IPPT 5/1976.

Using as main tools the principle of virtual power in its generalized form recently used by P. Germain and the author - and of which a formal expose is given -, and Coleman`s thermodynamics and/or the Onsager theory of irreversible processes, this work develops in a rational manner and from a unified viewpoint the fully dynamical (albeit not relativistic) theory of electromagnetic continua with interactions . Among the special cases of particular interest which are derived in greater detail from the common background are those of:(i) nonlinear elastic ferromagnets, including the phenomena of spin relaxation for both strong and weak dampings; (ii) on an equal foot with the former, elastic dielectrics with polarization gradients and inertia, including a general field equation referred to as the „master equation” of dielectric theory, (iii) classical paramagnetic polarized nonlinear elastic solids; (iv) nonlinear M.H.D. and electrohydrodynamics; (v) ferrofluids; (vi) elastic dielectrics with quadrupoles; (vii) elastic ferrites and antiferromagnets; (viii) elastic ferromagnets with gradients of strains; (ix) liquid crystals in magnetic fields. The range applicability (coupled magnetoelastic wave propagation, piezoelectrocity, study of flows, of surface effects, of coupled optico-mechanical effects, etc) of each equation obtained is specified, and a through comparison is made with previous and/or pioneering works of Brown, Mindlin, Tiersten, Toupin, the author and others. Thos work constitutes an abridged synthesis of more articulated works developed in recent years by the author and co-workers.

The main body of the text is supplemented with six appendices devoted to various related subjects, namely, the proof of certain identities, the variational formulations of the theory of nonlinear elastic ferromagnets, the various formulations of the theory of elastic dielectrics, the recent developments in the theory of elastic ferroliquids, and the special relativistic approach to electromagnetic continua.

HOLNICKI - SZULC Jan

Analiza geometrycznej niezmienności wieloelementowych układów konstrukcyjnych.

Warszawa 1976 s. 32.

Prace IPPT 6/1976.

Przy analizie geometrycznej niezmienności układów konstrukcyjnych posługiwać się będziemy pojęciem układu mechanicznego /u. m./ rozumiejąc pod tym terminem zbiór części sztywnych powiązanych przegubami, opisujący układ konstrukcyjny przy założeniu jego nieodkształcalności.

Zakładamy, że mamy do czynienia z układem zamkniętym, tzn. takim, w których ewentualnie występujące podłoże sztywne uwzględnione jest jako jedna z części układu .

Zakładamy, że w u.m. występują jedynie punktowe przeguby kuliste tzn. takie, które odbierają w układzie płaskim dwa stopnie swobody dwu łączonym częściom sztywnym, zaś w układzie przestrzennym trzy stopnie swobody.

Ewentualnie inne możliwości wystąpienia więzów przegubowych można sprowadzić do równoważnych pod względem analizy jakościowej układów punktowych przegubów kulistych.

O ile w pewnych przypadkach u.m. o bliskim zasięgu oddziaływań /tzn. o wąsko pasmowej macierzy incydencji/ a w szczególności w przypadku układów zbudowanych z simpleksów /trójkątów lub czworościanów/ analizę geometrycznej niezmienności można przeprowadzić metodami opisanymi w pracy [1], to w ogólnym przypadku zagadnienie to nastręcza poważne trudności.

Mogą występować u.m. o dowolnej liczbie części, w których nie można wyodrębnić podukładów geometrycznie niezmiennych, a które w całości są geometrycznie niezmienne. Lokalne metody analizy w tym przypadku zawodzą.

Innym problemem, związanym z geometrią rozmieszczenia przegubów jest możliwość wystąpienia geometrycznej zmienności pomimo odpowiedniego bilansu liczby więzów i stopni swobody.

Metody bilansowania liczby stopni swobody i więzów są w tych przypadkach niewystarczające.

Rozważania związane z tym tematem można znaleźć w pracy [4].

W przypadku dużych układów konstrukcyjnych korzystne jest zastosowanie teorii sieci do wstępnej analizy jakościowej, co pozwala dalej, korzystając z tego samego aparatu przeprowadzać analizę statyczną ustroju.

WOLNA Małgorzata, SŁOWIKOWSKA Irena

Technika badania własności materiałów elastooptycznych o różnych modułach sprężystości.

Warszawa 1976 s. 22.

Prace IPPT 7/1976.

Mechaniczne i elastooptyczne własności materiałów badano w warunkach prostego stanu naprężenia: jednoosiowego rozciągania i jednoosiowego ściskania.

Własności mechaniczne i elastooptyczne badano jednocześnie. Z tego powodu układ obciążający, pozwalający obciążać próbkę i mierzyć powstające w niej odkształcenie, ustawiony był w polaryskopie elastooptycznym o średnicy pola widzenia 300 mm. Jako źródło światła stosowano lampy sodowe /długość fali l = 5895 A/.

Pomiary rządu izochromy oraz odkształcenia próbek materiałów przeprowadzano po upływie 5 minut od momentu przyłożenia obciążenia. Badano po trzy próbki każdego materiału nanosząc na wykresy wartości średnie.

We wszystkich badaniach efekty optyczne mierzono bezpośrednio metodą kompensacji goniometrycznej Senarmonta.

Badania rozciągania próbek przeprowadzone były w stałej temperaturze 25 ⁰C w specjalnie wykonanym składanym termostacie przedstawionym na rysunku 4. Układ obciążający znajdował się na zewnątrz termostatu. W badaniach zastosowano metodę stałych przyrostów obciążeń. Przekrój części pomiarowej próbek mierzono śrubą mikrometryczną. Do pomiarów odkształceń próbek używano tensometru mechanicznego Mk3 z dwoma symetrycznymi czujnikami zegarowymi o bazie pomiarowej 50 mm i elementarnej działce 0,01 mm.

W przypadku materiałów gumopodobnych badania prowadzono w termostatowanej komorze specjalnie do tego celu przystosowanej /rys. 5/. Specjalnie zaprojektowany układ obciążający był umieszczony wewnątrz termostatu. Obciążanie i odciążanie próbek było sterowane z zewnątrz. Przed rozpoczęciem badania umieszczano odpowiednie odważniki o tej samej masie lecz o różnych średnicach na kilku poziomych półkach. W czasie obciążania układ obciążający przesuwał się w dół, a odważniki począwszy od odważnika o najmniejszej średnicy stopniowo obciążały pręt przymocowany do dolnego uchwytu próbki. Uzyskiwano stałe przyrosty obciążenia. Próbki przyklejono do uchwytów stalowych klejem epoksydowym. W celu pomiarów odkształceń tuszem nanoszono skalę na próbkę. Odkształcenia rejestrowano fotograficznie na płytkach szklanych przy pomocy aparatu Reflex-Primar. Skonstruowano specjalną kasetę fotograficzną, która pozwalała na wykonanie 5 ekspozycji próbki na jednej płytce szklanej. Stanowisko badawcze przedstawiono na rysunku 6. Odkształcenia utrwalone na płytkach fotograficznych mierzono później w mikroskopie z przesuwanym stolikiem.

Materiały elastooptyczne o dużych modułach sprężystości można badać typowymi metodami, natomiast badanie materiałów o małych modułach nastręcza więcej trudności. Zastosowana w pracy technika wyznaczania podstawowych własności mechanicznych i elastooptycznych tych materiałów dała dobre rezultaty. Wykonana termostatowa komora do badań próbek materiałów gumopodobnych wraz ze specjalnym układem obciążającym umożliwiła szczególnie wygodne obciążenie i odciążanie próbek rozciąganych sterowane z zewnątrz termostatu.

WALASEK Janusz

Kontrakcja łańcuchów sieci polimerowej.

Warszawa 1976 s. 21.

Prace IPPT 8/1976.

W pracy wyznaczono współczynnik kontrakcji łańcuchów efektywnej części sieci polimerowej, A _ef , równy stosunkowi średniego kwadratu odległości końców łańcucha, odpowiednio w stanie związanym w sieci i izolowanym. Obliczenia przeprowadzone dla sieci o gaussowskiej statystyce konformacji łańcuchów. Uzyskane wyniki są słuszne dla sieci o dowolnej topologii /obecność defektów, funkcyjność węzłów/ oraz dowolnego rozkładu konturowych długości łańcuchów.

Ogólne wyrażenie na współczynnik kontrakcji ma postać

A _ef = N _{w, ef} /N_{c, ef}

gdzie N _{w, ef} oznacza liczbę elastycznie efektywnych węzłów, a N _{c, ef} - liczbę elastycznie efektywnych łańcuchów w sieci.

Dla sieci idealnych o stałej funkcyjności s otrzymuje się

A _ef = 2/s

a dla idealnych sieci czterofunkcyjnych (s = 4)

A _ef = 1/2

Dwa ostatnie wyniki stanowiące szczególne przypadki teorii są zgodne z wynikami uzyskanymi przez Roncę i Allegrę oraz Jamesa i Gutha.

SZCZEPIŃSKI Wojciech, SZLAGOWSKI Jan

Graniczne statyczne dopuszczalne nieciągłe pola naprężeń dla szacowania nośności granicznej.

Część V - Tablice 11-13.

Warszawa 1976 s. 204.

Prace IPPT 9/1976.

W tej części pracy podamy tablice uzyskane dla rozwiązań pól elementarnych - typ D i E /por. Część I - Obliczenia/.

Wyniki przedstawione w tablicach uzyskane dla warunku Hubera-Misesa są słuszne tylko dla płaskiego stanu naprężenia.

W przypadku tablic uzyskanych dla warunku plastyczności Treski możliwe są dwa przypadki:

a/ jeżeli naprężenia główne s _i ; s _j we wszystkich obszarach pola spełniają warunek s _i × s _j£0

uzyskane wyniki są słuszne, zarówno dla płaskiego stanu odkształcenia jak i dla płaskiego stanu naprężenia,

b/ gdy w jednym z obszarów zachodzi warunek s _{i ×}s _j > 0 wyniki są słuszne tylko dla płaskiego stanu odkształcenia, natomiast dla płaskiego stanu naprężenia muszą być spełnione dodatkowe warunki çs _i ç£ s _pl ; çs_j ê£ s_pl .

We wszystkich tablicach podano bezwymiarowe wartości naprężeń, obliczone dla granicy plastyczności materiału przyjętej za jednostkę s _pl = 1,0.

Chcąc uzyskać rzeczywiste wartości naprężeń panujących we wszystkich obszarach pola należy bezwymiarowe wyniki z tablic pomnożyć przez daną wartość naprężeń plastycznych materiału s _pl [kG/mm²]. W tablicach naprężenia rozciągające oznaczono znakiem plus, natomiast ściskające znakiem minus.

RYSIŃSKI Bohdan

Badanie stopnia zużycia zmęczeniowego metali metodą charakterystyk amplitudowo - częstościowych.

Warszawa 1976 s. 17.

Prace IPPT 10/1976.

W pracy przedstawiono próbę wykorzystania metody sygnałów diagnostycznych do oceny stopnia uszkodzenia zmęczeniowego metali. Badania dotyczą laboratoryjnych badań zmęczeniowych próbek. Przedstawiono zadania stawiane przez diagnostykę dla oceny stanu materiału. Jako zbioru sygnałów diagnostycznych przyjęto charakterystyki dynamiczne układu pomiarowego, w którym elementem sprężystym jest badana próbka. Omówiono zjawiska zachodzące w materiale w procesie zmęczenia, które wpływają na zmianę modułu sprężystości i współczynnika tłumienia. Wyznaczając charakterystyki amplitudowo- częstościowe układu z próbką o określonym stopniu uszkodzenia zmęczeniowego możemy obliczyć takie parametry jak: częstość rezonansowa układu, współczynnik wzmocnienia dla tej częstości czy też szerokość krzywej rezonansowej. Parametry te charakteryzują sztywność i współczynnik tłumienia układu. Znając z jednej strony stopień uszkodzenia materiału /obciążenie i ilość cykli/, z drugiej za sztywność i współczynnik tłumienia możemy określić funkcję odwzorowania stanu materiału w sygnał diagnostyczny.

Celem pracy jest sprawdzenie, czy można wykorzystać metodę diagnostyczną do oceny stopnia uszkodzenia zmęczeniowego. Zwiększone wymagania stawiane konstrukcjom wymagają ciągłej kontroli elementów szczególnie obciążonych w czasie eksploatacji. Większość znanych metod pomiaru stopnia uszkodzenia materiału są metodami niszczącymi. Jedynie metody defektoskopii magnetycznej i ultradźwiękowej pozwalają na przeprowadzenie badań bez konieczności uszkodzenia badanego elementu. Analiza zmian zachodzących w materiale sugeruje, że metody diagnostyczne mogą być przydatne przy kontroli stanu materiału w procesie eksploatacji.

W rozpatrywanej pracy diagnostykę traktujemy jako ogólne usystematyzowaną metodę rozpatrywania stanów maszyny [1, 2].

Ogólnie, badania diagnostyczne polegają na pomiarze łatwomierzalnych sygnałów charakteryzujących stan układu mechanicznego lub poszczególnych jego elementów. W trakcie rozwiązywania zagadnienia musimy rozpatrzyć:

1. zbiór możliwych stanów maszyny lub elementu,

2. zbiór sygnałów otrzymanych w wyniku pomiarów,

3. odwzorowanie zbioru stanów w zbiór sygnałów i odwrotnie,

4. zakłócenia.

Szczególnie istotną sprawą jest jednoznaczność odwzorowania zbioru maszyny w zbiór sygnałów diagnostycznych i odwrotnie.

Celem badań jest określenie odpowiednich sygnałów dających najwięcej informacji o stanie maszyny, a jednocześnie będących łatwymi do pomiaru. Wybierając odpowiednie sygnały możemy otrzymać prostą metodę pozwalającą jednoznacznie określić stan maszyny.

Analizując zmiany zachodzące w materiale w procesie zmęczenia przyjęto hipotezę, że stopień uszkodzenia zmęczeniowego można mierzyć poprzez analizę zmiany charakterystyk amplitudowo-częstościowych. Posiadając takie charakterystyki możemy z nich określić takie parametry jak: częstość rezonansowa badanego układu oraz współczynnik wzmocnienia dla tej częstości. Istotne jest określenie w jakim stopniu parametry te charakteryzują stopień uszkodzenia materiału oraz na ile dają jednoznaczny pomiar. Celem sprawdzenia powyższej hipotezy przeprowadzono badania zmęczeniowe oraz wyznaczono wyżej wspomniane parametry na stole wibracyjnym.

SZCZEPIŃSKI Wojciech, SZLAGOWSKI Jan

Graniczne statycznie dopuszczalne nieciągłe pola naprężeń dla szacowania nośności granicznej.

Część II - Tablice 1 - 8.

Warszawa 1976 s. 224.

Prace IPPT 11/1976.

W tej części podano tablice wyników przedstawionych poprzednio /patrz Część I - Obliczenia/ rozwiązań podstawowych układów linii nieciągłości, oraz elementarnych pól naprężeń, a także sposób posługiwania się tablicami.

Wszystkie dane dla układów nieciągłości i elementarnych pól naprężeń obliczone dla warunku Hubera-Misesa są słuszne tylko dla płaskiego stanu naprężenia.

W przypadku zastosowania warunku plastyczności Treski możliwe są dwa przypadki:

a/ jeżeli naprężenia główne s _i i s _j we wszystkich analizowanych obszarach pola spełniają warunek s _i × s _j £ 0, uzyskane wyniki są słuszne, zarówno dla płaskiego stanu odkształcenia, jak i dla płaskiego stanu naprężenia,

b/ gdy w jednym z obszarów zachodzi warunek s _i s _j > 0 wyniki są słuszne dla płaskiego stanu odkształcenia , natomiast dla płaskiego stanu naprężenia muszą być spełnione dodatkowe warunki ês _iô £ s _pl ; ïs _jï £ s _pl.

We wszystkich tablicach podano bezwymiarowe wartości naprężeń; obliczone dla granicy plastyczności materiału przyjętej za jednostkę / s _pl = 1,0/.

Chcąc uzyskać rzeczywiste wartości naprężeń panujących we wszystkich obszarach pola należy bezwymiarowe wyniki z tablic pomnożyć przez wartość granicy plastyczności materiału s_pl [kG/mm²].

W tablicach naprężenie rozciągające oznaczono znakiem plus, a ściskające znakiem minus.

W przypadku niektórych przypadków pól elementarnych /typ B i C/ w tablicach zamieszczono bezwymiarowe parametry określające wymiary pola, które obliczono dla jednego z wymiarów przyjętego za jednostkę. W tym przypadku aby uzyskać rzeczywiste wymiary pola należy pomnożyć wyniki z tablic przez rzeczywistą wartość wymiaru przyjętego za jednostkę.

DRAGON Andrzej

Mechanika ośrodków krucho - plastycznych z wewnętrznymi parametrami zniszczenia.

(Praca doktorska).

Warszawa 1976 s. 146.

Prace IPPT 12/1976.

SZPRICER - MOGIELNICKA Krystyna

Fala przyspieszenia w sprężystym walcu zbudowanym ze ściśliwego materiału poddanym dużym odkształceniom.

Warszawa 1976 s. 16.

Prace IPPT 13/1976.

W swojej pracy Wesołowski [3] i Szpricer [8] rozwiązują zagadnienia propagacji fali akustycznej w walcu zbudowanym z nieściśliwego materiału, który poddany jest skończonej inflacji. W niniejszej pracy analizuje się propagację fali dla materiału ściśliwego.

TOMCZYK Andrzej

Pewna metoda suboptymalnego sterowania nieliniowego układu mechanicznego o wielu stopniach swobody.

(Praca doktorska).

Warszawa 1976 s. 99.

Prace IPPT 14/1976.

W niniejszej pracy wyprowadzono nieliniowe równania stateczności samolotu uwzględniające nieliniowości wynikające ze związków geometrycznych i charakterystyk aerodynamicznych, które ogólnie będziemy nazywać równaniami stanu nieliniowego układu dynamicznego o wielu stopniach swobody.

Celem pracy jest synteza suboptymalnego autopilota stabilizującego położenie przestrzenne samolotu wykonującego lot w rzeczywistej, turbulentnej atmosferze. Cel osiągnięty został poprzez wykorzystanie metod teorii optymalizacji, przy czym zaproponowano przybliżoną metodę uwzględniania nieliniowości obiektu pozwalającą uprościć obliczenia i strukturę automatycznego pilota, opracowano efektywne algorytmy obliczeń numerycznych..

Pierwsza część pracy poświęcona jest syntezie suboptymalnego regulatora stabilizującego stan nieliniowego układu dynamicznego o wielu stopniach swobody przy wymuszeniach zdeterminowanych. Sformułowano zadanie optymalizacji; wykorzystując programowanie dynamiczne Bellmana zaproponowano przybliżoną metodę uwzględniania nieliniowości układu nazwaną metodą uśrednionych współczynników wzmocnienia. Drugi sposób uwzględnienia nieliniowości na drodze bezpośredniego poszukiwania minimum funkcjonału jakości nazwano metodą minimalizacji parametrycznej. Wychodząc z ogólnych równań równowagi sił i momentów działających na samolot wyprowadzono równania symetrycznego ruchu samolotu, zawierające analityczne człony nieliniowe oraz wykorzystano przedstawione wcześniej rozważania teoretyczne do syntezy suboptymalnego autopilota w przypadku zdeterminowanych wymuszeń działających na samolot.

W części drugiej uwzględniono losowy charakter wymuszeń działających na samolot wykonujący lot w turbulentnej atmosferze. Stosując metodę linearyzacji statystycznej i analizy korelacyjnej oraz wykorzystując rezultaty uzyskane w części pierwszej skonstruowano algorytm obliczeń numerycznych prowadzący do syntezy suboptymalnego pilota automatycznego dla przypadku wymuszeń stochastycznych.

Obliczenia przeprowadzono na przykładzie stabilizacji pochylenia samolotu przy różnych parametrach turbulencji atmosfery.

BORKOWSKA Krystyna

Normy ultrasonokardiograficzne lewej komory zastawki dwudzielnej i przegrody międzykomorowej u dzieci w poszczególnych grupach wieku.

(Praca doktorska).

Warszawa 1976 s. 49.

Prace IPPT 15/1976.

Założeniem pracy było ustalenie norm echokardiograficznych lewej komory, zastawki dwudzielnej i przegrody międzykomorowej u dzieci w różnych okresach rozwoju.

Badania przeprowadzono aparatem polskiej produkcji Ultrasonokardiograf UKG2-10, wykonanym w Instytucie Podstawowych problemów Techniki PAN, kierowanym przez prof. L. Filipczyńskiego [25, 35].

Badanie polega na skierowaniu w okolicę serca fal ultradźwiękowych wytwarzanych przez głowicę nadawczo-odbiorczą, pobudzaną impulsami z nadajnika. Znajdujący się w głowicy kryształ piezoelektryczny /tytanian baru/, jest generatorem źródła dźwięku i odbiornikiem echa. Wibracje mechaniczne przetwarzane w impulsy elektryczne rejestruje się na ekranie lampy oscyloskopowej, a następnie na błonie fotograficznej.

Badania przeprowadzono w pozycji leżącej dziecka. Przez głowicę nadawczo-odbiorczą o średnicy 10 mm lub 7 mm dla dzieci młodszych wprowadzono impulsy fal ultradźwiękowych o częstości 3 Mhz w okolicę III lub IV przestrzeni miedzyżebrowej po stronie lewej. W zależności od kąta nachylenia głowicy w stosunku do powierzchni klatki piersiowej uzyskiwano różny przebieg wiązki fal ultradźwiękowych, co umożliwiło rejestrację echa tylnej ściany lewej komory, przegrody międzykomorowej oraz przedniego płatka zastawki dwudzielnej.

Jednoczesna rejestracja badanych struktur serca i II odprowadzenia ekg we współrzędnych czasu i głębokości penetracji, pozwalała na dokładny pomiar amplitud i prędkości ruchu badanych struktur.

Rejestrowane echa z ekranu lampy oscyloskopowej fotografowano na filmie ORWO o czułości 27 DIN, formacie 36 x 24 mm. Czas rejestracji wynosił 2 sekundy. Wywołane i utrwalone negatywy echokardiogramów oglądano pod powiększalnikiem i obliczano odpowiednie parametry.

Badania przeprowadzono od grudnia 1973 r. do grudnia 1974 r. u 436 dzieci w wieku od 1 do 17 roku życia, u których klinicznie, radiologicznie i elektrokardiograficznie nie stwierdzono odchyleń od stanu prawidłowego w zakresie układu krążenia. W badaniach pominięto noworodki i niemowlęta poniżej 1 roku życia ze względu na szczególne trudności w rejestrowaniu obrazów echokardiograficznych w tym okresie życia dziecka oraz braku głowicy o odpowiedniej małej średnicy w momencie przystąpienia do badań. Głowicę taką uzyskano stosunkowo niedawno.

Wśród 436 badanych dzieci było 215 dziewczynek i 221 chłopców.

PROSNAK Włodzimierz J.

Algorytm i program pewnej gry.

Warszawa 1976 s. 74.

Prace IPPT 16/1976.

Przedmiotem rozważań jest algorytm pewnej gry dwuosobowej o nierównych szansach, rozgrywanej na konwencjonalnej szachownicy i nazwanej grą w wilka i owce. Algorytmowi zbudowanemu na podstawie analizy drzewa gry odpowiada program gry w języku ALGOL 1204, zamieszczony w pracy i zorganizowany tak, że kolejne ruchy „wilka” wprowadza się ręcznie z monitora maszyny ODRA 1204, kolejne ruchy „owiec” są natomiast ustalane automatycznie - za pomocą programu. Program ma zatem formę programu konwersacyjnego.

Rozważania kończą się pewnymi wnioskami ogólnej natury.

SZYMAŃSKI Czesław, STAROŃ Tadeusz

Wyznaczenie bezpiecznej szerokości węglowych filarów ogniowych.

Warszawa 1976 s. 48.

Prace IPPT 17/1976.

W artykule przedstawiono metodę wyznaczania szerokości filarów ogniowych przy spełnieniu warunków dopuszczalnej koncentracji gazów trujących w procesie filtracji gazów pożarowych do wyrobiska wybierkowego.

Wyprowadzono zależność umożliwiającą wyznaczenie szerokości filarów ogniowych w zależności od własności fizyczno-chemicznych węgla i parametrów wentylacyjno-depresyjnych między polem pożarowym a czynnym wyrobiskiem w kopalni.

Szerokość filaru ogniowego jest od dopuszczalnego objętościowego wypływu tlenku węgla do wyrobiska wybierkowego, w którym istnieje możliwość rozrzedzenia go do zawartości dopuszczalnej przez intensywne przewietrzenie.

Na zakończenie podano wnioski teoretyczne i praktyczne, które mogą być wykorzystane przy podejmowaniu decyzji eksploatacji pokładów w sąsiedztwie czynnego pola pożarowego.

LEWANDOWSKI Józef

Akustyczne metody badania struktury niejednorodnych ciał stałych.

Warszawa 1976 s. 23.

Prace IPPT 18/1976.

Punktem wyjścia niniejszej pracy jest wykorzystanie formalnej analogii w matematycznym opisie procesu rozchodzenia się fal sprężystych w ciele stałym i w płynie, traktowanych jako ośrodki ciągłe. W obu wypadkach pole fali sprężystej można bowiem przedstawić w postaci sumy bezwirowego pola fal podłużnych i bezźródłowego pola fal poprzecznych, przy czym w obu przypadkach oba te pola opisują się takimi samymi równaniami różniczkowymi liniowymi typu Helmholtza z tą tylko różnicą, że stałe współczynniki /składowe wektora propagacji/ występujące w tych równaniach są w przypadku ciała stałego określone innymi wzorami niż w przypadku płynu. Na możliwość wykorzystania tej formalnej analogii zwrócił uwagę K.F. Herzfeld (2), (3) tworząc jednolitą teorię opisującą rozchodzenie płaskiej fali akustycznej w zawiesinie kulistych cząstek zarówno cieczy jak i ciała stałego, zawieszonych w cieczy.

W niniejszej pracy przedstawimy propozycję dalszego wykorzystania tej formalnej analogii, a mianowicie dokonamy adaptacji dwóch metod stosowanych w teoretycznej akustyce zawiesin i emulsji do układu dwufazowego, jaki stanowi ciało stałe ze sferycznymi niejednorodnościami, wypełnionymi innym ciałem stałym, płynem lub pustką.

W punkcie 2 niniejszej pracy podamy adaptację do przypadku niejednorodnego ciała stałego metody stosowanej przez R.J. Uricka i W.S. Amenta (4) przy obliczaniu prędkości fazowej i współczynnika tłumienia fali płaskiej w zawiesinie kulistych cząstek sztywnych w cieczy lepkiej. Zajmiemy się początkowo ogólnym przypadkiem niejednorodnego ciała stałego traktowanego jako ośrodek, w którym zachodzi dyssypacja energii mechanicznej i podamy metodę pozwalającą obliczyć prędkość fazową i współczynnik tłumienia fali w tym ośrodku, jeżeli znamy wektory propagacji fali podłużnej /podłużnika i poprzecznej /poprzecznika/ w fazie rozproszonej i w fazie dominującej objętościowo. Metoda ta może być również stosowana zarówno w przypadku, gdy niejednorodnościami są sferyczne pustki, jak w przypadkach, gdy obie fazy /dominującą objętościowo i rozproszoną/ lub jedną tylko z tych dwóch faz traktujemy jako materiał bezstratny. W końcowej części punktu 2 niniejszej pracy podamy również adaptację do przypadku niejednorodnego ciała stałego - traktowanego jako ośrodek bezstratny - metody stosowanej przez K.F. Herzfelda (3) przy obliczaniu prędkości fazowej fali płaskiej w zawiesinach kulistych cząstek cieczy i ciała stałego, zawieszonych w cieczy.

W punkcie 3 niniejszej pracy przeprowadzono obliczenia numeryczne dla modelu porcelany elektrotechnicznej w postaci bezstratnego ciała stałego zawierającego sferyczne pustki, zajmujące niewielki ułamek b objętości badanego ciała.

Obliczenia te wykonano dla szerokiego przedziału wartości współczynnika Poissona, zawierającego wartości interesujące ze względu na zastosowanie techniczne, metodą podaną w pracy (1) oraz dwoma metodami zaproponowanymi w niniejszej pracy i porównano uzyskane rezultaty.

SOKÓŁ - SUPEL Joanna

Teoria linii załomów.

Tablice rozwiązań dla równomiernie obciążonych płyt prostokątnych.

Warszawa 1976 s. 47.

Prace IPPT 19/1976.

Niniejsze opracowanie zawiera krótkie przedstawienie podstawowych założeń metody linii załomów /rozdz. 2/, zbiór rozwiązań wykonanych tą metodą dla płyt prostokątnych /rozdz. 3/ i przykłady ilustrujące sposób korzystania z tablic i wykresów zbioru /rozdz. 4/.

W dodatku do pracy zamieszczono wskazówki dobierania właściwych współczynników ortotropii i warstwowości /dodatek 1/ oraz tabulogramy programów tablicujących funkcje określające nośność graniczną i geometrię mechanizmu zniszczenia płyty /dodatek 2/.

Prezentowany zbiór rozwiązań ułatwia projektowanie żelbetowych płyt prostokątnych na nośność graniczną i ma na celu rozpowszechnienie bardziej ekonomicznych metod projektowania niż dotychczasowe. Opracowanie to stanowi kontynuację zbioru rozwiązań dla kołowych i pierścieniowych płyt metalowych [11] i będzie sukcesywnie rozszerzane o rozwiązania dla innych płyt.

SZCZEPIŃSKI Wojciech, SZLAGOWSKI Jan

Graniczne statyczne dopuszczalne nieciągłe pola naprężeń dla szacowania nośności granicznej.

Część I - Obliczenia.

Warszawa 1976 s. 61.

Prace IPPT 20/1976.

Przedstawiono opracowane w ramach problemu węzłowego 05.1.8- Wytrzymałość i optymalizacja konstrukcji maszynowych i budowlanych - elementarne nieciągłe pola naprężeń w stanie granicznym, stanowiące elementy składowe, z których można budować złożone statycznie dopuszczalne systemy naprężeń dla wyznaczania dolnej oceny nośności granicznej oraz szacowania optymalnego kształtu elementów konstrukcyjnych o skomplikowanych kształtach. Zasady budowy takich złożonych pól oraz przykłady ich zastosowań do obliczeń praktycznych zostały przedstawione w poprzednich pracach.

Prezentowana praca ze względu na obszerność materiału składa się z pięciu części pod jednobrzmiącym tytułem. W Części I przedstawiono rozwiązania teoretyczne dla podstawowych układów linii nieciągłości i elementarnych pól naprężeń oraz podano szereg przykładów zastosowań dla płaskich elementów maszynowych i przestrzennych konstrukcji blachownicowych. W Częściach II - V zamieszczono tablice wyników uzyskane dla rozwiązań podanych w Części I, podając jednocześnie sposób praktycznego posługiwania się w/w tablicami.

SZCZEPIŃSKI Wojciech, SZLAGOWSKI Jan

Graniczne statycznie dopuszczalne nieciągłe pola naprężeń dla szacowania nośności granicznej.

Część III - Tablica 9.

Warszawa 1976 s. 162.

Prace IPPT 21/1976.

W tej części podano tablicę 9 uzyskaną dla pola elementarnego - typ C w przypadku zastosowania warunku plastyczności Hubera - Misesa /por. Część I - Obliczenia/.

Wyniki przedstawione w tej tablicy są słuszne tylko dla płaskiego stanu naprężenia.

W tablicy podano bezwymiarowe wartości naprężeń „S ₁/SIG” i „S ₂/SIG obliczone dla granicy plastyczności przyjętej za jednostkę s _pl = 1,0. Chcąc uzyskać rzeczywiste wartości naprężeń panujących we wszystkich obszarach pola należy bezwymiarowe wyniki z tablicy pomnożyć przez daną wartość granicy plastyczności materiału s _pl [kG/mm²]. W tablicy naprężenia rozciągające oznaczono znakiem plus, a ściskające znakiem minus.

KRZYWIEC Robert

Wstęp do teorii systemów wielkich .

Opis wielociągowy systemów mechanicznych.

Organizacja wielociągowa zadań modelowania mechanicznych systemów wielkich.

(Praca habilitacyjna).

Warszawa 1976 s. 248.

Prace IPPT 22/1976.

Przedmiotem pracy jest rozumiane najogólniej, a wyjaśnione w rozdziałach 1.1.0. i 1.2.0. oraz w całej pracy /łącznie z pracami opublikowanymi przez autora/:

1/ pojęcie organizacji systemu wielkiego ^w--S od numeracji elementów wyznaczających go zbiorów ^w--X i ^w--j aż do podania równań różniczkowych lub ewentualnie różniczkowo-całkowych, operatorowych, funkcyjnych itp. opisujących system wielki;

2/ oryginalność formułowania i formalizowania zagadnień systemów ciągów, których algebrę i elementy analizy rozważał autor w swojej pracy doktorskiej;

3/ wykorzystanie konstrukcji matematycznych modeli [27] systemów wielkich własnych wielkich systemów grafów - wielografów oraz schematów blokowych wielowskaźnikowych, potraktowanych wielociągowo przez autora;

4/ wskazania, uzasadnienie i skonstruowanie ciągu analogii między różnymi systemowo traktowanymi zjawiskami [9-15], [17, 20, 27];

5/ uwzględnienie własnych tak kilkudziesięciu prac, jak też artykułów, które wszystkie dotyczą rozważań systemowych nie tylko na temat wielkich systemów zjawisk, lecz także zawierają wielociągowe ujęcie systemów wielkich;

6/ modelowanie matematyczne i fizykalne [1-7, 9-15, 17-28, 30-40] za pomocą systemu analogii /w klasie odpowiednich przekształceń wielociągowych /różnorodnych zjawisk jako systemów wielkich opisywanych funkcjami wielociągowymi zdefiniowanymi na zbiorach wielociągowych;

7/ badanie w systemowym ujęciu za pomocą wielociągów nie tylko zjawisk, wielkich systemów konstrukcyjnych /na przykład konstrukcji inżynierskich/, lecz także organizowanie systemowe wielu tworów myśli i działalności ludzkiej;

Omówiona wyżej przedmiotowość pracy jest również systemem wielkich i chociaż jest on tutaj n^o - elementowy, to posiada bardzo złożoną strukturę rozważań, którą możnaby przedstawić [27] za pomocą iloczynu kartezjańskiego elementów.

Autorowi nie są znane w literaturze systemowe rozważania systemów wielkich, tak rozumiane globalnie /w sensie wszystkich n⁰ wyszczególnionych punktów, czy ich podzbiorów k⁰/, jak też lokalne, czyli przy uwzględnieniu któregokolwiek punktu , z wymienionej liczby n⁰ rozważań stanowiących przedmiot pracy.

Struktura rozważań systemowych przedstawiona schematem (n⁰)² elementów stanowi własny dorobek autora.

Celem pracy jest:

1/ organizacja teoriomnogościowa systemu wielkiego - identyfikowanego ze zbiorami charakteryzującymi go zmiennych /wielkości/ i zbiorami zdefiniowanych na nich zbiorów przekształceń zwanymi więzami - za pomocą

2/ oryginalnego języka wielociągów - ciągów wielowskaźnikowych jako systemu wielkiego ciągów.

BOREJKO Piotr

Analiza zagadnienia początkowego Cauchyego dla materiału sprężystego.

Warszawa 1976 s. 39.

Prace IPPT 23/1976.

MARKS Wojciech

Optymalizacja przekrojów poprzecznych belek sprężonych.

Warszawa 1976 s. 59.

Prace IPPT 24/1976.

Opracowanie niniejsze jest częścią ogólnego zagadnienia optymalizacji belek z betonu sprężonego. Istnieje szereg prac poświęconych optymalizacji belek sprężonych na podstawie różnych kryteriów. Zestawienia tych prac można znaleźć w bibliografii zagadnień optymalizacji konstrukcji [10], [11]. Przykładowo można wymienić tu opracowanie A. Brandta [1], [2], S. Kaufmana {6], S. Kaufmana i T. Hopa [7] i J. Mamesa [8]. W pracach tych, powstałych w latach 1956-1965, ze zrozumiałych względów nie korzystano z takich metod optymalizacji jak programowanie liniowe i nieliniowe przy zastosowaniu elektronicznej techniki obliczeniowej.

Z drugiej strony istnieje wiele ogólnych procedur optymalizacyjnych [4], [5] pozwalających na znalezienie funkcji celu przy różnych ograniczeniach. W metodach tych trudno jednak efektywnie wykorzystać doświadczenia w dziedzinie kształtowania konstrukcji oraz posiadane wiadomości o pracy konstrukcji sprężonych w poszczególnych stanach obciążenia i wpływie zmian poszczególnych parametrów na rozwiązanie.

Dlatego też nasuwa się myśl jednoczesnego wykorzystania zarówno pojęć i metod matematycznego jak i doświadczeń w kształtowaniu konstrukcji ni to nie tylko podczas formułowania funkcji celu i ograniczeń, ale również w samym procesie poszukiwania rozwiązania.

Niniejsza praca jest przykładem takiego potraktowania zagadnienia. Zadanie sformułowano jako zagadnienie programowania nieliniowego, natomiast przy opracowywaniu algorytmu rozwiązania korzystano z informacji o pracy konstrukcji sprężonych.

Wyniki potwierdzają przypuszczenie, że rozwiązania są takimi punktami przestrzeni zmiennych decyzyjnych, które mają określoną interpretację mechaniczną, np. wykorzystane są wytężenia w określonych punktach konstrukcji w odpowiednim stanie obciążenia. Pozwala to na uzyskanie rozwiązania w sposób znacznie prostszy, a często zadanie może być sprowadzone do porównania wartości funkcji celu w kilku z góry określonych punktach przestrzeni zmiennych decyzyjnych.

PAWŁOWSKI Tadeusz

Badania nad możliwością uzyskania tworzyw skóropodobnych z krajowych żywic poliuretanowych.

Warszawa 1976 s. 63.

Prace IPPT 25/1976.

Podany w poprzednim rozdziale, części teoretycznej, przegląd literatury wskazuje, że pomimo znacznej ilości patentów i prac związanych z zagadnieniem żywic poliuretanowych, większość tych prac zajmuje się problemami otrzymania określonych rodzajów polimerów poliuretanowych, kształtowaniem ich wewnętrznej struktury oraz sposobami wytwarzania i nakładania powłok poliuretanowych. Niewielka liczba tego typu prac odnosi się jednak do żywic produkcji polskiej.

W zasadzie tłumaczy się tym, że żywice poliuretanowe są stosunkowo nowym produktem w porównaniu do innych tworzyw. Wprowadzone je eksperymentalnie na rynek światowy w 1947 r. a na rynek polski w formie produkcji doświadczalnej dopiero 1968 r.

Produkcję tworzyw skóropodobnych po raz pierwszy uruchomiono w skali światowej w 1963 r., a w krajach socjalistycznych w 1970 r. W związku z tym szereg problemów nie zostało jeszcze dostatecznie zbadanych i wyjaśnionych.

Przeprowadzenie badań własności fizyko-chemicznych i mechanicznych żywic poliuretanowych oraz wpływu wybranych czynników na proces sieciowania, pozwoli dokładniej scharakteryzować produkowane w kraju żywice i wyjaśni wiele współzależności.

Badania przedstawione w tej pracy zmierzają do opracowania metody wytwarzania tkaniny powlekanej tworzywem poliuretanowym skóropodobnej z krajowych żywic poliuretanowych.

Dalszym etapem pracy są badania własności mechanicznych i fizyko-chemicznych uzyskanych tworzyw mające na celu ustalenie przydatności tworzywa jako materiału pokryciowego w przemyśle meblarskim.

Jako kryteria oceny własności uzyskanego tworzywa w różnym układzie żywic i opracowanej technologii wytwarzania przyjęto:

1/ własności wytrzymałościowe /wytrzymałości na zerwanie wzdłuż wątka i osnowy w różnych temperaturach, wytrzymałości na wielokrotne zginanie, trwałość badanego tworzywa na obciążenie ścierające, odporność powierzchni na ścieranie/,

2/ stopień przepuszczalności i przenikania pary wodnej, powietrza i wody,

3/ wpływ cykli zmiennych temperatur,

4/ określenie przyspieszonego starzenia pod wpływem promieniowania nadfioletowego i w kontekście,

5/ badanie użytkowe tworzywa na wybranych meblach.

Końcowym etapem pracy jest wdrożenie opracowanego rozwiązania do produkcji.

KAMIENIOBRODZKA Elżbieta

Metoda „szybkiej oscylacji” w przestrzennych zagadnieniach teorii sprężystości ośrodków wielofazowych.

Warszawa 1976 s. 17.

Prace IPPT 26/1976.

Rozważając ośrodki wielofazowe często wprowadza się tak zwany tensor polaryzacji (1, 2, 3), który charakteryzuje niejednorodności. Niejednorodny ośrodek zastępuje się ośrodkiem odniesienia. Efekty niejednorodności zastępujemy wówczas pewnymi siłami masowymi K. Bezpośrednio rozwiązując otrzymane równania różniczkowe odpowiadające już konkretnym zagadnieniom, otrzymujemy ostateczne rozwiązanie (tensor odkształcenia i naprężenia) w postaci szeregów Neumanna. Składnikami tych sum są wielokrotne całki typu Cauchy.

Taka forma jest wygodna dla rozważań typu ogólnego, natomiast trudno z niej korzystać przy wyliczeniu konkretnych zagadnień. Te trudności są związane po pierwsze z numerycznym liczeniem osobliwych całek a po drugie z liczeniem nieskończonych szeregów.

W.A.Łomakin (4) zaproponował rozwiązanie zagadnień dotyczących ośrodków wielofazowych tak zwaną metodą „szybkiej oscylacji”. W tej metodzie niejednorodności struktury badanego materiału określa się szybko oscylującymi okresowymi funkcjami współrzędnych. Daje ona możliwość konstrukcji efektywnych rozwiązań zagadnień brzegowych.

W pracy (4) zostały przedstawione ogólne rozważania dotyczące takich rozwiązań oraz podano kilka przykładów rozwiązań płaskich zagadnień teorii sprężystości ośrodków złożonych. Prace (5, 6, 7) zawierają również rozważania płaskich zagadnień metodą szybkiej oscylacji. G.W. Ticheńki (8) rozpatrywał przypadki rozciągania losowo niejednorodnej sprężystej półprzestrzeni i deformacji losowo niejednorodnej płyty z szybko oscylującymi własnościami sprężystymi.

W niniejszej pracy są podane uniwersalne (ze względu na możliwość rozważania różnych zadań) rozwiązania zagadnień przestrzennych teorii sprężystości ośrodków wielofazowych.

KUNERT Krzysztof A.

Chemiczne sieciowanie polietylenu.

Warszawa 1976 s. 27.

Prace IPPT 27/1976.

Sieciowanie jest procesem modyfikującym podstawową strukturę poliolefin po procesie produkcji. Uzyskuje się to zwykle za pomocą związków sieciujących, naświetlenia /1/ lub napromieniowania.

Chemicznego sieciowanie polietylenu, które będzie przedmiotem niniejszego opracowania dokonuje się za pomocą nadtlenków organicznych. Praca ta będzie przeglądem metod przetwórczych, związków sieciujących oraz badań fizyko-mechanicznych dotyczących sieciowania PE. Ogólnie biorąc polietylen usieciowany - PE.s. posiada lepsze własności termiczne, fizyczne, elektryczne i mechaniczne niż PE naturalny, co powoduje, że jest on szczególnie cennym materiałem izolacyjnym dla kabli energetycznych.

1. Maksymalna ciągła temperatura pracy PE.s. wynosi 90⁰C i jest wyższa od temperatury pracy dotąd znanych izolatorów termoplastycznych i elastomerycznych. Izolację z PE.s. wytrzymuje krótkie przeciążenie w temperaturze 130⁰C oraz szoki termiczne do 250⁰C.

2. Odporność cieplna wynosi 350⁰C/cm i jest mniejsza niż znanych izolacji kablowych. To niska odporność zwiększa możliwość rozpraszania wewnętrznego ciepła w kablu.

3. Gęstość PE.s. jest niska i wynosi około 0,92 g/cm³ co pozwala zmniejszyć ciężar kabla.

4. Wytrzymałość dielektryczna PE.s. jest o wiele większa niż obecnie znanych popularnie izolatorów termoplastycznych i elastomerycznych. Pozwala to na uzyskiwanie o wiele cieńszych powłok izolacyjnych.

5. Stratność dielektryczna jest dla PE.s. nadzwyczaj niska i wynosi 0,0003 w porównaniu do 0,1 dla PCW i 0,004 dla impregnowanego papieru oraz 0,1 dla kauczuku butylowego.

6. Stała dielektryczna kształtuje się bardzo nisko i wynosi 2,28 w porównaniu do 5,2 dla PCW.4 dla kauczuku butylowego i 3,6 dla papieru impregnowanego.

Ponadto straty dielektryczne są nadzwyczaj małe w porównaniu do innych izolatorów.

7. Poza dobrymi własnościami izolacyjnymi, PE.s. posiada małą przepuszczalność gazów i cieczy, jest odporny na korozje i korozję naprężeniową oraz wykazuje małe pełzanie, co powoduje, że nadaje się do produkcji rur.

PE.s. posiada jednakże pewne wady w porównaniu do innych izolatorów;

1. Wymaga bardzo starannej regulacji temperatury przy wytłaczaniu /z dokładnością do 1⁰ C/ oraz wyłączanie musi się odbywać powoli w związku z tym wydajność wytłaczania spada o połowę.

2. Kable z PE.s. są mniej giętkie niż kable pokryte innymi izolatorami termoplastycznymi.

3. PE.s. nie jest niepalny jak PCW w związku z tym stosuje się koszulki z PCW w celu zabezpieczenia przed paleniem.

KALITA Wojciech, KOWALEWSKI Tomasz

Doświadczalne wyznaczanie współczynników filtracji wzdłuż wiązki włókien.

Warszawa 1976 s. 18.

Prace IPPT 28/1976.

SOKÓŁ - SUPEL Joanna

Teoria linii załomów.

Tablice rozwiązań dla płyt prostokątnych o jednym brzegu swobodnym.

Warszawa 1976 s. 49.

Prace IPPT 29/1976.

Niniejsze opracowanie zawiera krótkie przedstawienie podstawowych założeń metody linii załomów /rozdz. 2/, zbiór rozwiązań wykonanych tą metodą dla płyt prostokątnych o jednym brzegu swobodnym /rozdz. 3/ i przykład ilustrujący sposób korzystania z tablic i wykresów zbioru, /rozdz. 4/.

Prezentowany zbiór rozwiązań ułatwia projektowanie żelbetowych płyt prostokątnych z jednym brzegiem swobodnym na nośność graniczną i ma na celu rozpowszechnienie bardziej ekonomicznych metod projektowania niż dotychczasowe. Opracowanie to stanowi kontynuację zbioru rozwiązań dla kołowych i pierścieniowych płyt metalowych [12] oraz zbioru rozwiązań dla płyt, prostokątnych [13].

LEPIK Ülo

Postawy teorii sterowania optymalnego oraz jej zastosowania w mechanice ciał odkształcalnych.

Warszawa 1976 s. 53.

Prace IPPT 30/1976.

Teoria sterowania optymalnego jest młodą dziedziną nauki. W połowie lat 40-tych bieżącego stulecia powstała konieczność rozwiązania pewnych nowych zagadnień z zakresu dynamiki rakiet. Wykorzystanie tradycyjnych metod sterowania automatycznego okazało się niemożliwe i dla rozwiązywania takich problemów została opracowana teoria sterowania optymalnego. Podstawę tej teorii stanowi zasada maksimum, której treść i dowód jest zasługą radzieckiego uczonego Pontriagina i jego współpracowników /lata 1956-58/. W chwili obecnej teoria optymalnego sterowania jest szeroko stosowana w wielu gałęziach nauki i techniki /teoria lotów kosmicznych, automatyka, urządzenia przemysłu chemicznego/. W mechanice ciał odkształcalnych teoria ta jest stosunkowo rzadko wykorzystywana, gdyż na razie podstawowym narzędziem jest klasyczny rachunek wariacyjny.

Podstawowym cele pracy niniejszej jest zwrócenie uwagi specjalistów z zakresu mechaniki ciał odkształcalnych na możliwości, jakie daje wykorzystanie teorii sterowania optymalnego.

W pierwszej części pracy podano podstawy teorii sterowania optymalnego. Pokazano przy tym związek tej teorii z klasycznym rachunkiem wariacyjnym. Dla zwięzłości wykładu pominięto prawie wszystkie dowody.

Druga część pracy jest oparta na przeglądzie zastosowań mechanicznych, opublikowanych w radzieckim czasopiśmie „mechanika”, Nr 6, 1974.

GADAJ Stefan P., HANDZEL - POWIERZA Zofia, ZIEMBA Stefan, ŻUKOWSKI Stanisław

Rola warstwy wierzchniej w procesach odkształceń i dekohezji.

Warszawa 1976 s. 33.

Prace IPPT 31/1976.

Przy opracowaniu tego referatu wykorzystano szereg opublikowanych w ostatnim 20-leciu, w głównej mierze za granicą, prac dotyczących badań warstwy wierzchniej. Z uwagi na fakt, że w pracach tych można napotkać często kontrowersyjne poglądy o zjawiskach zachodzących w warstwie wierzchniej w procesach odkształceń i dekohezji materiału, w referacie będzie często jedynie sygnalizowanie problemu, a nie jego rozwiązanie.

Autorzy referatu uważają, że za mało jest jeszcze prac teoretycznych i doświadczalnych dotyczących warstwy wierzchniej, aby o zjawiskach odkształceń i dekohezji warstwy wierzchniej można było mówić w sposób pewny, jednoznaczny i wyczerpujący.

HANDZEL - POWIERZA Zofia, SIEDLACZEK Jan

Zastosowanie emisji akustycznej do badania procesu zniszczenia warstwy wierzchniej.

Warszawa 1976 s. 11.

Prace IPPT 32/1976.

Celem niniejszej pracy było eksperymentalne stwierdzenie czy emisja akustyczna może być stosowana jako pośrednia metoda oceny stopnia odkształcenia i uszkodzenia warstwy wierzchniej /WW/.

Zakres rozważań ograniczono do sprawdzenia czy metoda ta umożliwia identyfikowanie i bliższe poznanie procesów dekohezji, zachodzących w warstwie wierzchniej materiałów o różnej gładkości powierzchni.

ŻUKOWSKI Stanisław

Wpływ elektrolitycznego usuwania warstwy wierzchniej na żywotność zmęczeniową próbek ze stali 45.

Warszawa s. 13-17.

Prace IPPT 32/1976.

Celem niżej prezentowanych badań było zbadanie wpływu elektrolitycznego usuwania warstwy wierzchniej na żywotność zmęczeniową w przypadku próbek ze stali 45 oraz doświadczalne stwierdzenie czy i o ile można przedłużyć żywotność tych próbek poprzez jednokrotne usunięcie warstwy wierzchniej. Praca stanowi etap wyjściowy do dalszych obszerniejszych i głębszych badań nad przebiegiem procesu zmęczenia ze szczególnym uwzględnieniem roli kształtującej się w tym procesie warstwy wierzchniej.

HERCZYŃSKI Ryszard, PIEŃKOWSKA Izabela

On the Effective Transport Coefficients.

Warszawa 1976 s. 66.

Prace IPPT 33/1976.

In this paper a concept of statistical similarity is introduces; it is shown that provided the condition of similarity is fulfilled the effective transport coefficients can be introduced. The statistical similarity is hare given as necessary condition of equality of the effective transport coefficients as calculated using the momentum, originated by Maxwell, and the energy balance method, applied first by Einstein. From the physical point of view the equivalence of these two methods is, of course, evident, but it is worthwhile to clarify the underlying mathematical assumptions because approximate solutions (which are commonly used) based either on momentum or energy balance method are not bound to give the same numerical results. In the second part of the paper we propose an approximate method of calculation of the effective transport coefficients. The novel features of the proposed method are as follows:

(a) the distribution function describing the statistics of randomly distributed spheres is introduced in the explicit form of nearest neighbour distribution function; this function is used to determine the size distribution of reference cells which are taken to be spherical; thus the cells are neither of the same size nor overlapping;

(b) the solution for an approximate problem (for example the Laplace equation) is obtained for a reference sphere with the boundary conditions given on a sphere with radius equal to the characteristic length of the particulate medium;

© since the kinematics of the considered field in particulate medium is assumed to be similar to that of a simple (particle-free) material the mean value of the field gradient is adjusted to that imposed field;

(d) the dissipation of energy (or the stored energy) is calculated for the adjusted flow field and it serves to obtain the effective transport coefficient;

(e) the use of explicitely given distribution function enables us to determine the dispersion coefficient which describes the local fluctuations of the effective transport coefficient.

For the limiting case of small volume concentrations the numerical values obtained nearly coincide with the classical results. However, due to the use of the distribution function they contain an extra linear term; also the second term is, in contrast to most of the results published up to now, non-analytic.

In the third part of the paper the above approximate method is generalized for the case of systems which spherical particles of different sizes and materials. The joint distribution function of particle radius and material constant is introduced and the generalized nearest neighbour distribution function is applied. The results for binary mixtures either of particles of different materials or of different radii serve for the qualitative description of the influence of the above parameters.

OWCZAREK Stefan

Rozwiązanie zagadnień brzegowych w tarczach prostokątnych metodą szeregów potęgowych.

Warszawa 1976 s. 99.

Prace IPPT 34/1976.

Celem niniejszego opracowania jest rozwiązanie zamknięte zagadnienia wyznaczania stanu naprężenia i odkształcenia płaskiego ośrodka sprężystego pod dowolnymi obciążeniami przyłożonymi na jego brzegach. Zaletą niniejszego podejścia jest fakt, że w oparciu o uzyskane rozwiązanie można przeprowadzić dyskusję teorii technicznych wyznaczania płaskiego stanu naprężenia w elementach konstrukcyjnych jak belki i ściany.

W pracy stosowano metodę rozwijania w szereg potęgowy wszystkich występujących w zadaniu poszukiwanych funkcji. Postępowanie to jest zbieżne z metodą funkcji początkowych, której podstawy podali W.Z. Własow i A.I. Łurie. Rozwiązania zamknięte pewnych szczególnych przypadków obciążeń płaskiego ośrodka sprężystego przedstawiono w pracach [2-5].

Wyznaczenie stanu naprężenia i prędkości odkształceń płaskich ośrodków plastycznych przy użyciu szeregów potęgowych przedstawiono w pracach [6, 7, 9, 10]. Pewne rozwiązania za pomocą operatorów różniczkowych zagadnień brzegowych w płytach odkształconych sprężyście przedstawiono w pracach [12, 13].

W opracowaniu [11] rozwiązano przy użyciu szeregów potęgowych zagadnienie początkowe wyznaczania stanu naprężenia ośrodka płaskiego o brzegu krzywoliniowym.

W niniejszej pracy znaczną jej część poświęcono rozwiązaniom wielomianowym płaskich ośrodków w kształcie prostokąta odkształconych w zakresie sprężystym.

Rozwiązania wielomianowe uzyskiwane metodą półodwrotną są w teorii sprężystości powszechnie stosowane. Tutaj rozwiązania te otrzymuje się metodą wprost. W wyniku rozwiązań wielomianowych dla danych funkcji naprężeń brzegowych spełniających warunek wielomianowości rozwiązania.

BABUT Roman, BRANDT Andrzej M.

Wstępne badanie czujników strunowych polskiej produkcji do pomiarów odkształceń betonu.

Warszawa 1976 s. 24.

Prace IPPT 35/1976.

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie wyników pomiarów odkształceń wewnątrz bloków betonowych podczas dojrzewania i twardnienia betonu w okresie pierwszych czterdziestu dni oraz przede wszystkim - odkształceń tych bloków poddanych obciążeniom ściskającym. Pomiary przeprowadzono za pomocą czujników strunowych opracowanych w Przemysłowym Instytucie Automatyki i Pomiarów MERA-PIAP w Warszawie, a wyprodukowanych w Przedsiębiorstwie Doświadczalnym Produkcji Aparatury Kontrolno Pomiarowej w Sosnowcu. Wskazania czujników strunowych zestawiono z odkształceniami zarówno wewnętrznymi jak i zewnętrznymi, uzyskanymi innymi metodami pomiarowymi.

Czujniki strunowe rzadko dotychczas stosowane w Polsce, głównie wskutek konieczności ich importowania z zagranicy, były jednak tematem kilku publikacji. Szybko realizowany program produkcji krajowej aparatury strunowej, powinien pozwolić obecnie na wszechstronne wykorzystanie jej podstawowych zalet, którymi są:

- duża stabilność i trwałość czujników rzędu 20¸30 lat;

- niewrażliwość na zmiany połączeń przewodów i zaburzenia pochodzące od wielkości elektrycznych;

- możliwość zdalnego przeprowadzania pomiarów w kilkuset punktach;

- możliwość pomiaru kilku wielkości nieelektrycznych /odkształcenia, przemieszczenia, ciśnienie cieczy, temperatura itp./ jednocześnie przy użyciu tej samej aparatury pomiarowej;

- możliwość dostosowania czujników do warunków badania np. przez regulacją sztywności wzdłużnej czujnika, regulację zakresu pomiarowego, dobór bazy pomiarowej;

- możliwość budowania przestrzennych układów pomiarowych, np. płaskich rozet, sond 9-cio ramiennych, do pomiaru odkształceń wewnętrznych.

DRESCHER Ewa

Ultradźwiękowa metoda badania własności wiążących cementów. I.

Warszawa 1976 s. 25.

Prace IPPT 36/1976.

Fizyczne własności tężejących zaczynów cementowych są stosunkowo mało przebadane zwłaszcza w pierwszym okresie procesu hydratacji. Proces ten zachodzi szybko, szczególnie bezpośrednio po zamieszaniu cementu z wodą. Badania procesu tężenia w próbce cienkiej, szybko wysychającej, jak to ma miejsce w większości stosowanych metod fizykochemicznych, zmienia parametry procesu.

Celem niniejszej pracy jest zbadanie zmian prędkości i tłumienia podłużnych fal ultradźwiękowych w funkcji częstotliwości oraz czasu tężenia zaczynu i powiązania wyników z przebiegiem procesu hydratacji cementów. Badania te ujawniły silną dyspersję prędkości i charakterystyczne maksimum tłumienia fal ultradźwiękowych występujące w pierwszych stadiach procesu hydratacji cementu. Pozwoliło to obliczyć w oparciu o krzywe dyspersji prędkości, długości fal ultradźwiękowych odpowiadających maksimum tłumienia po określonym czasie hydratacji.

Zdaniem autorki określenie długości fal odpowiadających maksimum tłumienia w procesie tężenia cementów może być punktem wyjścia do znalezienia związku pomiędzy badaniami ultradźwiękowymi a budową cementowego koloidu.

MATUSZKINA Olga

Wpływ artykulacji spółgłoskowej na przebieg częstotliwości podstawowej w sygnale mowy polskiej.

Warszawa 1976 s. 59.

Prace IPPT 37/1976.

W pracy opisano jakościowo i ilościowo charakter zmian tonu podstawowego /F₀/ w obrębie niektórych spółgłosek dźwięcznych. Badano przede wszystkim zależność tych zmian od typu artykulacji spółgłoski przy założeniu, że na zmiany F₀ w obrębie spółgłoski nie wywierają wpływu żadne inne czynniki. W pracy korzystano z zapisów magnetofonowych tekstu gazetowego czytanego czterokrotnie przez 4 osoby. W pierwszych 3 zdaniach tekstu zmierzono wartości F₀ na początku, w środku i na końcu każdej spółgłoski dźwięcznej. W ten sposób zbadano zmiany F₀ w obrębie następujących spółgłosek:

zwarte b, d, j, g

Trące v, z, g

płynne m, n, h, r, l

Analiza jakościowa materiału potwierdziła tezę o tym, że jednym z zasadniczych czynników określających charakter zmian F₀ na spółgłosce jest typ artykulacyjny spółgłoski. W zwartych w ogromnej większości przypadków zaobserwowano wyraźne samodzielne spadki wartości F₀. Średni spadek względny wynosił w zbadanej próbie 8,5%. W obrębie trących w większości przypadków również zaobserwowano lokalne spadki F₀, jednakże średni spadek względny wyniósł 6,4%. Spółgłoska [g] z punktu widzenia zachodzących na niej zmian F₀ stanowi przypadek przejściowy między trącymi a płynnymi, gdyż w większości wymówień można zaobserwować pokrywanie się przebiegu tonu w [g] z ogólnym konturem intonacji, co jest charakterystyczne dla spółgłosek płynnych. W spółgłosce [r] i bocznej [l] w znacznej części wymówień wystąpiły również lokalne spadki tonu. Średni w próbie spadek względny dla [r] wyniósł 6,7% a dla [l] - 6,9%.

W spółgłoskach płynnych [m, n, h] przebieg F₀ pokrywa się w większości przypadków z konturem intonacji w sąsiednich samogłoskach. Zdarzają się jednakże przypadki samodzielnych spadków tonu, a średni spadek względny dla tych przypadków wyniósł 4,6%.

Wysunięto hipotezę, że im mniejsza jest konstrukcja spółgłoski tym mniejsza jest średnia wielkość spadku F₀ na spółgłosce.

Przy pomocy procedury statystycznej zweryfikowano hipotezę o logarytmiczno-normalnym rozkładzie wielkości względnych spadków F₀ na spółgłoskach dźwięcznych. Z oszacowanych parametrów rozkładów teoretycznych można byłoby skorzystać przy syntezie mowy polskiej, dążącej do uzyskania dużej naturalności brzmienia. Dla zaprogramowania przebiegu F₀ na spółgłoskach można wykorzystać generator liczb losowych, modelujący rozkład logarytmiczno-normalny o parametrach odpowiadających grupie spółgłosek /tzn. zwarte, trące lub płynne/.

DIETRICH Lech

Ocena przydatności metod teorii plastyczności do projektowania elementów maszyn na podstawie badań zmęczeniowych połączeń sworzniowych.

Warszawa 1976 s. 28.

Prace IPPT 38/1976.

Stosowanie metod teorii plastyczności do obliczeń wytrzymałościowych i projektowania elementów maszyn nie jest rozpowszechnione w praktyce inżynierskiej. Klasyczne podręczniki wytrzymałości materiałów polecają te metody do obliczania bardzo wąskiej klasie elementów takich jak: nity, sworznie.

Sytuacja ta wynika raczej z tradycji inżynierskich niż z racjonalnych przesłanek. W wielu bowiem przypadkach metodami teorii plastyczności można uzyskać rozwiązanie bądź jego oszacowanie znacznie łatwiej niż przy zastosowaniu teorii sprężystości.

W opublikowanej w roku 1971 pracy [2] podano wyniki badań doświadczalnych przy obciążeniach statycznych i udarowych dla ucha sworzniowego ze stali 40H. Przeprowadzono tam również teoretyczną analizę nośności granicznej tego elementu wykorzystując statycznie dopuszczalne pola naprężeń i kinematycznie dopuszczalne mechanizmy zniszczenia. Określona na tej podstawie górna i dolna granica charakterystycznego wymiaru tego elementu leży w zakresie wymiaru optymalnego wyznaczonego na podstawie doświadczeń przy tych dwóch rodzajach obciążeń.

Niniejsza praca jest kontynuacją tych badań dla tego samego elementu ale innego rodzaju obciążeń. Jej celem jest wyznaczenie ograniczonej wytrzymałości zmęczeniowej dla różnych próbek zachowujących podobieństwo formy, a różniących się wymiarem charakterystycznym, którym w tym wypadku jest wysokość ucha. Wyznaczona z tych doświadczeń optymalna, z punktu widzenia obciążeń cyklicznych wartość wymiaru wysokości ucha będzie porównana z ocenami tego wymiaru obliczonymi metodami teorii plastyczności.

MYTKOWSKI Krzysztof

Kanał funkcji analogowych Typ KF - 01 do wprowadzania i wyprowadzania informacji w systemie „on line” do/z pamięci minikomputera MOMIK 8B/100.

Warszawa 1976 s. 83.

Prace IPPT 39/1976.

W pracy przedstawiono urządzenie opracowane w PFA-Poznań, przeznaczone do prac badawczych z dziedziny fonetyki i akustyki mowy. W czasie pisania pracy kierowano się zasadą wzrostu szczegółowości podawanych opisów w miarę wzrostu numeracji rozdziałów. W związku z powyższym:

w części I - umieszczono ogólne dane dotyczące wprowadzania i wyprowadzania informacji w minikomputerach MERA, dalej w części II znajduje się opis funkcjonalny urządzenia oparty na schemacie blokowym, część III natomiast wypełnia szczegółowy opis techniczny KANAŁU FUNKCJI ANALOGOWYCH /KFA/, sporządzony w oparciu o schematy logiczne i ideowe.

W opisie funkcjonalnym przedstawiono ogólny opis działania KFA, możliwości i przykłady zastosowań, podano zasady posługiwania się urządzeniem. W opisie technicznym natomiast, znajduje się szczegółowy opis działania poszczególnych bloków, zawarte są analizy błędów i najważniejsze obliczenia.

WYTRZYMAŁOŚĆ i optymalizacja konstrukcji maszynowych i budowlanych.

Informacja o problemie węzłowym 05.12.

Warszawa 1976 s. 14.

Prace IPPT 40/1976.

Głównym celem prac prowadzonych w ramach problemu jest stworzenie dla przemysłu i budownictwa możliwości stosowania zaawansowanych metod w obliczaniu, projektowaniu i badaniu konstrukcji. Tematyka problemu ma na celu wypełnienie luki w krajowym programie poprawiania poziomu projektowania maszyn, urządzeń i budowli głównie w zakresie projektowania wytrzymałościowego. Prowadzone w problemie tematy maja charakter ogólny z możliwością zastosowań w różnych gałęziach gospodarki i z tego powodu nie są one przewidziane w planach jednostek zaplecza naukowego resortów gospodarczych.

W problemie dążyć się będzie do utworzenia w ramach istniejących struktur organizacyjnych silnych zespołów naukowych wysoko wyspecjalizowanych w rozwijaniu i praktycznym stosowaniu nowoczesnych metod obliczania konstrukcji, metod badań modelowych, zaawansowanych metod badań własności materiałów w złożonych warunkach pracy itp.

Zespoły te powinny się stać autorytatywnymi ośrodkami w zakresie swej specjalności. Oprócz podstawowej działalności, obejmującej opracowywanie metod obliczeniowych i badawczych, ich zadaniem będzie:

- szkolenie pracowników jednostek gospodarczych w zakresie stosowania określonej metody przy rozwiązywaniu zagadnień praktycznych,

- wprowadzenie, wspólnie z pracownikami jednostek gospodarczych, nowych metod do praktyki konstrukcyjnej i badawczej,

- konsultowanie pracowników jednostek gospodarczych w zakresie praktycznego wykorzystania nowych wyników.

Przewidziane jest systematyczne informowanie zainteresowanych jednostek gospodarczych i ich ośrodków naukowych o opracowanych i gotowych do praktycznego stosowania metodach obliczeniowych i badawczych przez:

- opracowywanie materiałów pomocniczych w postaci katalogów rozwiązań, tablic, programów na EMC, podręczników, projektów rewizji i unowocześnienia norm obliczania wytrzymałościowego, komentarzy do norm itp.,

- zorganizowanie ciągłej informacji o nowych metodach, możliwości korzystania z opracowanych materiałów oraz zasięgania konsultacji,

- prowadzenia szkolenia pracowników jednostek gospodarczych w zakresie stosowania nowych metod przez seminaria, kursy szkoleniowe, staże w ośrodkach prowadzących badania i ewentualnie przez roczne studia podyplomowe.

Zainteresowanie tematyką problemu węzłowego jednostki gospodarcze, ośrodki naukowe resortów gospodarczych i jednostki szkolnictwa wyższego mogą zwracać się o udostępnienie wyników badań bezpośrednio do wykonawców poszczególnych tematów, względnie do kierowników grup tematycznych lub koordynatora problemu.

WICHER Jerzy

Wykorzystanie macierzy podatności dynamicznej do identyfikacji układów o „stopniach swobody”.

Warszawa 1976 s, 17.

Prace IPPT 41/1976.

Kryteria jakości mogą być w różny sposób sformułowane.

Jednym z najczęściej przyjmowanych jest kryterium najmniejszych kwadratów.

W pracy przedstawiono bezpośredni sposób wykorzystania tego kryterium do wyznaczenia poszukiwanych parametrów układu oraz sposób wykorzystania metody analizy regresyjnej, która również wykorzystuje kryterium najmniejszych kwadratów. Pokazano sposób sprowadzenia układu równań różniczkowych do równań regresji przy czym podano w jawnej postaci zależności między parametrami regresji a parametrami układu - co było warunkiem koniecznym zrealizowania procesu identyfikacji. We wszystkich omawianych przypadkach wykorzystano bardzo wygodne w badaniach pojęcie macierzy podatności dynamicznej.

PAWŁOWSKI Tadeusz

Wybrane badania klejów poliuretanowych na przykładzie klejów obuwniczych.

Warszawa 1976 s. 25.

Prace IPPT 42/1976.

Przeprowadzenie badań własności fizyko-chemicznych i mechanicznych klejów poliuretanowych oraz wpływu określonych czynników pozwoli dokładniej scharakteryzować kleje poliuretanowe i wyjaśni wiele współzależności.

Badania przedstawione w tej pracy zmierzają do ustalenia celowości stosowania klejów poliuretanowych na przykładzie klejów obuwniczych.

Przeprowadzone badania porównawcze dotychczas stosowanego kleju polichloroprenowego /Butaterm/ z klejami poliuretanowymi znanych firm zachodnich.

Jednocześnie starano się ustalić najkorzystniejsze parametry procesów klejenia dla wytypowanego kleju przez ustalenie:

a/ wpływu czasu suszenia,

b/ wpływu temperatury i czasu aktywizacji,

c/ wpływu ciśnienia na wytrzymałość początkową połączenia klejowego,

d/ wpływu procesu aktywizacji na wartość momentu zginania skóry podeszwowej i tuniskóru.

Do badań stosowano:

a/ materiały podeszwowe

- skóry podeszwowe waszowe,

- tuniskór /guma z napełniaczem celulozowym/

b/ skóry obuwnicze wierzchnie

- dwoinę świńską powlekaną folią PCW, produkcji firmy szwedzkiej Aktibolaget Ehrnberg Sons Laberfabrik,

c/ kleje

- klej poliuretanowy dwuskładnikowy „Vinycol 782 A” produkcji firmy francuskiej „Onofroy”, uzyskany przez przedłużenie łańcuchów poliestrowych związkami izocjanowymi o nazwie handlowej Fixdur Z,

- klej poliuretanowy dwuskładnikowy „Fanadur 845” produkcji firmy szwajcarskiej Chemisch Fabrik Nauallschwall AG, jest produktem reakcji poliaddycji poliestrów z izocjaninami,

- klej polichloroprenowy „Butaterm” produkowany przez Zakłady Chemiczne w Pionkach.

Przed badaniem materiały były klimatyzowane w temperaturze 20 ± 1⁰ C i wilgotności względnej 70 ± 3%.

Z materiałów przeznaczonych do badań wycięto próbki o wymiarach 150 mm x 20 mm do oznaczania wytrzymałości na rozwarstwienie i 80 mm x 20 mm do oznaczania momentu zginania.

MIASTKOWSKI Józef

Mechaniczne własności materiałów przy rozciąganiu i ściskaniu.

Warszawa 1976 s. 104.

Prace IPPT 43/1976.

Własności mechaniczne materiałów dadzą się podzielić na dwie grupy. W pierwszej z nich znajdą się własności wytrzymałościowe, w drugiej - własności technologiczne. Określenie własności wytrzymałościowych przeprowadza się w oparciu o badania materiału poddanego różnym sposobom obciążania, przy różnych parametrach fizycznych. Siła jest więc obok innych, parametrem koniecznym dla uzyskania charakterystyki wytrzymałościowej.

Własności technologiczne określają przydatność materiału do odpowiedniej obróbki, np.: kucie, zginanie itp. Przy ich wyznaczaniu nie chodzi o wartości siłowe, a jedynie o ustalenie czy dany proces technologiczny w określonych warunkach jest możliwy do przeprowadzenia.

Do powszechnie stosowanych badań wytrzymałościowych metali i stopów należą: próby rozciągania, ściskania, skręcania, zginania, ścinania, udarowe, zmęczeniowe, pomiary twardości oraz badania wytrzymałości na pełzanie /trwałej/ w podwyższonych temperaturach.

Wszystkie badania wytrzymałościowe dzielą się na statyczne, przy których siła działa wolno od zera do swej maksymalnej wartości i na dynamiczne, przy których siła działa nagle całą swoją wartością. Z wyjątkiem próby udarowej - zachodzącej przy szybkim, jednorazowym uderzeniu, i prób zmęczeniowych - zachodzących przy szybkich, zmiennych obciążeniach, pozostałe próby przeprowadza się jako statyczne.

W pracy zajmiemy się wyłącznie własnościami mechanicznymi metali otrzymanymi z prób rozciągania i ściskania, uwzględniając przy tym wpływ czynników zewnętrznych na określone właściwości mechaniczne.

KLONOWSKA Maria E., PROSNAK Włodzimierz J., SZYMAŃSKI Jacek K.

Obliczanie opływu palisady prostoliniowej.

Warszawa 1976 s. 108.

Prace IPPT 44/1976.

Opracowanie zawiera opis algorytmu wyznaczania opływu palisady prostoliniowej metodą odwzorowania konforemnego oraz zbiór programów w języku ALGOL 1204, realizujących poszczególne etapy tego algorytmu:

Wyznaczenie funkcji, odwzorowującej kanoniczną palisadę okręgów na zadaną palisadę dowolnych profili, kontrolę funkcji odwzorowującej oraz obliczenie rozkładu prędkości i ciśnienia na obwodzie dowolnego profilu w palisadzie i jego współczynników aerodynamicznych.

KOTOWSKI Stefan, OLAS Andrzej

Wyznaczanie amplitud drgań rezonansowych ramy w kształcie litery T przy uwzględnieniu równań więzów.

Warszawa 1976 s. 22.

Prace IPPT 45/1976.

W pracy podano metodę wyznaczania częstości drgań własnych węzła ramy o kształcie T oraz amplitud drgań rezonansowych tej ramy w wybranych punktach. Amplitudy drgań rezonansowych wyznaczamy przy uwzględnieniu tłumienia materiałowego.

Istotną częścią pracy jest wprowadzenie do algorytmu metody sztywnych elementów skończonych uzupełnienia przez dopuszczenie równań więzów. Uwzględnienie więzów umożliwia zbudowanie prostego modelu ramy i upraszcza obliczenia.

Praca stanowi opis metody obliczeń, metodykę wyznaczania parametrów ramy, koniecznych do obliczeń, oraz algorytm obliczeń.

Algorytm obliczeń został opracowany w oparciu o metodę sztywnych elementów skończonych podaną w pracy J. Kruszewski i inni „Metoda sztywnych elementów skończonych” Arkady.

W oparciu o założenia tej metody dokonuje się umownego podziału obiektu na sztywne elementy skończone i odpowiadające im elementy sprężysto - tłumiące.

JASSEM Wiktor, SZYBISTA Danuta, KRZYŚKO Mirosław, STOLARSKI Przemysław, DYCZKOWSKI Andrzej

Rozpoznawanie polskich spółgłosek trących na podstawie cech widmowych.

Warszawa 1976 s. 41.

Prace IPPT 46/1976.

Trące głoski polskie bezdźwięczne (dla 3 głosów) oraz trące dźwięczne (dla 1 głosu) w logatomach CV CV(C) opisano dokonując pomiarów obwiedni widma za pomocą analizy spektrograficznej.

Celem ich rozpoznawania (w sensie klasyfikacji) dokonano podziału badanego zakresu częstotliwości na podzakresy umożliwiające opis całego widma za pomocą niewielkiej liczby cech. Zastosowano trzy różne kryteria podziału, w tym podział na podzakresy w przybliżeniu równe. Stosowano metodę rozpoznawania w wielowymiarowej przestrzeni wyznaczając na podstawie uzyskanych cech wektory średnie i macierze kowariancji oraz stosując kwadratowe funkcje dyskryminacyjne.

Stwierdzono, iż przy rozpoznawaniu poszczególnych idiofonemów można osiągnąć 100 procentową poprawność dla głosek bezdźwięcznych w 2 głoskach oraz prawie 100% w jednym głosie przy 12 cechach, zaś dla fonemów dźwięcznych osiąga się 100% poprawności już przy 5 cechach.

Jednakże przy rozpoznawaniu polegającym na identyfikacji poszczególnych wariantów kontekstowych i zaliczeniu ich do odpowiednich fonemów można poprawność 100% lub bardzo bliską 100% osiągnąć już przy 4 cechach.

Osiągnięte wyniki prowadzą do następującego wniosku: przy rozpoznawaniu trących głosek w mowie ciągłej byłoby korzystne identyfikowanie najpierw kontekstu tych głosek.

WALENTA Z.A., GMURCZYK A.S., HARASIMOWICZ W.W., LEŚKIEWICZ E.M., TARCZYŃSKI M., ORZEŃSKI J., SAŁGUT K.J.

Rura uderzeniowa ZMCiG.

Warszawa 1976 s. 25.

Prace IPPT 47/1976.

Badania zjawisk gazodynamicznych zachodzących w rurach uderzeniowych są w Zakładzie Mechaniki Cieczy i Gazów prowadzone od roku 1959. Początkowo badania te dotyczyły metod pomiaru ciśnień, wymiany ciepła itp. w przepływie ośrodka ciągłego.

Później prace objęły analizę struktury fal uderzeniowych i oddziaływanie tych fal ze sztywnymi ściankami, a w szczególności zaś wpływ obecności ścianek na strukturę fal uderzeniowych w ich pobliżu. Do tych prac użyto rury uderzeniowej o średnicy 120 mm; jednak, jak się okazało, wielkość rury a także niedostateczna gładkość ścianek nie pozwalały na uzyskiwanie wyników o wymaganym standarcie dokładności.

Konieczne zwiększenie dokładności, a także podjęcie przez Zakład nowej tematyki, a mianowicie: 1/ przepływy ze zjawiskami relaksacyjnymi,

2/ przepływy w tzw. zakresie przejściowym /Kn ~ 1/ nie dające się w sposób zadawalający opisać w ramach teorii ośrodka ciągłego ani też w teorii przepływu swobodno-molekularnego

skłoniły nas do budowy nowego, znacznie doskonalszego urządzenia.

W niniejszej publikacji podajemy założenia jakie przyjęliśmy i dane techniczne nowej rury uderzeniowej.

WALENTA Zbigniew

Wpływ niejednorodności gazu na proces odbicia fali uderzeniowej.

Warszawa 1976 s. 28.

Prace IPPT 48/1976.

Odbicie fali uderzeniowej jest zawsze zakłócone wpływem warstwy przyściennej powstającej w gazie w sąsiedztwie ścianki. W przypadku rury uderzeniowej wpływ ten jest słabszy niż w tunelu, gdyż przed falą padającą warstwy przyściennej nie ma. Jest to jednak okupione trudnościami pomiaru związanymi z krótkotrwałością zjawiska, oraz zakłóceniami wynikającymi z niejednorodności przepływu za falą padającą. Niejednorodność ta jest wynikiem wpływu warstwy przyściennej powstającej przy ściankach rury.

W „idealnej” rurze uderzeniowej /bez warstwy przyściennej/ całkowita objętość gazu sprężonego przez falę uderzeniową pozostaje w obszarze między falą i powierzchnią rozdziału. W wyniku tego odległość między falą a powierzchnią rozdziału stale rośnie, a równocześnie parametry gazu są tam jednorodne.

W rurze rzeczywistej warstwa przyścienna powoduje „ucieczkę” gazu przez powierzchnię rozdziału. Przy niskich gęstościach gazu warstwa przyścienna jest gruba i łatwo dochodzi do stanu, gdy wydatek gazu „uciekającego” przez powierzchnię rozdziału jest równy wydatkowi gazu, przechodzącego przez falę uderzeniową. W tej sytuacji powierzchnia rozdziału porusza się z tą samą prędkością co fala uderzeniowa, a gaz między nimi zachowuje się podobnie jak między poruszającym się z prędkością naddźwiękową ciałem tęponosym, a wytworzoną przez nie odsuniętą falą uderzeniową. W układzie związanym z falą uderzeniową gaz na osi symetrii jest izentropowo wyhamowany, czemu oczywiście towarzyszy wzrost ciśnienia, gęstości, temperatury itd.

Takie właśnie zjawiska z reguły zachodzą w rurach uderzeniowych na niskie gęstości. Istotnym staje się więc pytanie jak silne jest wynikające stąd zaburzenie badanego zjawiska odbicia fali, bądź też, odwracając sprawę, jakie warunki musi spełniać przepływ w rurze uderzeniowej, aby proces odbicia fali nie został w istotny sposób zniekształcony.

Celem niniejszej pracy jest oszacowanie tych warunków w sposób, z uwagi na praktyczne zastosowanie, możliwie prosty.

KOWALEWSKI Tomasz

Optyczna metoda pomiaru rozkładu koncentracji zawiesiny kroplowej w przepływie przez rurkę.

Warszawa 1976 s. 48.

Prace IPPT 49/1976.

W niniejszej pracy opisujemy nową metodę pomiaru profilów koncentracji zawiesiny kroplowej. Metoda ta wykorzystuje zjawisko absorpcji światła, i może być stosowana zarówno dla małych jak i dużych koncentracji zawiesin. Wstępne rezultaty naszych badań wskazują na złożony charakter tworzenia się profili koncentracji. Sam kształt wymienionych profili dla dużych koncentracji jest dość złożony i jego interpretacja jest interesującym zagadnieniem.

Opis metody i rezultatów poprzedzamy krótkim przeglądem literatury dotyczącej ruchu cząstek i zawiesin w rurkach.

Otrzymane wyniki pomiarów potwierdzają, że w pobliżu ścianki rurki z płynącą zawiesiną kroplową, może formować się warstwa o mniejszej koncentracji cząstek. Wydaje się, że tworzenie się tej warstwy związanie jest z obszarem wejściowym rurki. Istnienie tej warstwy ma szczególne znaczenie przy analogii przepływu zawiesin do przepływu krwi, dla której wg. Copley`a istnienie takiej warstwy jest ewidentne. Można również stwierdzić istnienie kumulacji cząstek zawiesiny kroplowej, prawdopodobnie wskutek ich migracji radialnej analogicznej do migracji pojedynczych kropel. Jednak ze względu na niewielką liczbę i mały zakres zmienności parametrów przedstawione wyniki można traktować jedynie jako ilustrację nowej metody eksperymentalnej. Niewątpliwie metoda ta pozwoli na rozszerzenie „banku” informacji eksperymentalnych na temat przepływu skoncentrowanych zawiesin w rurce. Większość tych informacji, jak zaobserwowane drugie maksimum koncentracji dla układu cieczy A, wymaga znalezienia interpretacji fizycznej, co przy istniejącym zapleczu teoretycznym w tej dziedzinie jest trudnym zadaniem.

SZYMAŃSKI Zygmunt, TARCZYŃSKI Marek

Spektroskopowy pomiar temperatury elektronów w naddźwiękowym strumieniu zjonizowanej pary rtęci.

Warszawa 1976 s. 15.

Prace IPPT 50/1976.

Celem eksperymentu był spektroskopowy pomiar temperatury elektronów w naddźwiękowych strumieniu gazu zjonizowanego energią mikrofalową. Eksperyment był przeprowadzony w małym tunelu naddźwiękowym pracującym na parze rtęci, w którym przepływ jest generowany w sposób ciągły w dwufazowym cyklu parowania i kondensacji.

Pokazano, że pomiar obsadzeń stanów wzbudzonych o głównych liczbach kwantowych 7 £ h £ 11 pozwala wyznaczyć temperaturę elektronów dla gęstości elektronów h ₂ ³ 5 × 10 ¹² cm³.

BACZYŃSKI Zbigniew F., REGIŃSKI Kazimierz

Zagadnienia naprężeń termicznych w zbiornikach stalowych na ciecze gorące. I.

Warszawa 1976 s. 31.

Prace IPPT 51/1976.

Przedmiotem pracy jest analiza rozkładu temperatury w cylindrycznych zbiornikach stalowych na ciecze gorące oraz zbadanie wpływu ekstremalnych pól temperatur na naprężenia czyli wyznaczenie rozkładu naprężeń termicznych i ich koncentracji.

Praca niniejsza podjęta została w związku z programem typizacji zbiorników stalowych na ciecze opracowywanym przez Biuro Projektów CPN „Naftoprojekt” w Warszawie oraz w związku z prowadzonymi przez to Biuro pracami projektowymi bieżącymi dotyczącymi zbiorników stalowych na ciecze gorące, jak również z poszukiwaniem bardziej ekonomicznych rozwiązań konstrukcyjnych.

Dotychczasowe postanowienia Normy Branżowej nakazujące uwzględniać wpływ temperatury na naprężenia w zbiornikach na ciecze gorące powyżej 70 ⁰ C przez obniżanie naprężeń dopuszczalnych w zależności od rodzaju materiału i temperatury, mogą prowadzić do rozwiązań konstrukcyjnych nieekonomicznych lub wręcz niebezpiecznych. Wiadomo bowiem, że wpływ naprężeń termicznych w konstrukcjach zbiorników nie jest stały; zależy od rozkładu temperatury w obszarze zbiornika (w powłoce cylindrycznej i płycie dennej), które na ogół nie są stałe i mogą prowadzić do stref koncentracji naprężeń przy różnych warunkach termicznych. Ponadto, obserwowane w praktyce przypadki kruchego zniszczenia (kruchych pęknięć) zbiorników w temperaturach ujemnych nasuwają także konieczność przeanalizowania efektów naprężeń termicznych.

Celem pracy jest przygotowanie materiałów wstępnych do wytycznych obliczania zbiorników stalowych na ciecze gorące posadowionych na podłożu sztywnym lub podłożu sprężystym.

Zakres opracowania obejmuje: analizę stacjonarnych (ustalonych) i Niestacjonarnych (zależnych od czasu) rozkładów temperatury w zbiorniku cylindrycznym zamkniętym nieizolowanym i izolowanym zewnętrznie, oraz analizę naprężeń termicznych w obszarze zbiornika tj. w powłoce cylindrycznej i płycie dennej, jako złożonym układzie konstrukcyjnym powłokowo-płytowym, z brzegiem dolnym zupełnie utwierdzonym lub płytą denną posadowioną na podłożu sztywnym lub sprężystym (typy Winklera.

ALEKSIEJUK Mikołaj

Prędkość fal akustycznych w obszarze przejścia fazowego w krysztale KMnF₃.

Warszawa 1976 s. 9.

Prace IPPT 52/1976.

W ostatnich latach obserwuje się ogromne zainteresowanie zjawiskami krytycznymi wywołane pracami Wilsona dotyczącymi związku między zjawiskami krytycznymi, a grupą renormalizacji. Teoria grupy renormalizacji daje możliwość dokładnego obliczenia wartości poszczególnych wskaźników krytycznych. Jednak dla uproszczenia obliczeń stosuje się metody przybliżone oparte na rachunku zaburzeń. Jedna z nich związana e - rozwinięciem polega na obliczeniu wskaźników krytycznych w postaci szeregu asymptotycznego według potęg e = 4-d /d – wymiar przestrzeni.

Poniżej podano interpretację wyników pomiaru prędkości fali akustycznej w krysztale KMnF₃ przy zastosowaniu formalizmu wskaźników krytycznych. Pomiary prędkości fali akustycznej przeprowadzono dla fal poprzecznych i podłużnych o częstotliwości 15 MHz metodą rezonansową. Na podstawie uzyskanych wyników eksperymentalnych numerycznie obliczono wskaźniki krytyczne. Dla fali podłużnej propagującej się w kierunku otrzymano wskaźnik krytyczny. Do opisu zmian prędkości fali poprzecznej o polaryzacji drgań okazało się konieczne wprowadzenie dwóch wskaźników krytycznych w zależności od wielkości parametrów e .

DOBRZAŃSKI Mieczysław M.

Prezentacja fali hiperdźwiękowej jako makroskopwego stanu kwantowego.

Warszawa 1976 s. 11-23.

Prace IPPT 52/1976.

MIASTKOWSKI Józef

Własności mechaniczne materiału odkształconego plastycznie przy złożonych wielokrotnych obciążeniach.

Warszawa 1976 s. 13.

Prace IPPT 53/1976.

W pracy przedstawiono obszerne sprawozdanie naukowe z doświadczalnych badań własności mechanicznych materiału odkształconego plastycznie przy złożonych wielokrotnych obciążeniach. Sprawozdanie zawiera opis przebiegu badań, sposób obciążania i technikę pomiarową stosowaną w doświadczeniach, wyniki badań oraz teoretyczną analizę rezultatów w oparciu o hipotezę kinematycznego wzmocnienia. Badania przeprowadzono na próbkach płaskich wycinanych z jednego arkusza blachy ze stopu aluminium do obróbki plastycznej PA2N-M3 /AlMg2/ w stanie miękkim.

Duże próbki poddawano wstępnym obciążeniom cyklicznym w dwóch wzajemnie prostopadłych kierunkach wzdłuż osi x i y. Schematy obciążeń poszczególnych dużych próbek różniły się od siebie ilości półcykli obciążenia. Badania przeprowadzono dla trzech różnych wartości obciążeń.

Z dużych próbek wycinano małe próbki pod różnymi kątami do osi x. Małe próbki poddawano następnie próbom jednoosiowego rozciągania, z których wyznaczano zależności naprężenia od odkształcenia. Z krzywych rozciągania określono punkty do budowy krzywych granicznych leżących na powierzchni płynięcia.

Analizę wyników doświadczalnych przeprowadzono przez porównywanie powierzchni płynięcia otrzymywanych po wstępnych obciążeniach cyklicznych o różnej ilości półcykli. Porównywanie powierzchni pokazało, że w miarę wzrostu liczby cykli obciążenia materiału, powierzchnie otrzymane dla sąsiadujących z sobą etapów obciążenia nabierają cech wspólnych.

Analizę teoretyczną tego zjawiska przeprowadzono w oparciu o hipotezę kinematycznego wzmocnienia.

DIETRICH Lech

Badania zmęczeniowe pasma z otworami.

Warszawa 1976 s. 39.

Prace IPPT 54/1976.

Celem niniejszej pracy było zbadanie wpływu jednego tylko parametru S oznaczającego rozstawienie między rzędami otworów, na wytrzymałość zmęczeniową całego elementu. Pozostałe wielkości, średnica otworów d i odległość między nimi t były stałe. Dla tak postawionego zadania możemy na podstawie wspomnianych wcześniej rozwiązań wyznaczyć oszacowanie optymalnej, z punktu widzenia nośności granicznej, wartości poszukiwanego wymiaru S. Przy projektowaniu szczególnie przydatna jest metoda statystycznie dopuszczalnych pól naprężeń dająca górne, a więc bezpieczne oszacowanie charakterystycznych wymiarów elementu. Kinematyczne dopuszczalne mechanizmy zniszczenia dają dolną ocenę i należy je traktować jako uzupełnienie pozwalające na określenie zakresu w którym znajduje się poszukiwana optymalna wartość.

Celem badań doświadczalnych prezentowanych w niniejszej pracy jest sprawdzenie wpływu odległości S rozstawienia otworów na wytrzymałość zmęczeniową pasma osłabionego pięcioma otworami. Wyznaczona z doświadczeń optymalna wartość wymiaru S będzie porównana z wartościami określonymi w oparciu o metody teorii plastyczności.

Przedstawiono najpierw wyniki badań statycznych celem sprawdzenia zgodności z rozwiązaniami teoretycznymi zachowania się próbek wykonanych ze stopu aluminium PA2 wykorzystywanego w całej pracy.

Badania zmęczeniowe podzielono na dwie części. W pierwszej z nich próbki obciążano cyklicznie utrzymując zerową wartość minimalnej siły w każdym cyklu. W drugiej utrzymywano stałą wartość średniego naprężenia w cyklu dla wszystkich badanych próbek.

MADEJ Jagoda

Analiza przystosowania pręta sprężysto – lepko – plastycznego.

Warszawa 1976 s. 29.

Prace IPPT 55/1976.

Rzeczywiste obciążenia konstrukcji prawie zawsze ulegają pewnym zmianom w ciągu eksploatacji, czy to losowo (takie obciążenia jak śnieg, wiatr itp.), czy w sposób ściśle określony (np. reżimem technologicznym).

Dążenie do projektowania ekonomicznego coraz częściej skłania projektantów do uwzględniania odkształceń niesprężystych. Co więcej, w pewnych przypadkach odkształcenia te są nie do uniknięcia.

Całokształtem zagadnień związanych z określeniem stopnia bezpieczeństwa konstrukcji zaprojektowanych z uwzględnieniem odkształceń plastycznych, a poddawanych zmiennym obciążeniom, zajmuje się teoria przystosowania. Jej metody zostały rozszerzone na różne przypadki obciążeń termicznych. Nie zamyka to jednak, niestety sprawy bezpieczeństwa konstrukcji poddawanych wyższym temperaturom. Otóż w temperaturach podwyższonych (zwykle 400-600 ⁰C) metale, które w temperaturze pokojowej odkształcają się jedynie w sposób sprężysty lub plastyczny, zaczynają przejawiać własności lepkie, objawiające się pełzaniem lub relaksacją naprężeń. Ich wpływ na proces przystosowania jest oczywisty. Dotychczas brak rezultatów bardziej szczegółowych badań na temat analizy przystosowania z uwzględnieniem lepkości materiału, choć pewne wstępne wyniki były już publikowane.

Celem przedstawianej pracy jest pokazanie, że obecność odkształceń lepkich wywołuje pewne efekty dodatkowe, prócz tego pokazanie różnic ilościowych w stosunku do wyników klasycznej analizy sprężysto-plastycznej. Okazuje się również, że i sformułowanie samego problemu przystosowania wymaga pewnych zmian.

INFORMATOR

Biblioteki Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN.

Część I. Wiadomości ogólne o Bibliotece.

Część II. Zasoby czasopiśmiennicze.

Oprac. D. Aleksandrowicz, A. Królikowska, E. Staszewska.

Warszawa 1976 s. 205.

Prace IPPT 56/1976.

JUSZKIEWICZ Adam, BARTYNOWSKA Zofia

Zastosowanie metod akustycznych do badania struktury estrów organicznych.

Warszawa 1976 s. 18.

Prace IPPT 57/1976.

Proste estry niższych kwasów karboksylowych wykazują ultradźwiękową relaksację w zakresie częstości 1 – 30 MHz.

Według wielu autorów proces ten jest spowodowany możliwością istnienia dwu planarnych izomerów stabilizowanych przez częściowo podwójny charakter wiązania C-0. W opublikowanych pracach istnieje wiele rozbieżności dotyczących zarówno eksperymentalnych jak i teorii tłumaczących występowanie ultradźwiękowej relaksacji w szeregach homologicznych estrów niższych kwasów karboksylowych.

Brak zgodności w danych otrzymanych przez różnych autorów jest wynikiem tego, że nie ma systematycznych badań serii mrówczanów, octanów i propionianów które przeprowadzone byłyby w jednym laboratorium. Za występujące różnice może być odpowiedzialne : termostatowanie, różna czystość badanych związków oraz różna dokładność pomiarów.

Teoretyczna analiza wszystkich możliwych konformerów estrów alkoholi o liczbie atomów węgla większej od 2 wykazała, ,że związki te mogą występować w czterech różnych konformacjach związanych z rotacją wokół wiązania C-O i O-C.

Przeprowadzone przez nas badania miały na celu zastosowanie metod akustycznych do określenia własności fizykochemicznych estrów kwasu octowego. W ramach nasze pracy przebadano następujące estry: octan etylu, octan propylu, octan butylu oraz octanamylu.

KOTOWSKI Stefan

Własności rozwiązań poślizgowych liniowych równań różniczkowych z nieciągłą funkcją.

Warszawa 1976 s. 9.

Prace IPPT 58/1976.

OLAS Andrzej O możliwości badania struktury macierzy fundamentalnej układu liniowych równań różniczkowych przy użyciu całki multiplikatywnej.

Warszawa 1976 s. 11-16.

Prace IPPT 58/1976.

KOTOWSKI Stefan, OLAS Andrzej, RADZISZEWSKI Bogusław, SZADKOWSKI Andrzej, ZALESKI Andrzej

Zadane optymalnego doboru momentu napędowego dla układu mechanicznego z luzem.

Warszawa 1976.

Prace IPPT 59/1976.

Celem pracy jest rozwiązanie pewnego zadania syntezy optymalnej, a jej inspiracją – kompleksowe badania napędów maszynowych przenoszenia ruchu obrotowego prowadzone przez zespół autorów. Zadanie to wyłoniło się w trakcie badań zjawisk dynamicznych w układach napędowych w warunkach awarii spowodowanej krótkotrwałym wyłączeniem prądu. Awaria układu złożonego z silnika, zespołu przenoszenia mocy i odbiornika, pracującego w pewnym stanie ustalonym polega na spadku momentu napędowego i ponownym jego wzroście do wartości nominalnej, pociągających za sobą wyjście ze stanu ustalonego i osiągnięcie przez parametry układu (kąty skręcania) nowego stanu, przy których układ napędowy może ulec zniszczeniu. W praktyce obserwowano takie przypadki. Nasuwa się pytanie: jaki „najbardziej niekorzystny” stan układu może osiągnąć i jakie są warunki prowadzące do takiego stanu? Postawimy pytanie nieco inaczej: jak powinien się zmieniać moment napędowy, aby po dwukrotnym jego przełączeniu z wartości nominalnej na minimalną i na odwrót otrzymać największą wartość parametrów układu kątów skręcania? Dokładniej: przy jakich parametrach stanu należy powtórnie obciążyć układ momentem napędowym, aby parametry układu były największe? Przyjmuje się, że w układzie przenoszenia są luzy.

OSTROWSKA - MACIEJEWSKA Janina

Analiza statyczna tarczy sprężystej z otworem prostokątnym metodą elementów skończonych.

Warszawa 1976 s. 59.

Prace IPPT 60/1976.

Projektowanie elementów ściennych dla budownictwa wielkopłytowego wymaga znajomości rozkładu występujących w nich naprężeń. Jako schemat statyczny elementu ściennego przyjmuje się tarczę prostokątną o własnościach sprężystych. Do analizy takiej tarczy może być z powodzeniem zastosowana popularna ostatnio metoda elementów skończonych. Dokładny opis tej metody można znaleźć w pracy [1]. W pracy [2] wykorzystano metodę elementów skończonych do dyskretyzacji pełnej tarczy prostokątnej o 16 stopniach swobody - po dwa kinematyczne stopnie swobody w 8 węzłach.

W budownictwie mieszkaniowym najczęściej spotykanym elementem ściennym jest element z otworem prostokątnym i dlatego też niezbędna jest analiza tarcz z tego rodzaju otworami.

W niniejszej pracy zastosowano metodę elementów skończonych do analizy statycznej tarczy sprężystej z otworem prostokątnym. Rozpatrywaną tarczę zastąpiono więc układem dyskretnym o 24 stopniach swobody. Przy założeniu, że podstawowym elementem skończonym jest liniowy element trójkątny, wyznaczono macierz sztywności tarczy. Macierz ta, po wykorzystaniu warunku zerowania się sił na brzegach otworu, daje się sprowadzić do macierzy o wymiarze 16 x 16, tzn. do macierzy o takich samych wymiarach jaki miała macierz sztywności tarczy pełnej.

BRAHMER KACPRZYŃSKA Anna, ZIELKE Walter

Funkcja Riemanna dla układu równań magnetojonowej plazmy.

Warszawa 1976 s. 22.

W pracy znaleziono własności funkcji Riemanna dla rozwiązania problemu Cauchy dla wybranego układu równań różniczkowych hiperbolicznych. Szczegółowo analizuje się propagację nieciągłości początkowej typu s Diraca dla tej funkcji.

Rozważania przeprowadza się dla układu równań teorii magnetojonowej opisującej propagację fal elektromagnetycznych w anizotropowej, niejednorodnej plazmie. Obraz fizyczny zagadnienia przedstawiono w pracy [1].

BOBROWA Nadieżda

Paraoptyka dla ośrodków z dyspersją przestrzenną.

Warszawa 1976 s. 20.

Prace IPPT 62/1976.

W pracy będziemy rozpatrywali propagację pola elektromagnetycznego w nieograniczonym, izotropowym, dyspersyjnym ośrodku.

JASKORZYŃSKA - DZIECIASZEK Bożena

Model elektrodynamiki Vivianich w teoriach ośrodka ciągłego.

Warszawa 1976 s. 14.

Prace IPPT 63/1976.

W przypadku, gdy obecność pola elektromagnetycznego w ośrodku wywołuje w nim odkształcenia, to własności mechaniczne i elektrodynamiczne tego ośrodka należy analizować przy pomocy sprzężonego układu równań mechaniki i elektrodynamiki.

Nie będziemy się tu celowo zajmować opisem termodynamicznym gdyż nie wpłynie to na istotę rozważań przeprowadzonych w tej pracy.

Praca ma na uwadze głównie elektrodynamiczny aspekt opisu ciał deformowalnych. To znaczy wybór teorii elektrodynamiki w obecności poruszającego się ośrodka, która następnie zostanie połączona z odpowiednio wybraną teorią mechaniczną tego ośrodka. ?Np. z liniową teorią sprężystości czy równaniami ruchu pyłu naładowanego/.